Έντονο αίσθημα απογοήτευσης αναδύεται στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες μετά την παρουσίαση του ειρηνευτικού σχεδίου 28 σημείων από την κυβέρνηση Τραμπ, ακριβώς όπως έγινε μετά τη σύνοδο κορυφής του Ντόναλντ Τραμπ με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Αλάσκα τον περασμένο Αύγουστο.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες προσφέρουν δημόσια στήριξη στις προσπάθειες του Τραμπ να τερματίσει τον πόλεμο, ενώ παράλληλα κάνουν κινήσεις για να τις σαμποτάρουν, αναφέρει Διεθνές ΜΜΕ, επισημαίνοντας:
"Ο στόχος τους φαίνεται να μην είναι η διαπραγμάτευση μιας καλύτερης ειρήνης, αλλά η υποβάθμιση της αμερικανικής πρότασης μέχρι να γίνει απαράδεκτη για τη Μόσχα. Αυτό θα εξασφάλιζε την επιστροφή στο προεπιλεγμένο περιβάλλον ενός παρατεταμένου, ατελείωτου πολέμου - παρόλο που αυτή είναι ακριβώς μια δυναμική που, με τις τρέχουσες πραγματικότητες του πεδίου μάχης, ευνοεί τη Ρωσία και αιμορραγεί περαιτέρω την Ουκρανία.
Η ευρωπαϊκή αντίδραση των BIG3 στην πρόταση του Τραμπ
Σύμφωνα με το Bloomberg, οι Στάρμερ, Μερτς και Μακρόν, οι ηγέτες της Βρετανίας, της Γερμανίας και της Γαλλίας αντίστοιχα, έχουν προβεί στην απόρριψη βασικών στοιχείων του σχεδίου Τραμπ.
Το Βερολίνο έχει αναδειχθεί ως το κύριο γεράκι μεταξύ των Big3 και φέρεται να αναπτύσσει μια αντιπρόταση πολύ πιο προσαρμοσμένη στη θέση της Ουκρανίας.
Εν τω μεταξύ, η ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ για τις εξωτερικές υποθέσεις Κάλλας περιέγραψε την στρατηγική του μπλοκ για την επίτευξη ειρήνης με καταστροφική απλότητα: πρώτον, αποδυνάμωση της Ρωσίας· δεύτερον, υποστήριξη της Ουκρανίας. Αυτό είναι όλο.
Κάποιος θα έψαχνε εντελώς μάταια για μια διπλωματική έξοδο, ένα όραμα για μια μελλοντική ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας ή ακόμα και μια βασική αναγνώριση των συμβιβασμών που είναι απαραίτητοι για να σταματήσουν οι θάνατοι σε αυτό το «ειρηνευτικό σχέδιο».
Ωστόσο, η σπασμωδική απόρριψη του σχεδίου Τραμπ ως «συνθηκολόγησης» από τους Ευρωπαίους πολιτικούς είναι λανθασμένη. Όπως υποστηρίζει ο Ρώσος μελετητής Μαρκ Γκαλεότι, ενώ το σχέδιο είναι «κακογραμμένο και ελλιπές», «δεν είναι μια απλή έκκληση για ουκρανική συνθηκολόγηση» και «ως σημείο εκκίνησης για κάτι που θα μπορούσε να σταματήσει τους θανάτους, έχει κάποια υπόσχεση».
Το σχέδιο Τράμπ
Μια σοβαρή εξέταση αποκαλύπτει ότι το σχέδιο Τράμπ στοχεύει σε μια σταθερή, αν και ατελή, ειρήνη.
Έναν ουκρανικό στρατό 600.000 ανδρών που ευθυγραμμίζεται με αυτό που οι αναλυτές πιστεύουν ότι μπορεί να διατηρήσει το Κίεβο, έναν ελιγμό για τα κατεχόμενα εδάφη στο Ντονμπάς και την Κριμαία που αποφεύγει την αναγκαστική de jure αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας επ' αυτών και έναν μηχανισμό για τη διοχέτευση 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
Το εδαφικό ζήτημα είναι πιθανό να είναι το πιο ακανθώδες προς διαπραγμάτευση.
Αντίθετα, η απαίτηση η Ουκρανία να παραιτηθεί από την ένταξη στο ΝΑΤΟ δεν θα πρέπει να αποτελεί παράγοντα που θα διαταράξει τη συμφωνία - οι Ευρωπαίοι ηγέτες που τώρα αντιτίθενται στο σχέδιο του Τραμπ γνωρίζουν πολύ καλά ότι η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, εν μέρει επειδή οι ίδιοι δεν έχουν δείξει καμία ετοιμότητα να αγωνιστούν άμεσα γι' αυτό.
Τότε ποιο το νόημα να παρατείνουμε τον πόλεμο επιμένοντας σε κάτι που και οι δύο πλευρές - τα υπάρχοντα μέλη του ΝΑΤΟ και η Ουκρανία - γνωρίζουν ότι δεν πρόκειται να συμβεί;
Επιπλέον, οι διατάξεις του σχεδίου Τραμπ για την προστασία των μειονοτικών και θρησκευτικών δικαιωμάτων διαφορετικών ομάδων στην Ουκρανία φέρεται να έχουν συναντήσει αντιρρήσεις.
Ωστόσο, το σχέδιο ορίζει ρητά ότι τα κριτήρια για την υλοποίηση αυτών των δικαιωμάτων πρέπει να βασίζονται σε πλαίσια της ΕΕ και όχι σε μονομερείς ρωσικές επιβολές. Επιπλέον, ως πολυεθνική, πολυθρησκευτική κοινωνία, η προστασία των δικαιωμάτων των μειονοτήτων αποτελεί μακροπρόθεσμη επένδυση στην ασφάλεια της Ουκρανίας και θα πρέπει να είναι ευπρόσδεκτη από όσους ισχυρίζονται ότι είναι υποστηρικτές της.
Η τρέχουσα κατάσταση στα πεδία των μαχών
Κρίσιμο είναι ότι αυτό το πιθανό διπλωματικό άνοιγμα δεν προέρχεται από θέση ρωσικής αδυναμίας.
Ο Πούτιν έχει δηλώσει ρητά ότι «η τρέχουσα δυναμική στην πρώτη γραμμή... οδηγεί στην επίτευξη των στόχων της Ρωσίας με στρατιωτικά μέσα».
Ωστόσο, σε ένα κρίσιμο παράθυρο ευκαιρίας, επιβεβαίωσε επίσης ότι η Ρωσία έλαβε το σχέδιο των 28 σημείων των ΗΠΑ και είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί βάσει αυτού. Ο Πούτιν αναγνώρισε ότι το σχέδιο θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για μια τελική διευθέτηση. Αυτό δεν είναι ένα σημάδι ότι το Κρεμλίνο απορρίπτει τη διπλωματία αμέσως, αλλά ένα σημάδι ότι δοκιμάζει τις δυνατότητές της.
Τεράστιο "ρίσκο" από Ευρώπη και Ουκρανία
Η Ευρώπη αντιμετωπίζει τώρα μια δύσκολη επιλογή.
Μπορεί να συνεχίσει την τρέχουσα πορεία της χλευάζοντας το σχέδιο, ενθαρρύνοντας το Κίεβο να κάνει τις δικές του παράλογες αντιπροτάσεις και ελπίζοντας να γίνουν αποδεκτές από την Ουάσιγκτον.
Αλλά αυτό το στοίχημα ενέχει ένα τεράστιο ρίσκο.
Τι θα γίνει αν ο Τραμπ, χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό πίεσης και πειθούς, πείσει με επιτυχία τον Πρόεδρο Ζελένσκι, προφανώς αποδυναμωμένο από μεγάλα σκάνδαλα διαφθοράς στο περιβάλλον του, ότι η αποδοχή του σχεδίου είναι η λιγότερο χειρότερη επιλογή της Ουκρανίας;
Εάν το Κίεβο υπογράψει και η Μόσχα εμπλακεί, η Ευρώπη κινδυνεύει να βρεθεί εντελώς αποκλεισμένη από τη συμφωνία που τερματίζει τον μεγαλύτερο πόλεμο στην ήπειρό της εδώ και δεκαετίες.
Μη έχοντας προσφέρει καμία αξιόπιστη εναλλακτική λύση πέρα από έναν περισσότερο πόλεμο, η επιρροή της θα εξατμιστεί και θα αναγκαστεί να συμμορφωθεί με τους όρους μιας συμφωνίας στη διαμόρφωση της οποίας δεν έπαιξε κανένα ρόλο.
Προφανώς προσπαθώντας να αποφύγει αυτό το σενάριο, ο Μερτς μίλησε με τον Τραμπ την Παρασκευή σε αυτό που χαρακτήρισε ως «καλή κλήση», αλλά χωρίς να δώσει λεπτομέρειες λόγω της εμπιστευτικής φύσης της.
Έκτακτη σύνοδος ΗΠΑ-BIG3-Ουκρανίας στη Γενεύη για το σχέδιο Τράμπ
Οι ΗΠΑ, η Ουκρανία, η Γερμανία, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο αναμένεται να πραγματοποιήσουν διαπραγματεύσεις την Κυριακή στη Γενεύη σχετικά με το νέο ειρηνευτικό σχέδιο των ΗΠΑ, σύμφωνα με δύο Αμερικανούς αξιωματούχους και τρεις ευρωπαϊκές πηγές με γνώση, επισημαίνει λίαν έγκριτο ΜΜΕ, αναφέροντας:
Η διπλωματία σχετικά με το σχέδιο εξελίσσεται με γρήγορους ρυθμούς , αφού ο Πρόεδρος Τραμπ έχει ορίσει προθεσμία την Ημέρα των Ευχαριστιών για την επίτευξη συμφωνίας με την Ουκρανία σχετικά με το σχέδιο.
Ως γνωστόν ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Βανς είχε μια τηλεφωνική επικοινωνία διάρκειας μιας ώρας με τον Ουκρανό Πρόεδρο Ζελένσκι την Παρασκευή για να συζητήσουν το σχέδιο. Συμφώνησαν να πραγματοποιήσουν διαπραγματεύσεις αυτοπροσώπως μεταξύ των ΗΠΑ, της Ουκρανίας και των ευρωπαϊκών χωρών κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου.
Η ομάδα των ΗΠΑ αναμένεται να ηγηθεί ο Υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και να περιλαμβάνει τον απεσταλμένο του Λευκού Οίκου Στιβ Γουίτκοφ και τον Υπουργό Στρατού Νταν Ντρίσκολ, οι οποίοι συναντήθηκαν με τον Ζελένσκι την Πέμπτη στο Κίεβο και του παρουσίασαν το αμερικανικό σχέδιο, σύμφωνα με έναν Αμερικανό αξιωματούχο και μια πηγή με γνώση.
Τι λένε: «Συνεχίζουμε να συνεργαζόμαστε με τους Ουκρανούς για να κάνουμε αυτή την καλύτερη συμφωνία για αυτούς. Δεν μπορούμε να μιλήσουμε για... τη θέση τους, αλλά η συμφωνία ήταν - και πάντα ήταν - μια συνεργασία μεταξύ των ΗΠΑ, των Ουκρανών και των Ρώσων», δήλωσε ο Αμερικανός αξιωματούχος.
Ο Αμερικανός αξιωματούχος πρόσθεσε ότι οι λεπτομέρειες της συμφωνίας ενδέχεται να αλλάξουν από την αρχική έκδοση του ειρηνευτικού σχεδίου των ΗΠΑ. «Γι' αυτό κάνουμε συνομιλίες. Αυτός είναι κυριολεκτικά ο ορισμός μιας διαπραγμάτευσης», δήλωσε ο αξιωματούχος.
Ένας δεύτερος Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε: «Οι συνομιλίες στη Γενεύη δείχνουν πόσο πολύ η κυβέρνηση Τραμπ συνεργάζεται με όλα τα μέρη σχετικά με το ειρηνευτικό σχέδιο για την Ουκρανία και όσοι αμφισβητούν το αντίθετο κάνουν εντελώς λάθος».
Ο Ζελένσκι διόρισε τον, Αντρίι Γερμάκ, να ηγηθεί της ομάδας διαπραγματεύσεων. Ο σύμβουλος του Ζελένσκι, Ρουστέμ Ούμεροφ, ο οποίος διαπραγματεύτηκε το σχέδιο το περασμένο Σαββατοκύριακο με τους συμβούλους του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ και Τζάρεντ Κούσνερ, είναι επίσης μέλος της ουκρανικής αντιπροσωπείας.
Το Σάββατο, ο Ζελένσκι είχε αρκετές τηλεφωνικές κλήσεις με Ευρωπαίους ηγέτες και τους ενημέρωσε για τη θέση της Ουκρανίας σχετικά με το σχέδιο.
«Όλοι οι Ευρωπαίοι ηγέτες είναι σοκαρισμένοι αλλά υποστηρικτικοί», δήλωσε ένας Ουκρανός αξιωματούχος μετά την τηλεφωνική κλήση.
Οι σύμβουλοι εθνικής ασφάλειας της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου αναμένεται επίσης να συμμετάσχουν στις συνομιλίες.
Το σχέδιο 28 σημείων του Τραμπ για την ειρήνη στην Ουκρανία θα αναγκάσει το Κίεβο να παραχωρήσει επιπλέον εδάφη στα ανατολικά, να συμφωνήσει ότι δεν θα ενταχθεί ποτέ στο ΝΑΤΟ και να αποδεχτεί πλήρη αμνηστία για τους Ρώσους που διέπραξαν φερόμενα εγκλήματα πολέμου.
Από την άλλη πλευρά, το σχέδιο περιλαμβάνει μια άνευ προηγουμένου εγγύηση ασφάλειας από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, βασισμένη στο Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, το οποίο θα δεσμεύει τις ΗΠΑ και τους Ευρωπαίους συμμάχους να αντιμετωπίσουν μια επίθεση στην Ουκρανία ως επίθεση σε ολόκληρη την «διατλαντική κοινότητα».