Μέση Ανατολή

Το δόγμα εθνικής ασφάλειας του Ισραήλ σε κίνδυνο: Αμφισβητείται η μονομερής στρατιωτική δράση κατά του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν

Διχασμένο φαίνεται να είναι το Ισραήλ σχετικά με τα πυρηνικά του Ιράν η μία άποψη που επικρατεί είναι να μην υποκύψουν στις εναντιώσεις τους για την συμφωνία των πυρηνικών του Ιράν με τις  ΗΠΑ για την ανανέωση του Κοινού Συνολικού Σχεδίου Δράσης (JCPOA) και η άλλη είναι προς την κατεύθυνση  μέσα από την συμφωνία αυτή να αναγνωρίσουν επίσημα ότι έχει και αυτό πυρηνικά.

Σε αντίθεση με τις προηγούμενες ισραηλινές κυβερνήσεις που αντιτάχθηκαν σθεναρά και δημόσια στην πυρηνική συμφωνία που υπέγραψε η κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα το 2015, η κυβέρνηση Μπένετ-Λαπίντ φαίνεται να αποφεύγει την ανοιχτή αντίθεση στην επιστροφή των ΗΠΑ στην πυρηνική συμφωνία.

Στην ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Naftali Bennett δεν ανέφερε καθόλου την πυρηνική συμφωνία και έτσι δεν εξέφρασε την αντίρρησή του για επιστροφή των ΗΠΑ στη συμφωνία.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης, ο Μπένετ έχει δεσμευτεί στον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν να μην πραγματοποιήσει δημόσια εκστρατεία κατά της επιστροφής στην πυρηνική συμφωνία. Ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Μπένι Γκαντς προχώρησε παραπέρα, δηλώνοντας στο περιοδικό Foreign Policy τον  περασμένο μήνα ότι «το Ισραήλ μπορεί να ζήσει με μια νέα πυρηνική συμφωνία».

Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση ακύρωσε την οδηγία του πρώην πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου να απέχει από τη συζήτηση με την κυβέρνηση Μπάιντεν για τις λεπτομέρειες των διαπραγματεύσεων για την αποκατάσταση της πυρηνικής συμφωνίας.

Προφανώς, η σημερινή κυβέρνηση του Ισραήλ θέλει να αποφύγει τις εντάσεις με την κυβέρνηση Μπάιντεν. Ίσως θεωρεί την πυρηνική συμφωνία ως λιγότερο επικίνδυνη και/ή θεωρεί τον συντονισμό με τις ΗΠΑ σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν πιο σημαντικό. Ίσως πιστεύει ότι, ούτως ή άλλως, οι διαπραγματεύσεις για την ανανέωση του Κοινού Συνολικού Σχεδίου Δράσης (JCPOA) θα αποτύχουν.

 Μια πρόσφατη έκθεση  ισχυρίζεται ότι η Ιρανική  πυρηνική πρόοδος είναι μη αναστρέψιμη και έχει φτάσει σε ένα στάδιο στο οποίο το Ιράν χρειάζεται μόνο έναν μήνα για να παράγει αρκετό ουράνιο ποιότητας όπλων για μία μόνο βόμβα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Η έκθεση προκάλεσε δημόσια συζήτηση στο Ισραήλ σχετικά με το αν το εβραϊκό κράτος, το οποίο πιστεύεται από καιρό ότι έχει πολλαπλά πυρηνικά όπλα, αλλά σταθερά δεν  επιβεβαίωσε ή  αρνήθηκε  τον ισχυρισμό, θα πρέπει επιτέλους να το πράξει για να θέσει έναν δείκτη για το Ιράν.

Δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν ότι η αναγνώριση του Ισραήλ για τις πυρηνικές του δυνατότητες θα το αναγκάσει να ενταχθεί στις συζητήσεις με το Ιράν ως υπογράφουσα τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων (NPT). Θα αποτελούσε επίσης μια τεκτονική στροφή στο γεωπολιτικό περιβάλλον που πλαισιώνει τη σκέψη για μια μελλοντική αρχιτεκτονική ασφάλειας στη Μέση Ανατολή.

Η συζήτηση θεωρητικά δημιουργεί μια ευκαιρία στη διοίκηση του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν να αναδείξει τη δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών στην ασφάλεια της περιοχής υπό ένα εντελώς διαφορετικό πρίσμα και να συμβάλει σημαντικά σε μια κατάσταση στην οποία οι πολυάριθμες συγκρούσεις και διαμάχες της Μέσης Ανατολής μπορεί να διαχειριστούν καλύτερα ελλείψει ψηφισμάτων.

Η κυβέρνηση του Ισραήλ λένε θα έχει μια πρώτη ευκαιρία να διερευνήσει την ευκαιρία όταν ο Eyal Hulata, επικεφαλής του συμβουλίου εθνικής ασφάλειας του Ισραηλινού πρωθυπουργού Naftali Bennett, συναντηθεί αυτή την εβδομάδα στην Ουάσινγκτον με τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας του κ. Μπάιντεν, Τζέικ Σάλιβαν.

Ο John Carlson, πυρηνικός εμπειρογνώμονας, υποστήριξε, σε έκθεση που δημοσιεύτηκε νωρίτερα φέτος από το Ινστιτούτο Ηνωμένων Εθνών για την Έρευνα Αφοπλισμού (UNIDR), ότι η διαπραγμάτευση μιας ζώνης της Μέσης Ανατολής χωρίς πυρηνικά όπλα «θα βοηθήσει η ίδια να χτίσει περιφερειακή ασφάλεια  και εμπιστοσύνη».

Η πιθανή ευκαιρία που  θα δημιουργηθεί από την αναγνώριση ( των πυρηνικών ) τού Ισραήλ όχι μόνο θα συμβάλει στην αποτροπή της απειλής ενός νέου πολέμου στη Μέση Ανατολή, αλλά θα βοηθήσει επίσης να αποτραπεί η πιθανή σκέψη της Σαουδικής Αραβίας και της Τουρκίας για την επέκταση του πυρηνικού συλλόγου της περιοχής. 

 Το ηθικό  είναι ότι η αμφισημία του Ισραήλ σχετικά με τις πυρηνικές του δυνατότητες μπορεί να μην εξυπηρετεί πλέον κάποιο σκοπό και ότι η αναγνώριση του μακροχρόνιου ανοιχτού μυστικού του μπορεί να συμβάλει στη διασφάλιση μεγαλύτερης περιφερειακής σταθερότητας.

Από την άλλη μεριά είναι αυτοί που πιστεύουν ότι το Ισραήλ κάνει ένα σοβαρό λάθος. Η παύση της ισραηλινής αντίθεσης στην επιστροφή των ΗΠΑ στην πυρηνική συμφωνία ενέχει σημαντικούς κινδύνους που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τον αγώνα του Ισραήλ ενάντια στο πρόγραμμα πυρηνικής βόμβας του Ιράν.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Η επιστροφή στην αρχική αδύναμη συμφωνία θα επέτρεπε στο Ιράν να πλησιάσει τη συναρμολόγηση πυρηνικής βόμβας. Η συμφωνία δεν απαγορεύει την έρευνα και την ανάπτυξη φυγοκεντρωτών που προορίζονται για εμπλουτισμό ουρανίου και τα καθεστώτα επιθεώρησης είναι ελάχιστα αποτελεσματικά. Πάνω απ 'όλα, πολλοί περιορισμοί στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν θα λήξουν (λήγουν) το 2025.

Με αυτήν την ισραηλινή παραχώρηση, μια τέτοια «καλύτερη και μακρύτερη» συμφωνία φαίνεται ακόμη πιο απίθανη, και αυτό περιλαμβάνει τον περιορισμό του προγράμματος βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν (μέσα παράδοσης πυρηνικών όπλων) και τον περιορισμό της ιρανικής επιθετικότητας (χρηματοδότηση και υποστήριξη της τρομοκρατίας) σε όλη τη Μέση Ανατολή.

 Η προηγούμενη, ανοιχτή αντίθεση του Ισραήλ στη συμφωνία έδωσε νομιμότητα στη δυνατότητα μονομερούς στρατιωτικής δράσης κατά του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν. Είναι πιο δύσκολο να δικαιολογηθεί η ισραηλινή στρατιωτική δραστηριότητα όταν το Ισραήλ υπονοεί ότι μπορεί να ζήσει με τη συμφωνία. 

Η αντίθεση στη συμφωνία έχει επίσης στρατηγική σημασία, σηματοδοτώντας στον κόσμο την προθυμία του Ισραήλ να ενεργήσει χωρίς συντονισμό με τις ΗΠΑ, εάν είναι απαραίτητο. Αυτό είναι ένα σημαντικό στοιχείο στο δόγμα εθνικής ασφάλειας του Ισραήλ, ότι το Ισραήλ υπερασπίζεται τον εαυτό του, από μόνο του. 

Η αλλαγή της θέσης του Ισραήλ θέτει σε κίνδυνο τα διπλωματικά επιτεύγματα του Ισραήλ στην περιοχή. Με την  έντονη αντίθεση του Ισραήλ στην πυρηνική συμφωνία (συμπεριλαμβανομένης της ομιλίας του Νετανιάχου στο Κογκρέσο των ΗΠΑ το 2015) το Ισραήλ κέρδισε μεγάλη υποστήριξη στις αραβικές πρωτεύουσες. Οι Συμφωνίες Αβραάμ είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα της επίμονης στάσης του Ισραήλ κατά της κυβέρνησης Ομπάμα σε αυτό το θέμα.

Η φαινομενική αλλαγή πολιτικής του Ισραήλ ενισχύει τη φαντασία ότι εάν το Ιράν παράγει πυρηνική βόμβα, μπορεί να επιτευχθεί σταθερή πυρηνική ισορροπία τρόμου στη Μέση Ανατολή. Πρόκειται για μια επικίνδυνα ψευδή ψευδαίσθηση.

Δεν θα επιτευχθεί αμοιβαία πυρηνική αποτροπή μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, για πολλούς λόγους: οι μικρές αποστάσεις μεταξύ των δύο χωρών μειώνουν το χρόνο προειδοποίησης υπάρχουν δυσκολίες στη δημιουργία ικανοτήτων δεύτερου πλήγματος  μικρή επικοινωνία μεταξύ των δύο πλευρών και την προθυμία του Ιράν να φέρει πολλές απώλειες στο χτύπημα στο Ισραήλ.

Τέλος, μάχονται την θέση ότι με την αποποίηση της αντίθεσης του Ισραήλ στην πυρηνική συμφωνία, ενισχύεται η θέση του Ιράν στην περιοχή. Αυτό θα ενθαρρύνει τις ριζοσπαστικές ισλαμιστικές δυνάμεις, ειδικά στο πλαίσιο της ταπεινωτικής φυγής της Αμερικής από το Αφγανιστάν.

Η διαφωνία στην κοινότητα εθνικής ασφάλειας του Ισραήλ δεν περιορίζεται στο εάν το εβραϊκό κράτος πρέπει να αλλάξει ριζικά ταχύτητες, αλλά περιλαμβάνει επίσης το ερώτημα πόσο κοντά μπορεί να είναι το Ιράν στην ικανότητα παραγωγής πυρηνικού όπλου.

Ακολουθήστε το Πενταπόσταγμα στο Google news Google News

ΔΗΜΟΦΙΛΗ