Το Ανώτατο Δικαστήριο της Ισπανίας επικύρωσε την καταδίκη ενός Ισπανο-Μαροκινού πολίτη, γνωστού με το ψευδώνυμο «Κασιάνο», ο οποίος συμμετείχε ενεργά σε τζιχαντιστικές επιχειρήσεις στη Συρία. Η υπόθεση αυτή φέρνει ξανά στο φως τον καθοριστικό ρόλο της Τουρκίας ως κόμβου διέλευσης και στρατολόγησης Ευρωπαίων μαχητών, αναδεικνύοντας τις γεωπολιτικές και δικαστικές προεκτάσεις του φαινομένου.
Από την Ισπανία στη Συρία μέσω Τουρκίας
Ο Κασιάνο εγκατέλειψε την Ισπανία το 2010 και το 2014 πέρασε στη Συρία, όπου παρέμεινε έως το 2021 πολεμώντας στο πλευρό της Τζαμπχάτ αλ Νούσρα, παρακλάδι της Αλ Κάιντα. Η ψηφιακή του δραστηριότητα αποκάλυψε στενούς δεσμούς με την Τουρκία, καθώς χρησιμοποιούσε IP διευθύνσεις από την Κωνσταντινούπολη και μεθοριακές πόλεις για να δημιουργήσει λογαριασμούς στα κοινωνικά δίκτυα, μέσω των οποίων διέδιδε προπαγανδιστικό υλικό.
Η Τουρκία ως κόμβος στρατολόγησης και προπαγάνδας
Οι ισπανικές αρχές διαπίστωσαν ότι ο Κασιάνο διατηρούσε επαφές με άτομα στην Ισπανία, προσπαθώντας να τα στρατολογήσει. Σε συνομιλίες του, παρουσίαζε την Τζαμπχάτ αλ Νούσρα ως «υπερασπιστές των αδελφών» απέναντι στο «κακό» του συριακού καθεστώτος, ενώ δημοσίευε φωτογραφίες με Καλάσνικοφ και εικόνες από μάχες, με στόχο να παρασύρει νέους στην τζιχαντιστική δράση.
Ένα ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο της υπόθεσης ήταν η χρήση πλαστών ταυτοτήτων κατά την παραμονή του στην Τουρκία. Ο Ισπανός τζιχαντιστής εμφανίστηκε ακόμη και σε τουρκικό δικαστήριο στην Αντιόχεια με διαφορετικό όνομα, προτού αφεθεί προσωρινά ελεύθερος. Παρά τους περιοριστικούς όρους που του επιβλήθηκαν, κατάφερε να φύγει από την Τουρκία και να επιστρέψει στην Ισπανία, όπου συνελήφθη με ευρωπαϊκό ένταλμα.
Η έλλειψη συνεργασίας από την Άγκυρα
Κατά την εκδίκαση της έφεσης, η υπεράσπιση υποστήριξε ότι η τουρκική διαδικασία θα έπρεπε να αποκλείει νέα δίκη στην Ισπανία. Το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε το επιχείρημα, επισημαίνοντας ότι δεν υπήρχε καμία αποδεδειγμένη τελεσίδικη καταδίκη από τουρκικής πλευράς. Παράλληλα, ανέφερε ασυνέπειες στα έγγραφα που η Άγκυρα είχε διαβιβάσει μέσω INTERPOL και τόνισε την περιορισμένη δικαστική συνεργασία της Τουρκίας.
Οι Ισπανοί δικαστές σημείωσαν επίσης ότι η προπαγάνδα που διέδιδε ο Κασιάνο από λογαριασμούς με έδρα την Κωνσταντινούπολη είχε άμεσο αντίκτυπο στην εσωτερική ασφάλεια της Ισπανίας, στοιχείο που νομιμοποιούσε τη δίωξη σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ένα ευρύτερο μοτίβο τζιχαντιστικής κινητικότητας
Η υπόθεση του Κασιάνο δεν αποτελεί εξαίρεση. Χιλιάδες Ευρωπαίοι τζιχαντιστές χρησιμοποίησαν την ίδια διαδρομή, περνώντας από την Κωνσταντινούπολη και τις νοτιοανατολικές επαρχίες της Τουρκίας, όπως το Γκαζιαντέπ, το Κιλίς και την Αντιόχεια. Το Ανώτατο Δικαστήριο της Ισπανίας επεσήμανε ότι η χώρα λειτουργούσε τόσο ως φυσικός διάδρομος προς το μέτωπο της Συρίας όσο και ως ασφαλές καταφύγιο για τη διαδικτυακή στρατολόγηση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο πρώην υπουργός Εσωτερικών της Τουρκίας, Σουλεϊμάν Σοϊλού, είχε δηλώσει το 2021 πως η Άγκυρα είχε «επιστρέψει» πάνω από 1.100 τζιχαντιστές στην Ευρώπη, γεγονός που δείχνει την έκταση του φαινομένου και την ανάγκη για διεθνή συνεργασία.
Το μήνυμα της απόφασης
Ο Κασιάνο εκτίει ήδη ποινή 10 ετών στην Ισπανία και μετά την αποφυλάκισή του θα τεθεί υπό επιτήρηση για ακόμη μια δεκαετία. Η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου επιβεβαιώνει τον διαρκή κίνδυνο που συνιστούν οι Ευρωπαίοι «ξένοι μαχητές», ενώ επαναφέρει στο προσκήνιο το ζήτημα του ρόλου της Τουρκίας στον πόλεμο της Συρίας και στη διευκόλυνση της τζιχαντιστικής κινητικότητας.
