Η Ελλάδα του 2025 μοιάζει με έναν τόπο όπου η εργασία έχει μετατραπεί σε σύγχρονη σκλαβιά, με τους εργαζόμενους να ζουν υπό καθεστώς ασφυκτικής εκμετάλλευσης. Τα στοιχεία της πρόσφατης έρευνας του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ αποκαλύπτουν μια ζοφερή πραγματικότητα: οι μισοί Έλληνες εργαζόμενοι δουλεύουν πέρα από το συμβατικό τους ωράριο, χωρίς να πληρώνονται, ενώ πολλοί αναγκάζονται να εργάζονται νύχτες, Σαββατοκύριακα, ακόμα και στον ελεύθερο χρόνο τους, θυσιάζοντας την υγεία, την οικογένεια και την αξιοπρέπειά τους.
Επαγγέλματα-παγίδες εξοντωτικών ωραρίων
Οι πιο σκληρά πληττόμενοι κλάδοι είναι αυτοί που κρατούν την ελληνική οικονομία όρθια, αλλά με κόστος την εξάντληση των εργαζομένων. Σύμφωνα με την έρευνα, το 70% των εργαζομένων στις κατασκευές, το 50% σε δραστηριότητες παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης, καθώς και στη μεταποίηση, το 48% στο χονδρικό και λιανικό εμπόριο, και το 44% σε τομείς όπως η ενημέρωση-επικοινωνία και η υγεία-κοινωνική μέριμνα, εργάζονται πέρα από το ωράριό τους.
Ειδικά στους κλάδους εκπαίδευσης και ενημέρωσης-επικοινωνίας, το 77% και 79% αντίστοιχα δηλώνουν ότι δεν πληρώνονται καθόλου ή πληρώνονται μερικώς για την υπερεργασία τους, ενώ το 65% των εργαζομένων σε υγεία-κοινωνική μέριμνα και κατασκευές βιώνουν την ίδια εκμετάλλευση.
Απλήρωτη υπερεργασία-Η νέα κανονικότητα
Το 52% των εργαζομένων δηλώνει ότι δουλεύει περισσότερες ώρες από αυτές που προβλέπει η σύμβασή του, με το 65% να μην αμείβεται καθόλου ή να αμείβεται μόνο για ένα μέρος αυτών. Οι πιο μορφωμένοι πλήττονται περισσότερο: το 68% των κατόχων μεταπτυχιακού ή διδακτορικού και το 50% των πτυχιούχων ΑΕΙ/ΤΕΙ δεν βλέπουν ούτε ένα ευρώ για τις επιπλέον ώρες. Οι άνδρες (29%) εργάζονται συχνότερα 6+ ώρες την εβδομάδα πέρα από το ωράριό τους σε σύγκριση με τις γυναίκες (11%), ενώ το 32% όσων εργάζονται σε μεγάλες επιχειρήσεις (άνω των 250 ατόμων) αναφέρουν εξαντλητικά ωράρια.
Σαββατοκύριακα και νύχτες χωρίς τέλος
Η Ελλάδα κατέχει τη θλιβερή πρωτιά στην ΕΕ, με το 32,3% των εργαζομένων να δουλεύουν Σαββατοκύριακα, σύμφωνα με τη Eurostat. Η έρευνα της ΓΣΕΕ επιβεβαιώνει ότι το 57% των ανδρών και το 55% των γυναικών εργάζονται τουλάχιστον ένα Σαββατοκύριακο τον μήνα, ενώ το 63% στον κλάδο φιλοξενίας-εστίασης και το 47% στο χονδρικό-λιανικό εμπόριο δουλεύουν πάνω από δύο Σαββατοκύριακα μηνιαίως. Ένας στους πέντε εργαζόμενους δουλεύει νύχτα τουλάχιστον μία φορά τον μήνα, με το 17% των ανδρών και το 10% των γυναικών να εργάζονται νυχτερινές βάρδιες πάνω από δύο φορές μηνιαίως.
Απροειδοποίητες βάρδιες και κατάρρευση ισορροπίας
Η εργασιακή επισφάλεια εντείνεται με αιφνίδιες αλλαγές βαρδιών, που πλήττουν το 10% των ανδρών και το 7% των γυναικών, ιδιαίτερα στην ηλικιακή ομάδα 35-54 ετών. Το 25% των εργαζομένων αναγκάζεται να εργάζεται στον ελεύθερο χρόνο του, με το φαινόμενο να είναι πιο έντονο στους κατόχους μεταπτυχιακού (38%) και σε μεγάλες επιχειρήσεις (34%). Η έλλειψη ευελιξίας είναι εξίσου καταστροφική: το 43% των ανδρών και το 50% των γυναικών δηλώνουν ότι σπάνια ή μόνο σε έκτακτες περιπτώσεις μπορούν να πάρουν άδεια λίγων ωρών για προσωπικούς λόγους, καταστρέφοντας κάθε ελπίδα για ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
Οι Έλληνες εργαζόμενοι ζουν σε ένα καθεστώς εργασιακής δουλείας, όπου η υπερεργασία χωρίς αμοιβή, τα εξαντλητικά ωράρια και η έλλειψη προσωπικού χρόνου έχουν γίνει ο κανόνας. Η έρευνα της ΓΣΕΕ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: χωρίς άμεση παρέμβαση, η εργασιακή εκμετάλλευση θα συνεχίσει να συνθλίβει την υγεία, την ευημερία και το μέλλον των Ελλήνων.