Η Γαλλία βυθίζεται σε μια δίνη οικονομικής λιτότητας, καθώς ο πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού παρουσίασε στις 15 Ιουλίου 2025 έναν προϋπολογισμό που χαρακτηρίστηκε «στιγμή της αλήθειας», αλλά μοιάζει περισσότερο με στιγμή αγωνίας για εκατομμύρια Γάλλους.
Με στόχο την εξοικονόμηση 43,8 δισεκατομμυρίων ευρώ, το σχέδιο του 2026 επιβάλλει σκληρές περικοπές, παγώνει δαπάνες, καταργεί θέσεις στο Δημόσιο και αφαιρεί δύο εμβληματικές αργίες, προκαλώντας οργή και φόβο για το μέλλον. Με το δημόσιο χρέος να εκτοξεύεται στα 114% του ΑΕΠ και το έλλειμμα στο 5,8% το 2024, ο Μπαϊρού περιγράφει την υπερχρέωση ως «κατάρα χωρίς διέξοδο» και το χρέος που αυξάνεται «5.000 ευρώ το δευτερόλεπτο» ως «θανάσιμο κίνδυνο».
Όμως, οι θυσίες που απαιτούνται από τους πολίτες απειλούν να πυροδοτήσουν κοινωνική έκρηξη, ενώ η αύξηση των αμυντικών δαπανών κατά 3,5 δισ. ευρώ το 2026 φαντάζει παράφωνη σε μια χώρα που μετρά τις πληγές της.
Πάγωμα δαπανών και απολύσεις: Η «λευκή χρονιά» του 2026
Ο προϋπολογισμός του 2026, που φιλοδοξεί να μειώσει το έλλειμμα στο 4,6% του ΑΕΠ από 5,8% φέτος και στο 3% έως το 2029, χαρακτηρίζεται από μια «λευκή χρονιά» στις δαπάνες. Οι προϋπολογισμοί των υπουργείων, εκτός από την Άμυνα και τους τόκους χρέους, παγώνουν στα επίπεδα του 2025, αφήνοντας την κοινωνική πρόνοια, την υγεία και τους δήμους σε οικονομική ασφυξία.
Περίπου 3.000 θέσεις στο Δημόσιο θα περικοπούν μέσω μη αντικατάστασης ενός στους τρεις συνταξιούχους, ενώ 1.000 έως 1.500 επιπλέον θέσεις σε «ανενεργές» υπηρεσίες θα καταργηθούν, πλήττοντας τον δημόσιο τομέα και τους εργαζομένους του. Οι συντάξεις και τα κοινωνικά επιδόματα δεν θα προσαρμοστούν στον πληθωρισμό, αφήνοντας ευάλωτες ομάδες να παλεύουν με την ακρίβεια, ενώ οι φορολογικοί συντελεστές παραμένουν αμετάβλητοι, με εξαίρεση την παράταση της εισφοράς αλληλεγγύης για υψηλά εισοδήματα και τη θέσπιση νέας «συνεισφοράς».
Υγεία και δήμοι στο στόχαστρο
Ο τομέας της υγείας δέχεται βαρύ πλήγμα, με περικοπές 5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Τα φάρμακα που δεν συνδέονται άμεσα με διαγνώσεις δεν θα αποζημιώνονται πλήρως, ενώ οι συμμετοχές των ασθενών σε φάρμακα διπλασιάζονται, επιβαρύνοντας δραματικά τα νοικοκυριά. Οι δήμοι καλούνται να εξοικονομήσουν 5,3 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ η περικοπή των φορολογικών τους εσόδων συνεχίζεται, απειλώντας τις τοπικές υπηρεσίες και υποδομές. Ο Μπαϊρού εξήγγειλε επίσης νομοσχέδιο για την πάταξη της φοροδιαφυγής και της κοινωνικής απάτης, ενώ στις συντάξεις εξετάζεται η αντικατάσταση της φοροαπαλλαγής 10% με ετήσιο ποσό απαλλαγής για τη στήριξη μικρομεσαίων συνταξιούχων, μια κίνηση που δεν αρκεί για να κατευνάσει την οργή.
Κατάργηση αργιών
Σε μια κίνηση που προκάλεσε σάλο, ο Μπαϊρού πρότεινε την κατάργηση δύο εμβληματικών αργιών, της Δευτέρας του Πάσχα και της 8ης Μαΐου, Ημέρας της Νίκης, που τιμά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. «Όλο το έθνος πρέπει να εργαστεί περισσότερο», δήλωσε, υποστηρίζοντας ότι η μείωση των αργιών σε εννέα ετησίως, όσες έχουν η Δανία, η Ιρλανδία και οι Κάτω Χώρες, θα ενισχύσει την παραγωγικότητα και θα αποφέρει δισεκατομμύρια σε έσοδα.
Η πρόταση, που χαρακτηρίστηκε από την αντιπολίτευση ως «άμεση επίθεση στη Γαλλία», πυροδότησε έντονες αντιδράσεις, με αριστερά και ακροδεξιά κόμματα να καταγγέλλουν την αδικία και να απειλούν με πρόταση δυσπιστίας. Η κατάργηση της 8ης Μαΐου, μιας ημέρας με βαθιά ιστορική και συμβολική σημασία, θεωρείται ιεροσυλία από πολλούς, ενισχύοντας την αίσθηση ότι η κυβέρνηση θυσιάζει την ταυτότητα της χώρας στον βωμό της λιτότητας.
Πολιτική αβεβαιότητα και κοινωνική αναταραχή
Η Γαλλία, με το μεγαλύτερο δημοσιονομικό έλλειμμα στην ευρωζώνη και το τρίτο μεγαλύτερο χρέος μετά την Ελλάδα και την Ιταλία, βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού, όπως προειδοποίησε ο Μπαϊρού. Η κυβέρνησή του, χωρίς κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αντιμετωπίζει τον κίνδυνο νέας πρότασης δυσπιστίας, μετά τις οκτώ που έχει ήδη επιβιώσει.
Οι αριστερές δυνάμεις απορρίπτουν τις περικοπές στην κοινωνική πρόνοια, ενώ η ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση προειδοποιεί ότι το σχέδιο πλήττει τη μεσαία τάξη και θα οδηγήσει σε κοινωνική έκρηξη. Η αύξηση των αμυντικών δαπανών, που φτάνουν τα 64 δισ. ευρώ έως το 2027, όπως υποσχέθηκε ο Πρόεδρος Μακρόν, θεωρείται από πολλούς προκλητική εν μέσω περικοπών στην υγεία, τις συντάξεις και τις κοινωνικές παροχές.
Με το κατακερματισμένο κοινοβούλιο να ετοιμάζεται για μάχη το φθινόπωρο κατά την ψηφοφορία του προϋπολογισμού, η Γαλλία κινδυνεύει να βυθιστεί σε πολιτική και κοινωνική κρίση, με τους πολίτες να καλούνται να πληρώσουν το βαρύ τίμημα ενός «μνημονίου» που θυμίζει τις πιο σκοτεινές ημέρες της ευρωπαϊκής λιτότητας.