Μια βαριά σκιά πέφτει πάνω από την Ευρώπη. Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, στάθηκε στο βήμα του Chatham House στο Λονδίνο, με φωνή που έκοβε σαν λεπίδα. «Η Ρωσία μπορεί να χτυπήσει το ΝΑΤΟ μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια», προειδοποίησε, καλώντας τη Δύση σε ένα «τεράστιο άλμα» για την άμυνά της. Οι λέξεις του, βαριές σαν μολύβι, αντήχησαν σαν καμπανάκι κινδύνου: αν οι σύμμαχοι δεν ενισχύσουν τις δυνάμεις τους, η ελευθερία τους κινδυνεύει να συντριβεί.
Με το βλέμμα στραμμένο στην επικείμενη σύνοδο της Χάγης, ο πρώην πρωθυπουργός της Ολλανδίας απαίτησε τετραπλασιασμό των αεροπορικών και αντιπυραυλικών δυνατοτήτων της Συμμαχίας. Πρότεινε αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ —3,5% για «σκληρή» άμυνα και 1,5% για κυβερνοάμυνα και άλλους τομείς ασφάλειας. «Χρειαζόμαστε περισσότερες δυνάμεις, περισσότερες δυνατότητες», είπε, με τόνο που δεν άφηνε περιθώριο για αμφιβολίες. «Αυτή είναι η κομβική στιγμή για το ΝΑΤΟ». Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η αυξανόμενη στρατιωτική σκιά της Κίνας καθιστούν την ανάγκη επιτακτική.
Μια Απειλή που Πλησιάζει
Η προειδοποίηση του Ρούτε δεν ήταν απλώς λόγια. «Ας μην κρυβόμαστε πίσω από ψευδαισθήσεις», είπε, με βλέμμα που διαπερνούσε το ακροατήριο. «Η Ρωσία ετοιμάζεται. Μέσα σε πέντε χρόνια, μπορεί να δούμε τη στρατιωτική της ισχύ να στρέφεται κατά της Συμμαχίας». Το Κρεμλίνο, πριν καν ολοκληρωθεί η ομιλία, αντέδρασε με οργή. «Το ΝΑΤΟ είναι εργαλείο επιθετικότητας», δήλωσε ο Ντμίτρι Πεσκόφ, κλιμακώνοντας την ένταση.
Η πρωτοβουλία του Ρούτε έρχεται υπό την πίεση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος απειλεί με αποχώρηση των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ αν οι Ευρωπαίοι δεν αναλάβουν μεγαλύτερο μερίδιο του κόστους. Η απειλή αυτή προσθέτει έναν ακόμα κόμπο στο στομάχι των ηγετών, που καλούνται να ισορροπήσουν ανάμεσα σε δημοσιονομικές πιέσεις και γεωπολιτικούς κινδύνους.
Η Βρετανία και η Ευρώπη στο Σταυροδρόμι
Πριν την ομιλία, ο Ρούτε συναντήθηκε με τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, σε μια συνάντηση φορτισμένη με συμβολισμούς. Η Βρετανία, δεσμευμένη να αυξήσει τις αμυντικές της δαπάνες στο 2,5% του ΑΕΠ έως το 2027 και στο 3% έως το 2034, βαδίζει προς την «ετοιμότητα πολέμου». Μα ο Ρούτε έθεσε τον πήχη ψηλότερα. Όταν ρωτήθηκε αν το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να αυξήσει τη φορολογία για να φτάσει το 5%, απάντησε με διπλωματική ψυχραιμία: «Δεν αποφασίζω εγώ πώς πληρώνει κάθε χώρα». Μα η επόμενη φράση του έπεσε σαν βόμβα: «Αν δεν ξοδέψετε 5% στην άμυνα, μπορεί να κρατήσετε το NHS σας — αλλά καλύτερα να αρχίσετε να μαθαίνετε ρωσικά».
Η φράση, ένας συνδυασμός σαρκασμού και σκληρής αλήθειας, αντηχεί πέρα από το Λονδίνο. Είναι μια κραυγή προς την Ευρώπη, που καλείται να ξυπνήσει από τον λήθαργο της ειρήνης. Οι πολίτες, ήδη πιεσμένοι από το κόστος ζωής, θα κληθούν να σηκώσουν το βάρος αυτών των δαπανών, είτε με φόρους είτε με θυσίες. Η εναλλακτική, όπως υπαινίσσεται ο Ρούτε, είναι πολύ πιο σκοτεινή.
Ένας Κόσμος σε Ετοιμότητα
Η ομιλία του Ρούτε δεν ήταν απλώς μια πολιτική δήλωση — ήταν ένα κάλεσμα σε όπλα, μια υπενθύμιση ότι ο χρόνος τελειώνει. Η Δύση βρίσκεται σε σταυροδρόμι, με τη σκιά της Ρωσίας να μεγαλώνει και την ενότητα του ΝΑΤΟ να δοκιμάζεται. Οι ηγέτες καλούνται να πάρουν αποφάσεις που θα καθορίσουν το μέλλον της ηπείρου. Και οι πολίτες, που θα πληρώσουν το τίμημα αυτών των επιλογών, περιμένουν με αγωνία, αναρωτώμενοι αν η ειρήνη είναι ακόμα εφικτή — ή αν ο ήχος των πολεμικών τυμπάνων θα γίνει ο νέος τους σύντροφος.