Οι συζητήσεις για τη συμμετοχή της Ελλάδας στο ταμείο PURL, τον μηχανισμό μέσω του οποίου χρηματοδοτείται η προμήθεια αμερικανικών οπλικών συστημάτων για την Ουκρανία, έχουν επανέλθει με ένταση τις τελευταίες ημέρες. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αυξήσει τις παρεμβάσεις τους προς την Αθήνα, επιδιώκοντας μια σαφή και άμεση δέσμευση της χώρας για συμμετοχή στο πρόγραμμα.
Η πίεση από την πλευρά της Ουάσιγκτον εκδηλώθηκε λίγο πριν από τη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, όπου παρευρέθηκε και ο Έλληνας ΥΠΕΞ, Γιώργος Γεραπετρίτης. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, στελέχη της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα μετέφεραν νέο αίτημα, επισημαίνοντας ότι οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν όσα έχει προσφέρει μέχρι σήμερα η Ελλάδα, αλλά θεωρούν κρίσιμη μια έμπρακτη συμβολή στο PURL, παρά τους υπάρχοντες δημοσιονομικούς περιορισμούς.
Οι πηγές του δημοσιεύματος αναφέρουν ότι ζητήθηκε από την Αθήνα να ανακοινώσει άμεσα τη συμμετοχή της στο ταμείο, ακόμη και μέσω τοποθέτησης του ίδιου του υπουργού Εξωτερικών στη σύνοδο του ΝΑΤΟ. Παράλληλα, ζητήθηκε η υπογραφή της Γενικής Συμφωνίας Πλαισίου (GFA), η οποία θα επιβεβαιώσει επισήμως τη δέσμευση της χώρας. Το ύψος της ελληνικής συνεισφοράς θα καθοριστεί σε επόμενο στάδιο, καθώς οι λεπτομέρειες παραμένουν ανοιχτές.
Η Ουάσιγκτον, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, έχει υπογραμμίσει προς την Αθήνα ότι θα ήταν προτιμότερο η Ελλάδα να μην καταλήξει στη μειοψηφία των χωρών που δεν συμμετέχουν στον μηχανισμό PURL. Το μήνυμα αυτό, με βάση το δημοσίευμα, έχει μεταφερθεί επανειλημμένα, τόσο σε υψηλό όσο και σε χαμηλότερο επίπεδο, υποδηλώνοντας μια σταθερή διπλωματική πίεση.
Στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ, ο Γιώργος Γεραπετρίτης είχε συνάντηση με τον υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Κρίστοφερ Λαντάου. Δεν εκδόθηκε επίσημη ανακοίνωση για το περιεχόμενο της συζήτησης· επιβεβαιώθηκε όμως ότι οι δύο πλευρές έχουν πρόθεση να προγραμματίσουν τον επόμενο Στρατηγικό Διάλογο Ελλάδας – ΗΠΑ, διαδικασία που έχει ήδη αναβληθεί δύο φορές, αρχικά από τον Οκτώβριο για τον Δεκέμβριο, και πλέον εκτιμάται ότι θα πραγματοποιηθεί εντός του 2026.
Το δημοσίευμα αναφέρει ότι η χρηματοδότηση του PURL αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για τη διπλωματία των ΗΠΑ. Η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο αυτών των συζητήσεων ήδη από τον περασμένο Αύγουστο, όταν ο επιτετραμμένος της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα, Τζος Χακ, είχε επαναφέρει το θέμα. Ακολούθησε η νέα πρέσβης των ΗΠΑ, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, η οποία σύμφωνα με το δημοσίευμα έθεσε το ζήτημα στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, αλλά και στους υπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας.
Η πιο πρόσφατη παρέμβαση προήλθε από στελέχη χαμηλότερου επιπέδου, ένδειξη –όπως επισημαίνουν οι πηγές– ότι η πίεση είναι διαρκής και ενισχύεται. Δεδομένης της σοβαρότητας του ζητήματος για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, η διαχείριση του θέματος έχει αναληφθεί απευθείας από το Μέγαρο Μαξίμου, με την Αθήνα να ξεκαθαρίζει ότι οι δημοσιονομικές συνθήκες δεν επιτρέπουν κινήσεις που θα ανατρέψουν τις υφιστάμενες ισορροπίες.
Οι πιέσεις προς τη χώρα μας, σύμφωνα με το δημοσίευμα, αναμένεται να ενταθούν και στο άμεσο μέλλον. Η στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία παρουσιάζει σημάδια κόπωσης σε αρκετές χώρες της συμμαχίας, παρά το γεγονός ότι το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ επισημαίνουν ότι η παροχή οπλικών συστημάτων πρέπει να συνεχιστεί ανεξάρτητα από τις εξελίξεις σε ενδεχόμενες ειρηνευτικές πρωτοβουλίες.
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, ανακοίνωσε χθες ότι το PURL έχει μέχρι στιγμής τη στήριξη των 2/3 των κρατών-μελών, με συνολικές δεσμεύσεις ύψους 4 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό θεωρείται εξαιρετικά χαμηλό σε σχέση με την εκτίμηση ότι από την έναρξη του πολέμου έχουν παραχωρηθεί στην Ουκρανία οπλικά συστήματα αξίας περίπου 300 δισ. δολαρίων.
Το ρεπορτάζ υπενθυμίζει επίσης τι έχει παραχωρήσει έως σήμερα η Ελλάδα από τα αποθέματα των Ενόπλων Δυνάμεων. Η συνεισφορά περιλαμβάνει εκατοντάδες χιλιάδες βλήματα πυροβολικού, αντιαεροπορικούς πυραύλους κοντά στο όριο λήξης, όπως Crotale και Sea Sparrow, παλιότερα κανόνια, ορισμένα αυτοκινούμενα πυροβόλα, κατασχεμένα καλάσνικοφ, αντιαρματικούς εκτοξευτές και πυρομαχικά.
Με την έναρξη διαδικασιών για νέες διακρατικές συμφωνίες με το Ισραήλ και την προμήθεια νέων αντιαεροπορικών συστημάτων, ανοίγει ο δρόμος, για πιθανή πώληση των συστημάτων μικρού βεληνεκούς OSA-AK, τα οποία προέρχονται από την Ανατολική Γερμανία και εξακολουθούν να βρίσκονται στο ελληνικό οπλοστάσιο.
Το θέμα παραμένει ανοιχτό, με την πίεση των ΗΠΑ να συνεχίζεται και την Ελλάδα να ισορροπεί ανάμεσα στις δημοσιονομικές δυνατότητες και τις δεσμεύσεις της στο ΝΑΤΟ.
