Το Ιράν, αντιμέτωπο με την κλιμακούμενη απειλή της ισραηλινής αεροπορικής υπεροχής, επιταχύνει τις διαπραγματεύσεις με την Κίνα για την απόκτηση δεκάδων μαχητικών αεροσκαφών Chengdu J-10C, σε μια προσπάθεια να εκσυγχρονίσει την ετοιμόρροπη πολεμική του αεροπορία.
Η κίνηση αυτή, που προκλήθηκε από την κατάρρευση μιας συμφωνίας με τη Ρωσία για μαχητικά Su-35, αντικατοπτρίζει την απελπισμένη ανάγκη της Τεχεράνης να αντιμετωπίσει τα προηγμένα F-35 του Ισραήλ, μετά την πρόσφατη 12ήμερη σύγκρουση που εξέθεσε τις κρίσιμες αδυναμίες της. Παράλληλα, η ενίσχυση της ενεργειακής συνεργασίας με την Κίνα, με ρεκόρ εισαγωγών ιρανικού πετρελαίου, υπογραμμίζει τη βαθύτερη γεωπολιτική ευθυγράμμιση των δύο χωρών, αναδιαμορφώνοντας τη δυναμική ισχύος στον Περσικό Κόλπο.
Η Εξασθενημένη Πολεμική Αεροπορία του Ιράν
Η Πολεμική Αεροπορία της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν (IRIAF), με στόλο που περιλαμβάνει 150 γερασμένα αεροσκάφη, όπως τα F-4 Phantom II, F-5 Tiger II και F-14A Tomcat από την εποχή του Σάχη, καθώς και περιορισμένο αριθμό σοβιετικών MiG-29, βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση. Σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών, μεγάλο μέρος του στόλου είναι μη επιχειρησιακό λόγω έλλειψης ανταλλακτικών και τεχνικής υποστήριξης. Η πρόσφατη σύγκρουση, που ξεκίνησε στις 13 Ιουνίου 2025, με την ισραηλινή επιχείρηση «Ανατέλλων Λέων», αποκάλυψε την αδυναμία της IRIAF να ανταποκριθεί στα stealth μαχητικά F-35 και F-15 του Ισραήλ. Οι επιθέσεις, που έπληξαν πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Φορντό, το Νατάνζ και το Ισφαχάν, κατέστρεψαν έως και το 30% των επιχειρησιακών αεροσκαφών του Ιράν, ενώ τα συστήματα αεράμυνας, όπως το Bavar-373, αποδείχθηκαν ανεπαρκή έναντι του ισραηλινού ηλεκτρονικού πολέμου.
Chengdu J-10C: Η Απάντηση του Ιράν
Το J-10C, γνωστό ως «Vigorous Dragon», είναι ένα σύγχρονο μαχητικό 4,5 γενιάς, εξοπλισμένο με ραντάρ AESA, πυραύλους PL-15 και προηγμένες δυνατότητες αέρος-αέρος και αέρος-εδάφους. Συγκρίσιμο με το αμερικανικό F-16V, το J-10C προσφέρει ευελιξία και ισχύ που το Ιράν ελπίζει να αξιοποιήσει για να αντιμετωπίσει την ισραηλινή υπεροχή. Σύμφωνα με την ιρανική εφημερίδα Khorasan και τη ρωσική Kommersant, η Τεχεράνη διαπραγματεύεται την αγορά 36 αεροσκαφών, μειώνοντας τον αρχικό στόχο των 150 λόγω οικονομικών περιορισμών. Η επιτυχία του J-10C στην Πακιστανική Πολεμική Αεροπορία, ιδιαίτερα στην κατάρριψη ινδικών Rafale το Μάιο 2025, έχει ενισχύσει την εμπιστοσύνη του Ιράν στην κινεζική τεχνολογία.
Κατάρρευση της Ρωσικής Συμφωνίας και Στροφή στην Κίνα
Η αποτυχία της συμφωνίας με τη Ρωσία για τα Su-35, λόγω των καθυστερήσεων από τον πόλεμο στην Ουκρανία και την ανακατεύθυνση των αεροσκαφών στην Αλγερία, ώθησε το Ιράν να στραφεί στην Κίνα. Η άρση των αμερικανικών κυρώσεων στις εξαγωγές ιρανικού πετρελαίου στις 24 Ιουνίου 2025 διευκόλυνε τη χρηματοδότηση της συμφωνίας, καθώς το Πεκίνο απαιτούσε πληρωμές σε μετρητά αντί για ανταλλαγή πετρελαίου. Η Κίνα, που ενισχύει τη θέση της στην παγκόσμια αγορά όπλων, προσφέρει όχι μόνο τα J-10C αλλά και συστήματα αεράμυνας, ενισχύοντας την ελκυστικότητα της συμφωνίας.
Ενεργειακή Συμμαχία: Το Πετρέλαιο ως Κλειδί
Η ενεργειακή συνεργασία ενισχύει τη στρατηγική συμμαχία Ιράν-Κίνας. Σύμφωνα με τη Vortexa, οι εισαγωγές ιρανικού πετρελαίου από την Κίνα έφτασαν τα 1,8 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως από την 1η έως τις 20 Ιουνίου 2025, με μέσο όρο 1,46 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως έως τις 27 Ιουνίου – αύξηση 500.000 βαρελιών σε σχέση με τον Μάιο. Αυτή η οικονομική ώθηση δίνει στο Ιράν τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσει την αγορά των J-10C, ενώ η Κίνα επωφελείται από μια σταθερή πηγή ενέργειας και αυξανόμενη επιρροή στη Μέση Ανατολή.
Γεωπολιτικές Επιπτώσεις
Η στροφή του Ιράν προς την Κίνα σηματοδοτεί μια σημαντική αναδιάταξη στη Μέση Ανατολή. Η απόκτηση των J-10C, αν και δεν εξισώνει πλήρως την ισραηλινή αεροπορική ισχύ, ενισχύει τις αμυντικές δυνατότητες του Ιράν και στέλνει μήνυμα αποφασιστικότητας. Η εμβάθυνση της συνεργασίας με την Κίνα, τόσο στρατιωτικά όσο και ενεργειακά, τοποθετεί το Πεκίνο ως κεντρικό παίκτη στον Περσικό Κόλπο, προκαλώντας ανησυχίες στις ΗΠΑ και το Ισραήλ για μια νέα ισορροπία δυνάμεων. Η εξέλιξη αυτή απειλεί να περιπλέξει περαιτέρω τις περιφερειακές εντάσεις, καθώς η Τεχεράνη ενισχύεται για να αντιμετωπίσει μελλοντικές συγκρούσεις.