«Επανεκκίνηση» στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου - Τι συζήτησαν Μητσοτάκης-Χριστοδουλίδης

Για νέα μελέτη βιωσιμότητας παραπέμπουν το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου οι δύο κυβερνήσεις, ώστε να ξεκαθαρίσει η εικόνα για την οικονομική διάσταση και το κόστος της διασύνδεσης και έτσι να ξεπεραστούν τα σημαντικά εμπόδια που έχουν προκύψει και έχουν οδηγήσει στο «πάγωμα» του σημαντικού αυτού, από οικονομική και γεωπολιτική άποψη, έργου.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Νίκος Χριστοδουλίδης υπήρξαν φειδωλοί στις δημόσιες δηλώσεις τους στο Μέγαρο Μαξίμου, μετά τη Διακυβερνητική Διάσκεψη των δύο κυβερνήσεων, καθώς η ηλεκτρική διασύνδεση αποτελεί ένα εξαιρετικά λεπτό θέμα που το προηγούμενο διάστημα είχε οδηγήσει σε παρεξηγήσεις και εντάσεις και μάλιστα δεν υπήρξε καμιά αναφορά στο GSI (Great Sea Interconnector) στο Κοινό Ανακοινωθέν. Οι δυο πλευρές συμφώνησαν να υπάρξει μια «επανεκκίνηση» που θα λειτουργήσει θετικά για την αποφυγή ενός ναυαγίου στο σημαντικό αυτό έργο.

Όλο το προηγούμενο διάστημα υπήρξε το μεγάλο και σημαντικό ζήτημα του «γεωπολιτικού ρίσκου», που αφορά την αντίθεση της Τουρκίας στο έργο. Ταυτόχρονα, υπήρχαν και σοβαρές οικονομικές εμπλοκές λόγω της αμφισβήτησης της βιωσιμότητας του έργου από τον Κύπριο υπουργό Οικονομικών Μ. Κεραυνό, αλλά και της αμφισβήτησης του ύψους των δαπανών που είχαν καταβληθεί έως τώρα από τον διαχειριστή ΑΔΜΗΕ, οι οποίες έφθαναν τα 250 εκατομμύρια ευρώ.

Η κυπριακή πλευρά, μάλιστα, όσο υπήρχε αυτή η αμφισβήτηση της ουσιαστικής βιωσιμότητας του έργου και δεν είχαν ξεκινήσει εκ νέου οι έρευνες , είχε αρνηθεί να καταβάλει την πρώτη ετήσια δόση των 25 εκατομμυρίων ευρώ που προέβλεπε η συμφωνία των Ρυθμιστικών Αρχών των δύο χωρών.

Η Λευκωσία επέμεινε στη θέση της και, προκειμένου να αποφευχθεί το αδιέξοδο, αποφασίστηκε η «χρυσή τομή» της επικαιροποίησης των τεχνικών παραμέτρων του έργου διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου.

Ήταν ίσως η μοναδική επιλογή στην παρούσα φάση, ώστε να μην οδηγηθεί το έργο σε οριστικό ναυάγιο και να μην καταγραφεί μια σημαντική τακτική «νίκη» της Τουρκίας, η οποία θα εμφανιζόταν έτσι να επιβάλλει τη βούλησή της στην Ανατολική Μεσόγειο.

Βεβαίως, οι εκτιμήσεις είναι ότι η νέα μελέτη θα δείξει πως το κόστος κατασκευής του έργου έχει αυξηθεί, γεγονός που θα δημιουργήσει μια πρώτη εμπλοκή και θα καταστήσει αναγκαία την εξεύρεση επενδυτών, οι οποίοι εκτιμάται ότι θα αναζητηθούν στις χώρες του Κόλπου.

Διπλωματική πηγή, πάντως, εκτιμά ότι, υπό τις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί, με την ενεργό παρέμβαση των ΗΠΑ για την προώθηση της εναλλακτικής πηγής ενέργειας προς την Ανατολική Ευρώπη μέσω Ελλάδας, την αναβίωση του σχήματος 3+1 και τη στήριξη των διασυνδέσεων στην περιοχή, θα είναι δύσκολη απόφαση για την Τουρκία να στείλει εκ νέου πολεμικά πλοία προκειμένου να εμποδίσει τις έρευνες.

Η ίδια πηγή θεωρεί ότι, μόλις ολοκληρωθούν οι νέες μελέτες βιωσιμότητας και ξεκινήσει η αναζήτηση επενδυτών, τότε θα πρέπει να δοθεί και το «πράσινο φως» για την έκδοση των αναγκαίων NAVTEX για την επανέναρξη των ερευνών, οπότε θα δοκιμαστούν και οι αντοχές της Τουρκίας. Είναι πάντως δεδομένο ότι, εάν δεν δοθεί ένα θετικό μήνυμα με την επανεκκίνηση των ερευνών, τότε θα επηρεαστεί αρνητικά και το κλίμα σε σχέση με την αναζήτηση επενδυτών.

Η Τουρκία, πάντως, δεν μένει αδρανής στις τελευταίες εξελίξεις. Ο Τ. Ερντογάν και ο Χ. Φιντάν φιλοξένησαν χθες στην Άγκυρα τον Αιγύπτιο ΥΠΕΞ Μ. Αμπντελατί. Έχοντας τη Γάζα ως «συγκολλητική ουσία», δόθηκε μια γερή δόση αναζωογόνησης των διμερών σχέσεων, ενώ —όπως έγινε γνωστό— τέθηκαν οι βάσεις για τη σύγκληση Διακυβερνητικής Διάσκεψης μεταξύ των δύο χωρών στο Κάϊρο, με τη συμμετοχή και του Τ. Ερντογάν. Οι δύο υπουργοί Εξωτερικών προέδρευσαν στην πρώτη συνεδρίαση του Joint Planning Group.

Ωστόσο, μετά την τηλεφωνική επικοινωνία του Ερντογάν με τον προσωρινό πρωθυπουργό της Λιβύης, στον οποίο μετέφερε την αποφασιστικότητα για την προστασία των «δικαιωμάτων και συμφερόντων» των δύο χωρών στην Ανατολική Μεσόγειο, στην Τρίπολη βρέθηκε τη Δευτέρα ο Τούρκος υφυπουργός Ενέργειας Α. Μπαϊρακτάρ. Εκεί είχε συναντήσεις τόσο με τον πρωθυπουργό Ντμπεϊμπά όσο και με την ηγεσία της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας NOC.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της λιβυκής κυβέρνησης, στη συνάντηση ,η οποία επικεντρώθηκε στην αξιολόγηση των προοπτικών συνεργασίας μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης σε διάφορους ενεργειακούς τομείς, συζητήθηκαν θέματα που σχετίζονται ιδιαίτερα με τις έρευνες, τις γεωτρήσεις τις ενεργειακές υποδομές και την ανταλλαγή τεχνικής εμπειρογνωμοσύνης. Ο πρωθυπουργός Ντμπεϊμπά τόνισε σύμφωνα με την ανακοίνωση την σημασία της αξιοποίησης του κοινού δυναμικού των δύο χωρών σε ενεργειακά έργα για την ενίσχυση της εθνικής οικονομίας και τη δημιουργία βιώσιμων επενδυτικών ευκαιριών.