Σε «παγωμένη σύγκρουση» προχωρά η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, καθώς οι μεγάλες προσδοκίες για διευθέτηση της σύρραξης διά της διπλωματικής οδού στην Κωνσταντινούπολη διαψεύστηκαν πλήρως, καταλήγοντας σε μια εκτεταμένη ανταλλαγή αιχμαλώτων.
Μολονότι αρχικά είχε καλλιεργηθεί η εντύπωση στη διεθνή κοινή γνώμη πως οι πρώτες απευθείας συνομιλίες μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας θα μπορούσαν να σηματοδοτήσουν την αντίστροφη μέτρηση για τη λήξη του πολέμου, στην πράξη η σύγκρουση επέστρεψε σε επίπεδα 2022.
Για τη Ρωσία, η προσέλευση σε ένα τραπέζι διαλόγου μπορεί να ερμηνευτεί από την κοινή γνώμη της χώρας ως μια κάποια διάθεση συμβιβασμού, η οποία, ωστόσο, δεν φαίνεται να μπορεί εύκολα να αφομοιωθεί στο εσωτερικό της χώρας. Μετά από τρία χρόνια συγκρούσεων και αιματηρών απωλειών, η ρωσική κοινωνία δεν μπορεί να μεταβολήσει κάποιο άλλο αποτέλεσμα πλην της νίκης, ακόμη κι αν αυτή παραμένει ως μακροπρόθεσμη προοπτική ή ως αποτέλεσμα μιας de facto κατοχής τμήματος της Ουκρανίας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ρωσία: «Ικανοποιημένοι» από τις συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη – Σκέψεις για νέα συνάντηση τον Ιούνιο
Για την Ουκρανία, οι συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη άνοιξαν ένα παράθυρο ελπίδας στο επιχειρησιακό της αδιέξοδο, καθώς παρά την αμέριστη δυτική βοήθεια, οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις δεν έχουν καταφέρει κάποιο σημαντικό πλήγμα εναντίον της Ρωσίας, ικανό να τη σύρουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ωστόσο, για το Κίεβο το ναυάγιο των συνομιλιών συνοδεύτηκε από την επιβεβαίωση της ισχυρής στήριξης της Δύσης και κυρίως της ευρωπαϊκής ηγεσίας στο δικαίωμα αυτοάμυνας της Ουκρανίας, η οποία μεταφράζεται σε συνέχιση της παροχής υλικής βοήθειας προς τη χώρα.
Ηχηρή ήταν η απουσία του Ρώσου Προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος επέλεξε να μην εμπλακεί στο κάδρο των συνομιλιών, επιλέγοντας μιας χαμηλής εκπροσώπησης αντιπροσωπεία στη διαδικασία. Όχι μόνο, γιατί υπογράμμισε τον προσωπικό ρόλο του για την τελική έκβαση του πολέμου, αλλά κυρίως γιατί επισήμανε εμμέσως προς τον Αμερικανό Πρόεδρο πως το Ουκρανικό είναι μέρος της ευρύτερης συζήτησης των δύο ηγετών, στη λογική των σφαιρών επιρροής των δύο υπερδυνάμεων. Στη λογική της αναβίωσης της αυτοκρατορικής Ρωσίας, άλλωστε, η άμεση και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός που αιτείται η Ουκρανία, αλλά και οι συνομιλίες ανάμεσα στο Ρώσο Πρόεδρο και τον Ουκρανό ομόλογό του, Βολοντιμίρ Ζελένσκι απορρίφθηκαν επί της αρχής ως μέσο επίδειξης δύναμης, με την Μόσχα να δηλώνει, ωστόσο, χθες ότι θα τις επανεξετάσει, αφήνοντας μια χαραμάδα ελπίδας για το Κίεβο.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ρήξη στην Κωνσταντινούπολη: Η Ρωσία απείλησε με «αιώνιο πόλεμο» – Δύση και Ουκρανία καταγγέλλουν σαμποτάζ
Για τον Ουκρανό Πρόεδρο Βολοντιμίρ Ζελένσκι, εξάλλου, η υποστήριξη του αιτήματός του για εκεχειρία ενός μήνα από τη Γαλλία, τη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Πολωνία ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στη στάση των ισχυρότερων κρατών -μελών της ΕΕ, που για το Παρίσι περνά μέσα από «μαζικές κυρώσεις». Καθόλου τυχαία, ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν χαρακτήρισε ως «απαράδεκτο» το γεγονός ότι η Ρωσία συνεχίζει να αγνοεί μια ανακωχή, τη στιγμή που ο Βρετανός Πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ τόνισε ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν «πρέπει να πληρώσει το τίμημα για την αποφυγή της ειρήνης».
Οι μεσάζοντες
Από πλευράς του, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επέμεινε μέχρι τέλους στη λογική κατάπαυσης του πυρός για έναν μήνα, αναβαθμίζοντας ακόμη περισσότερο το ρόλο της Τουρκίας όχι μόνο ως περιφερειακής δύναμης στο διεθνές σύστημα, αλλά και ως έδαφος πρόσφορο για κρίσιμες διαπραγματεύσεις, κερδίζοντας πόντους απέναντι στη διεθνή κοινή γνώμη ως οικοδεσπότης, γνωστός προηγουμένως ως ηγέτης ενός ελεγχόμενου καθεστώτος.
Την ίδια στιγμή, ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν κατάφερε να επιβάλλει με την παρέμβασή του μια πρώτη αποκλιμάκωση της σύγκρουσης, παρά το συναγερμό που επικράτησε τόσο σε επίπεδο Υπουργείου Εξωτερικών, όσο και σε σχέση με την προσωπική επαφή που διατηρεί με το Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Με δεδομένη τη διάθεσή του να μεταβεί στην Κωνσταντινούπολη αν ο Ρώσος ομόλογός του επέλεγε να δώσει το παρών, στο τέλος της χθεσινής μεγάλης ημέρας η διαμεσολάβηση Τραμπ δεν έφερε κάποιο αποτέλεσμα ακόμη και σε επίπεδο εντυπώσεων, παρά το θεσμικό κύρος του Προέδρου των ΗΠΑ. Σε αυτή την προοπτική, «τίποτα δεν πρόκειται να συμβεί» στην Ουκρανία, πριν συναντήσει το Ρώσο ομόλογό του γνωστοποίησε ο Ντόναλντ Τραμπ, μηδενίζοντας επισήμως το κοντέρ των προσδοκιών για εξεύρεση λύσης με θέα τον Κεράτιο. Το γεγονός, εξάλλου, ότι ο «πλανητάρχης» στηρίζει την Ουκρανία, χωρίς την ίδια στιγμή να επιχειρεί να οριοθετήσει τη Ρωσία, συνιστά το πρόβλημα δισεπίλυτο, ακόμη και αν οι ανθρώπινες απώλειες είναι πολλές και διαρκείς, όπως τόνισε ο Αμερικανός Πρόεδρος.
Οι ισορροπίες
Αντιθέτως, η Ρωσία φάνηκε ανυποχώρητη από τις μαξιμαλιστικές της απαιτήσεις, αδιάφορη για τη διεθνή της εικόνα σε μεγάλο βαθμό, αν και η προσπάθεια διοργάνωσης των συνομιλιών της Κωνσταντινούπολης υπήρξε δική της απαίτηση ως περισσότερο μια επικοινωνιακή άσκηση μετριασμού της αδιαλλαξίας της, στο διεθνές ακροατήριο. Ωστόσο, η τελική έκβασή τους όχι μόνο δεν δικαίωσε τις όποιες προσδοκίες, αλλά ενίσχυσε τα αισθήματα αντίδρασης στο εσωτερικό πολλών ευρωπαϊκών κρατών, με το ενδεχόμενο ισχυρών κυρώσεων να επικρέμεται εκ νέου πάνω από την Μόσχα. Αν μη τι άλλο, η στάση του Ρώσου Προέδρου νομιμοποίησε την όποια μελλοντική ενέργεια από πλευράς των Βρυξελλών σε επίπεδο κυρώσεων, ακόμη και αν η Μόσχα έχει φροντίσει τα δίκτυα ανεφοδιασμού και εξαγωγών της, κατευθύνοντας προϊόντα και υλικά προς τις χώρες της αναθεωρητικής Ασίας.
Κυρίως όταν ο Αμερικανός Πρόεδρος δεν φαίνεται διατεθειμένος να προκαλέσει ανοικτή σύγκρουση με το Κρεμλίνο, ούτε να γείρει την πλάστιγγα εντελώς προς το πλευρό της Ουκρανίας, προκειμένου να μην τορπιλίσει την στρατηγική ανάσχεσης της Κίνας που επιχειρεί μέσω Μόσχας, σε μια λογική αντιστροφής του «δόγματος Κίσινγκερ».
Με το βλέμμα στραμμένο στο Πεκίνο, ο Ντόναλντ Τραμπ μοιάζει όμηρος των λεπτών διπλωματικών ισορροπιών που επιβάλλουν ένα καθεστώς ακινησίας στη σύγκρουση στην Ουκρανία, αφήνοντας το χρόνο να διευθετήσει τις διαφορές, ακόμη και αν η Ρωσία παραμένει πάγια ανυποχώρητη, συγκεντρώνοντας ταυτόχρονα νέα στρατεύματα στην ανατολική πρώτη γραμμή, ενισχύοντας το ενδεχόμενο μιας νέας, καλοκαιρινής επίθεσης.
