Ρωσία και Τουρκία έχουν πολεμήσει μεταξύ τους Οχτώ φορές από το 1568 έως 1917 στο πλαίσιο του Α' Παγκόσμιου Πολέμου. Από τότε έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι των σχέσεων των δύο χωρών, και εδώ και Τρία-Τέσσερα χρόνια διάγουν πολύ καλές σχέσεις, έως ότου βγήκε ο Τραμπ πρόεδρος στις ΗΠΑ.
Μετά την άνοδο του, ο Τραμπ έχει ξεκινήσει μια ειδική σχέση με την Τουρκία, η οποία τώρα θα φτάσει στο σημείο καμπής επηρεάζοντας άμεσα τις σχέσεις Τουρκίας, Ρωσίας, φέρνοντας κοντά έναν ρωσοτουρκικό πόλεμο, τον οποίο πολλοί Άγιοι της ορθοδοξίας έχουν προφητέψει.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Το μεγάλο lockdown! Η ΕΕ σχεδιάζει την εξάλειψη μετρητών, κρυπτονομισμάτων και της οικονομικής ελευθερίας (βίντεο)
Για ποιον λόγο θα χτυπηθούν Τούρκοι και Ρώσοι
Από τη δεκαετία του 1990, οι Τούρκοι ηγέτες ζητούν την κατασκευή ενός καναλιού δυτικά της Κωνσταντινούπολης, μεταξύ της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας, για να μειωθεί η πίεση από το Στενό του Βοσπόρου, το οποίο διέρχεται από τη μέση της Κωνσταντινούπολης.
Το προτεινόμενο κανάλι θα παρακάμψει επίσης τους περιορισμούς στη διέλευση πλοίων που θεσπίστηκαν από τη Σύμβαση του Μοντρέ το 1936.
Το 2011, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έκανε την κατασκευή του καναλιού κεντρικό στοιχείο της εθνικής του πολιτικής.
Το τεράστιο κόστος αυτού του εγχειρήματος (οι εκτιμήσεις ξεπερνούν πλέον τα 10 δισεκατομμύρια δολάρια), οι περιβαλλοντικές ανησυχίες εντός της Τουρκίας και οι ανησυχίες για την ασφάλεια από άλλες χώρες, κυρίως τη Ρωσία, έχουν μέχρι στιγμής εμποδίσει την κατασκευή του καναλιού.
Τον περασμένο μήνα (Οκτ 2025), η τουρκική κυβέρνηση ξεκίνησε μια νέα πρωτοβουλία για την κατασκευή της διώρυγας, έχοντας συλλάβει μερικούς από τους πιο εξέχοντες αντιπάλους της, και ισχυριζόμενη ότι η Άγκυρα θα εξασφαλίσει χρηματοδότηση από ιδιωτικές πηγές, καθώς η διώρυγα αναμένεται να διευκολύνει την αύξηση του εμπορίου.
Η Μόσχα θεωρεί αυτή τη νέα προσπάθεια ως κάτι που θα έχει ελάχιστη σχέση με την επέκταση του εμπορίου μεταξύ της Μαύρης Θάλασσας και της Μεσογείου, και εδώ είναι το κομβικό σημείο μηδέν ανάμεσα στις δύο χώρες, μετά το οποίο ουδέν λάθος αναγνωρίζεται.
Η Μόσχα βλέπει την όλη τουρκική προσπάθεια ως μια κίνηση ακύρωσης των περιορισμών της Σύμβασης του Μοντρέ, η οποία θα επέτρεπε σε πολεμικά πλοία του Οργανισμού Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ) να εισέλθουν στη Μαύρη Θάλασσα και να προκαλέσουν τη Ρωσία (Voenno-Politicheskaya Analitika, 6 Νοεμβρίου 2025).
Ρώσοι αναλυτές έχουν επισημάνει ότι το Κρεμλίνο θα προσπαθήσει να αποτρέψει την κατασκευή της διώρυγας, υπογραμμίζοντας τις περιβαλλοντικές ανησυχίες της Τουρκίας και τονίζοντας τις συνέπειες της παράκαμψης ή της ακύρωσης της Σύμβασης του Μοντρέ (Fond Strategicheskoi Kultury, 16 Οκτωβρίου 2025).
Η Μόσχα και οι σύμμαχοί της εντός της Τουρκίας φαίνεται να έχουν καταφέρει να μπλοκάρουν την κατασκευή της διώρυγας μέχρι τώρα, και φαίνεται να αναμένουν ότι θα μπορέσουν να το κάνουν ξανά, μια στάση που μπορεί να αυξήσει τις εντάσεις μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας τους επόμενους μήνες.
Η Σύμβαση του Μοντρέ του 1936 παρέχει σε πολιτικά πλοία από χώρες χωρίς παράκτια περιοχή της Μαύρης Θάλασσας ελεύθερο δικαίωμα διέλευσης μέσω των Τουρκικών Στενών σε περιόδους ειρήνης και πολέμου.
Στρατιωτικά πλοία μη παράκτιων κρατών μπορούν να βρίσκονται στη Μαύρη Θάλασσα μόνο σε καιρό ειρήνης, για περιορισμένο χρονικό διάστημα, συνήθως 21 ημέρες, και με συγκεκριμένη χωρητικότητα που είναι χαμηλότερη από πολλά από τα μεγαλύτερα πλοία των στόλων του ΝΑΤΟ.
Η σύμβαση καθιστά την Τουρκία υπεύθυνη για τη διασφάλιση της τήρησης αυτών των ορίων. Η παρουσία δυτικών ναυτικών στη Μαύρη Θάλασσα αποτελεί διαρκή ενοχλητική πηγή για τη Μόσχα.
Η ρωσική κυβέρνηση έχει κατά καιρούς υποστηρίξει την αναθεώρηση της Σύμβασης του Μοντρέ για τον αποκλεισμό πλοίων του ΝΑΤΟ από τη Μαύρη Θάλασσα.
Τις περισσότερες φορές, ωστόσο, το Κρεμλίνο υποστηρίζει αυτή τη μακροχρόνια σύμβαση ως τον καλύτερο τρόπο για τον περιορισμό μιας ανεπιθύμητης δυτικής παρουσίας στη θάλασσα (βλ. EDM, 2-23 Απριλίου 2019).
Ανώτεροι Τούρκοι αξιωματούχοι λένε τώρα ότι οι διατάξεις της Σύμβασης του Μοντρέ δεν θα ισχύουν για πλοία, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών σκαφών, που διέρχονται από τη νέα διώρυγα, ουσιαστικά καταργώντας τη συμφωνία μόλις η διώρυγα μήκους 100 χιλιομέτρων (περίπου 62 μιλίων) τεθεί σε λειτουργία (Voenno-Politicheskaya Analitika, 6 Νοεμβρίου 2025).
Αυτές οι δηλώσεις έχουν εξοργίσει το Κρεμλίνο, ειδικά καθώς οι σχέσεις της Ρωσίας με τη Δύση έχουν επιδεινωθεί μετά την πλήρη εισβολή της στην Ουκρανία.
Πέρυσι, ο Νικολάι Πατρούσεφ, πρώην γραμματέας του Ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας και νυν επικεφαλής του Ρωσικού Ναυτικού Κολλεγίου, κατήγγειλε την πιθανή παράκαμψη της Σύμβασης του Μοντρέ από τη διώρυγα ως μια αντιρωσική κίνηση, και υποσχέθηκε ότι η Μόσχα θα απαντήσει εκτός εάν η Άγκυρα αλλάξει πορεία (Window on Eurasia, 6 Νοεμβρίου 2024).
Πιο πρόσφατα, Ρώσοι σχολιαστές έχουν υποστηρίξει ότι η διώρυγα αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης δυτικής πολιτικής που στοχεύει στην απομόνωση της Ρωσίας, δηλώνοντας ότι η Μόσχα μπορεί και θα αντιδράσει, επαναλαμβάνοντας προηγούμενα ρωσικά επιχειρήματα κατά οποιωνδήποτε αλλαγών στο καθεστώς της Σύμβασης του Μοντρέ (βλ. EDM, 1 Οκτωβρίου 2019· TopWar.ru, 14 Αυγούστου).
Προς το παρόν, η Μόσχα φαίνεται να έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι έχει περισσότερες ελπίδες να τορπιλίσει τη διώρυγα εκμεταλλευόμενη την εγχώρια τουρκική αντίθεση παρά επιχειρώντας να εμπλέξει τη διεθνή κοινότητα, δεδομένου ότι ένα μεγάλο μέρος της θα ήταν ευχαριστημένο αν το ΝΑΤΟ μπορούσε να στείλει μεγαλύτερα και πιο πολυάριθμα στρατιωτικά πλοία για να υποστηρίξει την Ουκρανία.
Το Κρεμλίνο έχει πειστικούς λόγους να πιστεύει ότι αυτή η προσέγγιση μπορεί να αποφέρει επιτυχία. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι Τούρκοι, γενικά, και οι κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης, ειδικότερα, είναι αντίθετοι στη διώρυγα για περιβαλλοντικούς λόγους.
Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, ένας εξέχων επικριτής της προτεινόμενης διώρυγας, καθώς και άλλοι αντίπαλοι της ιδέας, έχουν συλληφθεί και είναι στην φυλακή.
Οι επικεφαλής των κεντρικών τουρκικών τραπεζών έχουν δηλώσει ότι δεν θα προσπαθήσουν να συγκεντρώσουν ιδιωτικά κεφάλαια για την κατασκευή της διώρυγας (Fond Strategicheskoi Kultury, 16 Οκτωβρίου).
Τόσο η αντιπολίτευση στο τουρκικό κοινοβούλιο όσο και πολυάριθμοι πρώην ανώτεροι Τούρκοι στρατιωτικοί αξιωματικοί έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους στη διώρυγα (TASS, 4 Απριλίου 2021).
Η Μόσχα είναι πιθανό να προσπαθήσει να φέρει αυτή την αντίθεση σε σημείο βρασμού εάν, όπως αναμένεται, ο Ερντογάν πιέσει την υπόθεση τους επόμενους μήνες.
Ο Τούρκος πρόεδρος φαίνεται να είναι πλήρως αφοσιωμένος στη διώρυγα. Ο Ερντογάν έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι αυτό που αποκαλεί Διώρυγα της Κωνσταντινούπολης είναι συγκρίσιμο σε σημασία με τα κανάλια του Σουέζ και του Παναμά.
Υποστηρίζει ότι το τρέχον πέρασμα του Βοσπόρου μέσα από το κέντρο της Κωνσταντινούπολης δεν είναι αρκετά μεγάλο για να χειριστεί τον αυξανόμενο αριθμό πλοίων, που τώρα πλησιάζουν τις 50.000 ετησίως, και διέρχονται από αυτήν.
Ο Ερντογάν μπορεί να έχει δίκιο και στα δύο, αλλά αυτό δεν σημαίνει πολλά για τη Μόσχα αν ο Τούρκος ηγέτης εκμεταλλευτεί την ευκαιρία για να χαρακτηρίσει τη Σύμβαση του Μοντρέ ως νεκρή συμφωνία.
Η ρωσική αντίθεση σε αυτό καθιστά πιθανό ότι η Μόσχα να συνεχίσει να εκμεταλλεύεται ή ακόμα και να προκαλεί περισσότερη αντίθεση στη διώρυγα εντός της Τουρκίας.
Εάν ναι, η κατασκευή της διώρυγας είναι απίθανο να ξεκινήσει σύντομα. Εάν ο Ερντογάν συνεχίσει να πιέζει γι' αυτήν, μπορεί να χρειαστεί η Μόσχα να κάνει συμβιβασμούς στην συνθήκη του Μοντρέ, πιθανώς εκφράζοντας την προθυμία τα επεκτείνει τις διατάξεις της σύμβασης στη νέα διώρυγα, με αντάλλαγμα την υποστήριξη της Ρωσίας.
Μια τέτοια ρύθμιση θα άνοιγε την πόρτα σε περισσότερο εμπόριο βορρά-νότου μεταξύ της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας χωρίς να διαταράξει μια ρύθμιση ασφαλείας που ισχύει εδώ και σχεδόν 90 χρόνια.
Επειδή όμως τα σχέδια αφορούν μέγα πλήγμα της δύσης στην Ρωσία, το σενάριο μιας ξαφνικής ρωσικής επίθεσης στην νέα Διώρυγα ενώ αυτή θα κατασκευάζεται είναι πολύ πιο πιθανή, σύμφωνα και με το νέο ρωσικό στρατιωτικό δόγμα προληπτικών επιθέσεων.
