Η Τουρκία έχει διακριθεί όλα αυτά τα χρόνια ως αξιόπιστος εισαγωγέας ρωσικού στρατιωτικού υλικού υψηλών προδιαγραφών, ακόμη και ενόψει της έντονης αντίθεσης από τους εταίρους της στο ΝΑΤΟ, αλλά μια κοινή επιχείρηση παραγωγής σε κάτι τόσο περίπλοκο όπως ένα μαχητικό επόμενης γενιάς, είναι ένα εντελώς διαφορετικό θέμα .
Το φιλόδοξο σχέδιο της Τουρκίας να αναπτύξει ένα μαχητικό stealth πέμπτης γενιάς, το TAI TF-X, έχει αποδειχθεί απίστευτα δύσκολο για την Άγκυρα. Ωστόσο, οι ειδικοί λένε ότι η στενή τεχνική συνεργασία με τη Ρωσία, θα μπορούσε να βοηθήσει στην απόσυρση μιας πλήρως λειτουργικής έκδοσης του εθνικού της μαχητικού αεροσκάφους.
Ο διευθυντής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Στρατιωτικής-Τεχνικής Συνεργασίας της Ρωσίας Ντμίτρι Σουγκάγιεφ, είχε ανακοινώσει ότι η Μόσχα και η Άγκυρα, βρίσκονται σε συνομιλίες για πιθανές κοινές επιχειρήσεις σχετικά με το επερχόμενο μαχητικό TF-X της Τουρκίας. «Σε αυτό το στάδιο βρίσκονται σε εξέλιξη διαβουλεύσεις με την τουρκική πλευρά, σε επίπεδο εξειδικευμένων ομάδων για τα θέματα αλληλεπίδρασης για τη δημιουργία του τουρκικού εθνικού μαχητικού», είπε.
Στα τέλη Σεπτεμβρίου, μετά την συνάντηση του Ερντογάν με τον Πούτιν ο Ερντογάν είπε, ότι συζήτησαν την προοπτική της από κοινού κατασκευής κινητήρων αεριωθουμένων και πολεμικών πλοίων.
Εάν η Τουρκία θέλει να αναπτύξει ένα γνήσιο μαχητικό πέμπτης γενιάς, θα χρειαστεί να αναπτύξει έναν κινητήρα πέμπτης γενιάς, για να το τροφοδοτήσει. Οι ειδικοί λένε ότι αυτό θα μπορούσε να είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο επίτευγμα, ακόμη και για τις πιο προηγμένες τεχνολογικά χώρες.
Οι δύο πλευρές πρέπει να διευθετήσουν τα ευαίσθητα ζητήματα των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας, της εσωτερικής πολιτικής, των ανησυχιών της εξωτερικής πολιτικής, της προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και της χρηματοδότησης.
Εάν αυτές οι συνομιλίες αποφέρουν συγκεκριμένα αποτελέσματα, το πιθανότερο αποτέλεσμα θα ήταν μια συμφωνία μεταφοράς τεχνολογίας που θα περιλαμβάνει την πώληση ρωσικών εξαρτημάτων, την παροχή τεχνικής βοήθειας από Ρώσους μηχανικούς και άλλους ειδικούς ή και τα δύο.
Μια συμφωνία μεταφοράς τεχνολογίας αυτού του είδους, φαίνεται στο φόντο των αμυντικών σχέσεων Ρωσίας-Τουρκίας εδώ και χρόνια, καθώς δεν είναι η πρώτη φορά που η αμυντική βιομηχανία της Ρωσίας σηματοδοτεί το ενδιαφέρον της για το έργο TF-X. Το 2018, ο ρωσικός βιομηχανικός κολοσσός Rostec, επέκτεινε το ενδιαφέρον του για συνεργασία με την Τουρκία στο έργο TF-X. Οι Ρώσοι κατασκευαστές ανακοίνωσαν, ότι είναι έτοιμοι να παράσχουν τεχνολογία κινητήρα για το νέο μαχητικό, μια προσφορά που Τούρκοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι θα εξετάσουν.
Το 2018, ο Ντεμίρ τόνισε ότι η Τουρκία ήθελε να έχει όλα τα δικαιώματα για την τελική έκδοση οποιουδήποτε κινητήρα για το TF-X, που αναπτύσσει και κατασκευάζει από κοινού με ξένες εταιρείες.
«Ένας κινητήρας που μας ανήκει πλήρως είναι η κόκκινη γραμμή μας», είχε πει τότε. «Δεδομένου ότι γνωρίζουμε ότι θα είναι μια μακρά διαδικασία, θα συνεργαστούμε με όσους θέλουν να παράγουν έναν ενδιάμεσο κινητήρα». συνέχισε
Αλλά ακόμα κι αν η Ρωσία και η Τουρκία συνεργαστούν στενά για την κατασκευή ενός πλήρους κινητήρα πέμπτης γενιάς για το TF-X, πιθανότατα θα βρουν το έργο εξαιρετικά δύσκολο.
Εκτός από τις παραδοσιακές απαιτήσεις για στόχους ώθησης σε βάρος και απόδοσης καυσίμου, τα μαχητικά αεροσκάφη επόμενης γενιάς θα απαιτούν επίσης κινητήρες, που μπορούν να παρέχουν μια άνευ προηγουμένου ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας επί του σκάφους για την παροχή αισθητήρων, εξοπλισμού ηλεκτρονικού πολέμου και πιθανώς ακόμη και κατευθυνόμενων ενεργειακών δυνατοτήτων αργότερα στην υπηρεσιακή τους ζωή.
Η Ρωσία μέχρι σήμερα, έχει αποτύχει να παράγει έναν «ώριμο» κινητήρα πέμπτης γενιάς για να τροφοδοτεί το δικό της μαχητικό stealth, το Su-57 Felon. Τα υπάρχοντα Su-57 της, τροφοδοτούνται από κινητήρες turbofan AL-41F1 και όχι από το πολυαναμενόμενο Izdeliye 30.
Στην καλύτερη περίπτωση, η Τουρκία μπορεί να είναι σε θέση να προμηθευτεί έναν πλήρη κινητήρα από τη Ρωσία, κάτι που από μόνη της να κατασκευάσει είναι πολύ απίθανο. Άλλωστε γιατί η Ρωσία να βοηθήσει την Τουρκία να αναπτύξει έναν ανταγωνιστικό κινητήρα, ώστε η Τουρκία να προσπαθήσει στη συνέχεια να ανταγωνιστεί τις ρωσικές αεροδιαστημικές βιομηχανίες στην εξαγωγική αγορά;
Εκτός από την αδυναμία της Τουρκίας να αναπτύξει κινητήρα πέμπτης γενιάς, είναι επίσης αμφίβολο ότι μπορεί να αναπτύξει πολλά από τα άλλα προηγμένα εξαρτήματα και συστήματα που απαιτούνται για την κατασκευή ενός μαχητικού αεροσκάφους πέμπτης γενιάς.
Η Emily Hawthorne, ανώτερη αναλύτρια του Stratfor για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική στο RANE, από την άλλη πλευρά, πιστεύει ότι «είναι πιθανό η Τουρκία και η Ρωσία να καταλήξουν σε συμφωνία που θα προβλέπει τη Ρωσία να παρέχει τεχνική βοήθεια στην Τουρκία, συμπεριλαμβανομένων μηχανικών και μεταφοράς γνώσης, να βοηθήσει την Τουρκία να κατασκευάσει το TF-X.
«Αλλά η Τουρκία αναζητά επίσης βοήθεια από ένα ευρύ φάσμα άλλων εταίρων, συμπεριλαμβανομένων ευρωπαίων εταίρων, επομένως το πρόγραμμα TF-X δεν είναι κάτι που θα έπρεπε να θεωρήσουμε μια αποκλειστικά τουρκο-ρωσική συνεργασία», είπε η Χόθορν.
Έπειτα υπάρχουν οι ευρύτερες επιπτώσεις της στρατιωτικής συνεργασίας της Τουρκίας με τη Ρωσία, όπως ο συνεχής κίνδυνος να την απομακρύνει ακόμη περισσότερο από τους μακροχρόνιους στρατηγικούς δεσμούς της με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και τη συμμαχία του ΝΑΤΟ, πόσο μάλλον, εάν ιδιαίτερα η Τουρκία προμηθευτεί πραγματικά εξαρτήματα ή εξοπλισμό από τη Ρωσία.
Η κατασκευή χαμηλού κόστους UCAV με έλικα (μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα μάχης) και η κατασκευή ενός μαχητικού τζετ πέμπτης γενιάς είναι πολύ διαφορετικά «παιχνίδια».
