Μετά τον πόλεμο της Γάζας, έχει γίνει αντιληπτό ότι οι Αμερικανοί και Ισραηλινοί αξιωματούχοι απέκλιναν ολοένα και περισσότερο μεταξύ τους στον τρόπο με τον οποίο αξιολογούν τον περιφερειακό ρόλο της Τουρκίας.
Παράλληλα Αίγυπτος και Τουρκία ξεκίνησαν να εμβαθύνουν την στρατιωτική συνεργασία τους μετά από χρόνια αποξένωσης.
Διαφωνία ΗΠΑ-Ισραήλ για τουρκική "εμπλοκή" στη Λωρίδα της Γάζας
Τις τελευταίες ημέρες, ο απεσταλμένος των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, ετοιμάζεται να συναντηθεί στο Μαϊάμι με ανώτερους αξιωματούχους από την Αίγυπτο, την Τουρκία και το Κατάρ για να συζητήσουν τα επόμενα βήματα στη Γάζα, δίνοντας στην Άγκυρα ένα ρόλο που επικεντρώνεται στην εφαρμογή της κατάπαυσης του πυρός και στις μεταπολεμικές ρυθμίσεις.
Η συμπερίληψη αντανακλά την άποψη της Ουάσινγκτον ότι η Τουρκία παραμένει ένας απαραίτητος περιφερειακός παράγοντας, ακόμη και όταν το Ισραήλ συνεχίζει να βλέπει την Άγκυρα με βαθιά καχυποψία.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Τι «γράφτηκε» στην Ιερουσαλήμ για ενέργεια και ασφάλεια; Η τριμερής που αλλάζει το παιχνίδι στην Ανατολική Μεσόγειο
Αυτή η διαφορά στην προσέγγιση βρίσκεται τώρα στο επίκεντρο ενός αυξανόμενου χάσματος ΗΠΑ-Ισραήλ, αναφέρει Διεθνές ΜΜΕ, επισημαίνοντας:
Ενώ η Ουάσινγκτον έχει επιδιώξει να διευρύνει τον κύκλο των περιφερειακών εταίρων που εμπλέκονται στη διαχείριση της μεταπολεμικής φάσης, η Ιερουσαλήμ έχει πιέσει να κρατήσει την Τουρκία εκτός οποιουδήποτε πλαισίου που θα μπορούσε να διαμορφώσει τη μελλοντική τάξη ασφαλείας της Γάζας.
Δεν πρόκειται για δημόσια ρήξη, αλλά για μια διευρυνόμενη απόκλιση σχετικά με την αλληλουχία και τον έλεγχο.
Αμερικανοί αξιωματούχοι περιγράφουν την προσέγγισή τους ως ρεαλιστική, με στόχο τη διατήρηση της ηρεμίας και την αποτροπή νέας κλιμάκωσης.
Ισραηλινοί αξιωματούχοι βλέπουν την ίδια διαδικασία ως διάβρωση των άτυπων ορίων που κάποτε περιόριζαν την επιρροή της Άγκυρας.
Για την Ουάσινγκτον, η Τουρκία παραμένει σύμμαχος. Το Ισραήλ, ωστόσο, βλέπει την Τουρκία ως εχθρικό κράτος και προσπαθεί να την κρατήσει μακριά από τη Γάζα και έξω από τις υποθέσεις ασφαλείας γενικότερα.
«Μετά τον πόλεμο της Γάζας, οι απόψεις των ΗΠΑ και του Ισραήλ αποκλίνουν πολύ πιο έντονα για την Τουρκία παρά για την Αίγυπτο», δήλωσε ο καθηγητής Τσακ Φράιλιτς, ανώτερος ερευνητής στο Ινστιτούτο Μελετών Εθνικής Ασφάλειας και πρώην αναπληρωτής σύμβουλος εθνικής ασφάλειας. «Για την Ουάσινγκτον, η Τουρκία παραμένει σύμμαχος. Το Ισραήλ, ωστόσο, βλέπει την Τουρκία ως εχθρικό κράτος και προσπαθεί να την κρατήσει μακριά από τη Γάζα και έξω από τις υποθέσεις ασφαλείας γενικότερα».
Τα γεγονότα που έχουν οξύνει την απόκλιση Τελ Αβιβ-Ουάσιγκτον
Στα τέλη Σεπτεμβρίου, η Αίγυπτος και η Τουρκία διεξήγαγαν κοινές ναυτικές ασκήσεις στην ανατολική Μεσόγειο, την πιο ορατή στρατιωτική τους συνεργασία εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία.
Οι ασκήσεις ολοκληρώθηκαν στις 30 Σεπτεμβρίου μετά από αρκετές ημέρες δραστηριότητας στα τουρκικά χωρικά ύδατα και σε αυτήν συμμετείχαν ανώτεροι διοικητές και από τα δύο ναυτικά, υπογραμμίζοντας το επίπεδο θεσμικής δέσμευσης πίσω από την ανανεωμένη συνεργασία.
Αξιωματούχοι και από τις δύο πλευρές περιέγραψαν τις ασκήσεις ως μέρος μιας προσπάθειας τυποποίησης του επιχειρησιακού συντονισμού και επέκτασης της πρακτικής συνεργασίας στη θάλασσα.
Στην Ουάσινγκτον, οι ασκήσεις αντιμετωπίστηκαν σε μεγάλο βαθμό ως ένα βήμα διμερούς ομαλοποίησης μεταξύ δύο περιφερειακών εταίρων.
Στην Ιερουσαλήμ, ερμηνεύτηκαν διαφορετικά, ως απόδειξη ότι η ομαλοποίηση μεταξύ Αιγύπτου και Τουρκίας έχει προχωρήσει πέρα από τη διπλωματία στον επιχειρησιακό συντονισμό σε μια στιγμή που η μεταπολεμική αρχιτεκτονική της Γάζας παραμένει ασταθής.
Αυτές οι ανησυχίες μεταφράζονται τώρα σε συγκεκριμένο συντονισμό.
Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έχειστραφεί σε Κύπρο και Ελλάδα , πραγματοποιώντας Σύνοδο Κορυφής.
Ελληνικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν την περασμένη εβδομάδα ότι οι τρεις χώρες εξετάζουν τη δημιουργία μιας κοινής στρατιωτικής δύναμης ταχείας αντίδρασης στην ανατολική Μεσόγειο, αντανακλώντας την αυξανόμενη ανησυχία στην Αθήνα -και όλο και περισσότερο στην Ιερουσαλήμ- για την επεκτεινόμενη στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας στην περιοχή
Από την άλλη τον Νοέμβριο, οι υπουργοί Εξωτερικών της Αιγύπτου και της Τουρκίας συναντήθηκαν στην Άγκυρα για να λανσάρουν ένα κοινό πλαίσιο σχεδιασμού που αποσκοπεί στη διαχείριση της συνεργασίας σε πολιτικά, ασφαλιστικά και περιφερειακά θέματα. Οι επακόλουθες συζητήσεις αργότερα μέσα στον μήνα επικεντρώθηκαν στην εφαρμογή, σηματοδοτώντας μια προσπάθεια θεσμοθέτησης του συντονισμού αντί να βασίζεται σε ad hoc επαφές.
Συνολικά, αυτά τα βήματα εξηγούν γιατί η προσοχή έχει ενταθεί τώρα. Αυτό που κάποτε θεωρούνταν ως μια προσεκτική απόψυξη μοιάζει όλο και περισσότερο με μια αναδυόμενη αρχιτεκτονική ικανή να υποστηρίξει βαθύτερο συντονισμό με λιγότερες πολιτικές τριβές, συμπεριλαμβανομένων ευαίσθητων περιφερειακών ζητημάτων.
Η προσέγγιση Αιγύπτου-Τουρκίας δεν περιορίζεται στη Γάζα
«Η προσέγγιση Αιγύπτου-Τουρκίας δεν περιορίζεται στη Γάζα», δήλωσε ο Tarek Fahmy, πολιτικός αναλυτής και καθηγητής διεθνών σχέσεων με έδρα το Κάιρο. «Εκτείνεται σε πολλά περιφερειακά θέματα, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Μεσογείου, παρά τις βαθιές επιφυλάξεις του Καΐρου για τον ρόλο της Τουρκίας».
Ο Fahmy υποστήριξε ότι η σημασία της προσέγγισης εκτείνεται πέρα από τον άμεσο τακτικό συντονισμό.
«Η προσέγγιση Αιγύπτου-Τουρκίας προσφέρει ένα μοντέλο για την εξισορρόπηση των σημαντικών περιφερειακών συμφερόντων μέσω του συντονισμού», δήλωσε ο Fahmy στο The Media Line. «Εάν αποδειχθεί επιτυχής στη Γάζα, τη Λιβύη και την Ανατολική Μεσόγειο, θα μπορούσε τελικά να επεκταθεί στη Συρία».
Πρόσθεσε ότι η Αίγυπτος κοιτάζει επίσης πέρα από την άμεση γειτονιά της, συμπεριλαμβανομένης της Συρίας και των στρατηγικών σημείων ανάφλεξης στο Κέρας της Αφρικής και τη λεκάνη του Νείλου - περιοχές όπου η Τουρκία έχει ήδη σημαντική παρουσία.
Από την οπτική γωνία της Άγκυρας, οι αναλυτές λένε ότι η Τουρκία έχει μετακινηθεί την τελευταία δεκαετία από την ιδεολογική φιλοδοξία που ευθυγραμμίζεται με την Μουσουλμανική Αδελφότητα σε έναν πιο συναλλακτικό, ρεαλισμό από κράτος σε κράτος.
«Αυτές ήταν οι παλιές εποχές», δήλωσε ο Ομέρ Οζκιζιλτζίκ, αναλυτής με έδρα την Άγκυρα. «Η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας τότε καθοδηγούνταν από αξίες. Σήμερα είναι ρεαλίστρια».
Η στάση της Ελλάδας
Κατά την απόψή μας η Ελλάδα θα πρέπει να εμβαθύνει περαιτέρω την συμμαχία της με το Ισραήλ, εμπλεκόμενη στη Γάζα με αποστολή στρατιωτικής δύναμης εκεί, στα πλαίσια της στρατιωτικής διπλωματίας.
Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση κατά την εκτίμησή μας να επιτραπεί στην Τουρκία να έχει αυτούσια στρατιωτική παρουσία στη Γάζα, αφού είναι γνωστό ότι όπου μπεί Τούρκος στρατιώτης δεν φεύγει ποτέ με ειρηνικό τρόπο, αλλά μόνο με πολεμική επιχείρηση, κάτι το οποίο θα πρέπει να προσμετρήσουν πολύ σοβαρά οι ΗΠΑ.
Αλήθεια πιστεύει κανείς ότι οι Τούρκοι στρατιώτες εάν εγκατασταθούν στη Γάζα θα επιχειρήσουν να αφοπλίσουν την Χαμάς;
Είναι γνωστό τέλος ότι ο Ερντογάν είναι σύμμαχος της Χαμάς, ηγετικά στελέχη της οποίας και γραφεία λειτουργούσαν στην Τουρκία, ενώ ο Τούρκος Πρόεδρος έχει εξφράσει δημόσια την επιθυμία και τις προσευχές του για καταστροφή του Ισραήλ και κατάκτηση της Ιερουσαλήμ.
