Το ερώτημα για το τι πληρώνουν οι Βρετανοί φορολογούμενοι ώστε η βασιλική οικογένεια να διατηρεί τον πολυτελή της τρόπο ζωής σπάνια τίθεται δημόσια. Ο λόγος; Η οικονομική δομή της μοναρχίας καλύπτεται από μυστικότητα, εθιμικά πρωτόκολλα και μια γενικευμένη αδιαφάνεια που καθιστά δύσκολη οποιαδήποτε ουσιαστική λογοδοσία.
Η κρατική επιχορήγηση προς τον βασιλιά Κάρολο Γ΄ και τους συγγενείς του για την εκτέλεση των επίσημων καθηκόντων τους αυξήθηκε κατά 53% την τελευταία χρονιά, αγγίζοντας τις 132 εκατομμύρια λίρες. Πρόκειται για τετραπλασιασμό της αρχικής επιχορήγησης των 31 εκατομμυρίων που καθιερώθηκε το 2012, παρά τις τότε διαβεβαιώσεις για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα σε σχέση με το παλαιότερο σύστημα.
Η άγνωστη λογιστική της μοναρχίας
Παρά τους κατά καιρούς λογιστικούς ελέγχους (ο τελευταίος έγινε το 2022), η βασιλική οικογένεια δεν υπόκειται στον νόμο περί πρόσβασης σε δημόσια έγγραφα. Η έλλειψη κινήτρων για περιορισμό των δαπανών είναι εμφανής, ενώ η γραφειοκρατία και η παράδοση φροντίζουν ώστε η συζήτηση για εναλλακτικά, πιο οικονομικά μοντέλα παροχής βασιλικών υπηρεσιών να μένει εκτός δημόσιας σφαίρας. Εκπρόσωπος των ανακτόρων ανέφερε πως «υπάρχει κυβερνητική εποπτεία», χωρίς ωστόσο να δοθούν περισσότερες λεπτομέρειες.
Η οργάνωση Republic, που υποστηρίζει την κατάργηση της μοναρχίας, υπολογίζει το συνολικό κόστος στα 510 εκατομμύρια λίρες, λαμβάνοντας υπόψη έξοδα ασφαλείας, μετακινήσεων και άλλων παροχών. Ο πρώην υπουργός Νόρμαν Μπέικερ συμφωνεί, κάνοντας λόγο για κόστος μισού δισεκατομμυρίου λιρών.
Επιχειρήματα υπέρ και κατά
Η συμβολή της μοναρχίας στην οικονομία εκτιμάται πως αγγίζει τα δύο δισεκατομμύρια λίρες, κυρίως μέσω τουρισμού και εμπορικών συνεργασιών. Το «διπλωματικό πλεονέκτημα» του Στέμματος, όπως φάνηκε και από την επίσκεψη Τραμπ, χρησιμοποιείται ως επιχείρημα για να δικαιολογηθεί το κόστος.
Παρά ταύτα, μόνο το 48% των πολιτών στη Βρετανία θεωρεί ότι η μοναρχία αποφέρει καλή σχέση «value for money», σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση της Ipsos. Το 25% διαφωνεί, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό παραμένει αβέβαιο.
Η ολλανδική μοναρχία, η αμέσως επόμενη πιο δαπανηρή στην Ευρώπη, κοστίζει 46 εκατομμύρια λίρες ετησίως. Πολλά πρώην βασιλικά παλάτια, όπως οι Βερσαλλίες ή η Απαγορευμένη Πόλη, διατηρούν υψηλή τουριστική αξία χωρίς τη συνέχιση της βασιλείας.
