Στο τέλος του bromance του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βλαντιμίρ Πούτιν αναφέρεται ο Guardian. Ο Αμερικανός πρόεδρος φαίνεται πως έχει χάσει πλέον την υπομονή του με τον Ρώσο ομόλογό του – αλλά το κατά πόσο αυτό θα μεταφραστεί σε ουσιαστική υποστήριξη προς το Κίεβο μένει να φανεί.
«Δεν είμαι ευχαριστημένος με τον Πούτιν. Αυτό μπορώ να στο πω αυτή τη στιγμή», δήλωσε ο Ντόναλντ Τραμπ, εκφράζοντας την απογοήτευσή του για τον Ρώσο ηγέτη σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία. «Μας πετάει πολλές βλακείες ο Πούτιν… Είναι πάντα ευγενικός, αλλά τελικά αυτό αποδεικνύεται χωρίς σημασία».
Είναι γεγονός ότι με τον Τραμπ όλα μπορεί να αλλάξουν μέσα σε λίγες ώρες, αλλά δεν είναι απίθανο να έχει επέλθει η ρήξη μεταξύ του Βλαντίμιρ Πούτιν και του Ντόναλντ Τραμπ.
Αν πράγματι ισχύει κάτι τέτοιο, πρόκειται για μια κομβική στιγμή, που δικαιώνει τόσο τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, όσο και εκείνους που υπομονετικά βοήθησαν τον Τραμπ να δει την πραγματική εικόνα για τις προθέσεις του Πούτιν, όπως οι κυβερνήσεις της Βρετανίας και της Γαλλίας. Ο Τραμπ φαίνεται επιτέλους να έχει αποδεχθεί ότι ο Πούτιν δεν πρόκειται να πειστεί να σταματήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία, αναφέρει το δημοσίευμα.
Με τον Τραμπ, ωστόσο, κανείς και ποτέ δεν μπορεί να είναι σίγουρος. Πάνω απ’ όλα, η απογοήτευσή του για τον Πούτιν ίσως να μην μεταφραστεί σε πρακτική και οικονομική στήριξη προς την Ουκρανία και την Ευρώπη. Ωστόσο, το «Πρώτα η Αμερική» δεν σημαίνει πλέον «Πρώτα η Ρωσία».
Πώς φτάσαμε στη ρήξη Τραμπ – Πούτιν
Οι δυο τους διάνυσαν μια μακρά πορεία με πολλά κρίσιμα σημεία. Τον Φεβρουάριο φαινόταν πως ολόκληρη η διατλαντική συμμαχία κρέμεται από μία κλωστή, καθώς ο Τραμπ ξεκίνησε άμεσες συνομιλίες με τον Πούτιν και διέταξε την Ουκρανία να προχωρήσει σε παραχωρήσεις.
Στις 19 Φεβρουαρίου, σε ανάρτησή του στο Truth Social, υιοθέτησε πλήρως τη ρητορική του Κρεμλίνου, αποκαλώντας τον Ζελένσκι «δικτάτορα» και προειδοποιώντας πως ο χρόνος τελειώνει για την Ουκρανία: «Σκέψου το: Ένας μέτρια πετυχημένος κωμικός, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έπεισε τις ΗΠΑ να ξοδέψουν 350 δισεκατομμύρια δολάρια για να μπουν σε έναν πόλεμο που δεν μπορούσε να κερδηθεί […] Ένας δικτάτορας χωρίς εκλογές. Ο Ζελένσκι καλύτερα να κινηθεί γρήγορα, αλλιώς δεν θα του μείνει χώρα».
Μια εβδομάδα αργότερα, στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, οι ΗΠΑ καταψήφισαν ευρωπαϊκό ψήφισμα που καταδίκαζε την εισβολή της Μόσχας και στήριζε την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας – ψηφίζοντας μαζί με τη Ρωσία, τη Βόρεια Κορέα και τη Λευκορωσία.
Έμπειροι Βρετανοί διπλωμάτες έμειναν εμβρόντητοι όταν οι ΗΠΑ συνέταξαν και υπερψήφισαν ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας που ζητούσε τερματισμό της σύγκρουσης, χωρίς καμία αναφορά ή κριτική στη Ρωσία. Η Βρετανία και η Γαλλία απείχαν, καθώς οι προτάσεις τους για τροποποιήσεις απορρίφθηκαν με βέτο.
Αργότερα εκείνη την εβδομάδα ήρθε η έκρηξη του Τραμπ κατά του Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο μπροστά στις κάμερες, και ακολούθησε η αγκαλιά του Κιρ Στάρμερ στον Ζελένσκι αλλά η θερμή υποδοχή του από τον βασιλιά Κάρολο στο Λονδίνο, μετά τη σύνοδο κορυφής Ευρωπαίων ηγετών στο Λονδίνο για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μαρία Ζαχάροβα, έγραψε στο Telegram. «Πώς ο Τραμπ και ο Βανς συγκρατήθηκαν και δεν γρονθοκόπησαν αυτό το κάθαρμα είναι θαύμα αυτοσυγκράτησης».
Καθ’ όλη τη διάρκεια, ο διαπραγματευτής των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, αποκάλυπτε βαθιά άγνοια για την ιστορία της Ουκρανίας και υπερβολική κατανόηση προς τους ισχυρισμούς του Πούτιν, ότι ο πόλεμος προκλήθηκε από την ίδια τη Δύση. Σε συνέντευξη με τον Τάκερ Κάρλσον που προκάλεσε σοκ στους Ευρωπαίους διπλωμάτες, ο Γουίτκοφ ρωτούσε:
«Γιατί να θέλουν να απορροφήσουν την Ουκρανία; Τι θα τους προσφέρει; Δεν το χρειάζονται. Θα ήταν σαν να καταλαμβάνεις τη Γάζα… Αλλά οι Ρώσοι έχουν ήδη ό,τι θέλουν. Πήραν πίσω πέντε περιοχές, έχουν την Κριμαία, τι άλλο να ζητήσουν;»
Ο Γουίτκοφ δώρισε επίσης στον Πούτιν ένα πορτρέτο του Τραμπ, με έντονο συμβολισμό, στο οποίο ο Ντόναλντ Τραμπ εικονίζεται με ματωμένο πρόσωπο και υψωμένη γροθιά αμέσως μετά την αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας εναντίον του τον Ιούλιο του 2024.
Ο Πούτιν αποκάλυψε ότι είχε προσευχηθεί για τον Τραμπ και στις 14 Ιουνίου τον πήρε τηλέφωνο για τα γενέθλιά του.
Ωστόσο, ως τα τέλη Μαρτίου, η απογοήτευση του Τραμπ με τον Πούτιν έγινε ορατή, όταν ο Ρώσος ηγέτης αρνήθηκε να δεσμευτεί σε μια 30ήμερη εκεχειρία που ο Τραμπ είχε προτείνει – και που η Ουκρανία είχε αποδεχθεί.
Την 1η Απριλίου, ο πρόεδρος της Φινλανδίας, Αλεξάντερ Στουμπ, επέστρεψε από ένα οκτάωρο παιχνίδι γκολφ με τον Τραμπ και ανέφερε για πρώτη φορά πως ο Αμερικανός αρχίζει να χάνει την υπομονή του με τη Ρωσία.
Ωστόσο, ακόμη και στα τέλη Μαΐου φαινόταν ότι η απογοήτευση του Τραμπ όλο και μεγάλωνε. Μετά από άκαρπες συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη, διαρκείς υπεκφυγές για κατάπαυση του πυρός και ολοένα πιο έντονες επιθέσεις στην Ουκρανία, ο Τραμπ ξέσπασε στο Truth Social, προειδοποιώντας ότι ο Πούτιν «παίζει με τη φωτιά» και δηλώνοντας στις 28 Μαΐου στο Οβάλ Γραφείο πως «μέσα σε δεκαπέντε μέρες θα ξέρω αν ο Πούτιν απλώς μας κοροϊδεύει».
Η ώρα της αλλαγής
Ως τα μέσα Ιουνίου δεν υπήρξε ουσιαστική αλλαγή στρατηγικής. Η σύνοδος του ΝΑΤΟ στη Χάγη στις 25 Ιουνίου παρουσιάστηκε ως προσωπική νίκη του Τραμπ για τις δαπάνες άμυνας – κάτι που ηρέμησε τις ευρωπαϊκές ανησυχίες ασφαλείας.
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, αποκάλεσε τον Τραμπ
Με το εγώ του ικανοποιημένο, ο Τραμπ φαινόταν πιο απρόθυμος να απομακρυνθεί από τον Πούτιν:
«Θεωρώ τον Πούτιν παραπλανημένο. Μου κάνει εντύπωση. Πίστευα ότι ο πόλεμος θα είχε λήξει ήδη», είπε στα ΜΜΕ στη σύνοδο, αποκαλύπτοντας ότι ο Πούτιν του τηλεφώνησε και προσφέρθηκε να μεσολαβήσει με το Ιράν.
«Του είπα: ‘Όχι, όχι, βοήθησέ με πρώτα να βρούμε λύση μαζί σου, με τη Ρωσία’ – και νομίζω ότι θα το καταφέρουμε».
Όμως το επόμενο τηλεφώνημα, στις 4 Ιουλίου, πήγε άσχημα. Φαινόταν πως ο Πούτιν είχε πλέον αποφασίσει ότι θα κερδίσει περισσότερα από τον πόλεμο παρά από τη διατήρηση καλών σχέσεων με τον Τραμπ. Το Κρεμλίνο ήταν αμετακίνητο:
«Ο πρόεδρός μας δήλωσε πως η Ρωσία θα πετύχει τους στόχους της – την εξάλειψη των γνωστών αιτιών που οδήγησαν στην παρούσα κατάσταση», δήλωσε ο Γιούρι Ουσάκοφ, στενός συνεργάτης του Πούτιν. «Η Ρωσία δεν θα κάνει πίσω».
Οι φονικές, καθημερινές ρωσικές επιδρομές στην Ουκρανία δεν μπορούσαν πια να αποκρυφτούν από τις οθόνες των ΗΠΑ. Και ο Τραμπ εξοργίστηκε όταν αποκαλύφθηκε ότι το Πεντάγωνο ανέβαλε αποστολή όπλων στην Ουκρανία χωρίς να ενημερώσει τον Λευκό Οίκο. Ο υπουργός Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ φαινόταν ιδιαίτερα αμήχανος.
Για τους υποστηρικτές της Ουκρανίας στο Κογκρέσο και στην Ευρώπη, το ζητούμενο τώρα είναι κατά πόσο αυτή η απογοήτευση του Τραμπ θα μεταφραστεί σε έμπρακτη υποστήριξη προς το Κίεβο. Η πραγματική δοκιμασία θα είναι αν εγκρίνει τελικά τις συντριπτικές κυρώσεις που έχει προτείνει εδώ και μήνες ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκράχαμ. Τα μέτρα προβλέπουν δασμούς 500% σε εισαγωγές από χώρες που αγοράζουν ρωσικό ουράνιο, φυσικό αέριο ή πετρέλαιο – με μεγαλύτερα θύματα την Ινδία και την Κίνα.
Ο Γκράχαμ προτείνει τώρα εξαιρέσεις για χώρες που, ενώ συνεχίζουν να αγοράζουν ρωσικό φυσικό αέριο, στηρίζουν την Ουκρανία στον τριετή αγώνα της απέναντι στο Κρεμλίνο. Το νομοσχέδιο δίνει επίσης στον Τραμπ το δικαίωμα να αναστείλει για 180 ημέρες τις κυρώσεις σε χώρες που αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο ή ουράνιο – και στην αναθεωρημένη μορφή του προβλέπεται και δεύτερη τέτοια παράταση.
«Προχωράμε», δήλωσε ο Γκράχαμ μετά το ξέσπασμα του Τραμπ κατά του Πούτιν, προσθέτοντας: «Μου είπε πως είναι ώρα να δράσουμε – και θα δράσουμε».
Για τους Ουκρανούς στην πρώτη γραμμή, δεν απομένει παρά να ελπίζουν ότι πράγματι ήρθε η ώρα της αλλαγής, καταλήγει το δημοσίευμα του Guardian.
