Οι σύγχρονες πολεμικής συγκρούσεις σε Συρία-Λιβύη-Ναγκόρνο Καραμπάχ και κυρίως στην Ουκρανία, έχουν καταδείξει ότι οι ισχύουσες τακτικές επίθεσης Μηχανοκίνητων και Τεθωρακισμένων Σχηματισμών, έχουν πλέον ξεπεραστεί, αφού έχουν να αντιμετωπίσουν πολλαπλάσιες και περισσότερο θανατηφόρες απειλές σε σχέση με το παρελθόν.
Τι κατέδειξε ο πόλεμος στην Ουκρανία για τις Μηχανοκίνητες-Τερωρακισμένες Δυνάμεις;
Το πολεμικό περιβάλλον στην Ουκρανία, κορεσμένο με drones, ηλεκτρονικό πόλεμο, αντιαρματικούς κατευθυνόμενους πυραύλους και ναρκοπέδια, έχει δείξει στους στρατούς σε όλο τον κόσμο την ευπάθεια της συνήθους έννοιας τoυ «ρήγματος» που προκαλούν οι τεθωρακισμένες δυνάμεις.
Οι παραδοσιακές επιθετικές ενέργειες των τεθωρακισμένων σχηματισμών έχουν γίνει πολύ ακριβές, επικίνδυνες και αναποτελεσματικές.
Σε συνθήκες όπου τα αναγνωριστικά UAV αιωρούνται πάνω από κάθε ύψωμα και το πυροβολικό προσαρμόζει τα πυρά του σε πραγματικό χρόνο, η μυστική-αιφνιδιαστική συγκέντρωση δύναμης αρμάτων-ΤΟΜΠ-ΤΠΜΑ και ο ελιγμός τους καθίστανται σχεδόν αδύνατοι.
Όμως, είναι πρόωρο να μιλάμε για «θάνατο της κινητικότητας και της θωράκισης». Δεν μιλάμε για το τέλος της εποχής των τεθωρακισμένων, αλλά για την ανάγκη τεχνολογικού και οργανωτικού μετασχηματισμού τους.
Οι οκτώ (8) καθοριστικοί «παράγοντες»-Τρόποι αντιμετώπισής τους από τον Ελληνικό Στρατό
Παρακάτω προσδιορίζονται οκτώ (8) μείζονες απειλές για τους Μηχανοκίνητους και Τεθωρακισμένους Σχηματισμούς, όπως αυτοί αποδείχθηκαν από τις επιχειρήσεις στην Ουκρανία και τρόποι αντιμετώπισής τους, από τον Ελληνικο στρατό.
1. Καταστολή εχθρικού πυροβολικού
Η κύρια απειλή για τα τεθωρακισμένα οχήματα δεν είναι τα ATGM, αλλά το πυροβολικό υψηλής ακρίβειας που καθοδηγείται από drones.
Σύμφωνα με υπολογισμούς των Ουκρανών, ο χρόνος απόκρισης των συστημάτων αντεπίθεσης θα πρέπει να μειωθεί από 7-12 λεπτά σε 1-2 λεπτά.
Προτεινόμενη λύση για την Ελλάδα, θα είναι οι μονάδες προληπτικής κρούσης- drones (κυνηγοί)- άψογα ενσωματωμένα που θα πρέπει να εντοπίζουν και να καταστέλλουν ή να καταστρέφουν προσεκτικά κρυφές θέσεις εχθρικού πυροβολικού πριν από οποιαδήποτε τεθωρακισμένη επιθετική επιχείρηση.
Αυτό είναι δυνατό μόνο με την πλήρη ενσωμάτωση αναγνωριστικών UAV και αυτοματοποιημένων συστημάτων στόχευσης.
Το πυροβολικό θα πρέπει να λειτουργεί με βάση την αρχή «βολή – αλλαγή θέσης», να βασίζεται σε δεδομένα από UAV και αισθητήρες δικτύου και να λειτουργεί σε σύντομες αλλά εξαιρετικά ακριβείς βολές.
Η μετατροπή του 60% των οβίδων σε πυρομαχικά ακριβείας, αυξάνει την αποτελεσματικότητα του πυρός στο 80%, ενώ μειώνει την κατανάλωση οβίδων στο μισό.
2. Μείωση της απειλής ναρκών
Τα ναρκοπέδια παραμένουν ένα από τα πιο αξιόπιστα εμπόδια για τα τεθωρακισμένα οχήματα, ενώ η επιτυχία της επίθεσής τους εξαρτάται τώρα από την ταχύτητα εκκαθάρισης των περασμάτων.
Αυτό μπορεί να επιτευχθεί σε μεγάλο βαθμό μέσω ενός συνδυασμού ραντάρ εδάφους και αυτόνομων οχημάτων αποναρκοθέτησης.
Τα συστήματα-οχήματα αποναρκοθέτησης πρέπει να κατανέμονται σε όλο τον Σχηματισμό αντί να «αντιμετωπίζονται» ως εξειδικευμένα μέσα.
Τα συστήματα drone με αναγνώριση εικόνας AI μπορούν επίσης να βοηθήσουν στον εκ των προτέρων εντοπισμό πιθανών τοποθεσιών αποναρκοθέτησης κατά μήκος της διαδρομής.
3. Καταπολέμηση εχθρικών drones
Τα drones έχουν γίνει « οι δολοφόνοι των αρμάτων-ΤΟΜΠ-ΤΟΜΑ».
Σύμφωνα με Ουκρανική μελέτη, περισσότερο από το 70% απωλειών τεθωρακισμένων οχημάτων οφείλονται σε χτυπήματα από UAV.
Η διέξοδος είναι ένα πολυεπίπεδο σύστημα αντίδρασης τόσο στο επίπεδο ενός μεμονωμένου "οχήματος"( άρματος-ΤΟΜΠ-ΤΟΜΑ), όσο και κατά μήκος της πρώτης γραμμής του μετώπου.
Στο επίπεδο του "οχήματος", προτείνονται ως κατάλληλα τα ακόλουθα μέτρα:
Ενεργητική προστασία, παθητική θωράκιση, ηλεκτρονική καταστολή και ένα δίκτυο φθηνών αισθητήρων που δημιουργούν ένα «πλέγμα επιτήρησης» γύρω από τον εξοπλισμό.
Συνδυασμένοι σε ένα ενιαίο σύστημα, τέτοιοι αισθητήρες θα πρέπει να εντοπίζουν εκ των προτέρων τις απειλές που προσεγγίζου την φάλαγγα των τεθωρακισμένων οχημάτων.
Εκτός από το επίπεδο του οχήματος, η έννοια ενός τέτοιου «πλέγματος παρατήρησης» θα πρέπει να εξαπλωθεί σε ολόκληρο το μέτωπο και να αναπτυχθεί εκ των προτέρων, πριν από οποιαδήποτε κίνηση τεθωρακισμένων οχημάτων.
Θα πρέπει να είναι ένα πλέγμα φθηνών αισθητήρων, αλλά με αποδεκτή ανάλυση (ραντάρ χαμηλής ισχύος, φθηνοί αισθητήρες βίντεο δικτύου και ακουστικοί αισθητήρες).
Κατά προτίμηση, ένα τέτοιο πλέγμα παρατήρησης θα πρέπει να καλύπτει τουλάχιστον το υπολογισμένο πλάτος και βάθος οποιασδήποτε τεθωρακισμένης προέλασης.
Η ιδέα του πλέγματος παρατήρησης παρέχει μεγάλη πιθανότητα ανίχνευσης εχθρικών drones, και κυρίως δίνει χρόνο για αντίδραση και ανάπτυξη αντίμετρων κατά των ενεργειών τους.
4. Νέος "τύπος" εγγύς αεροπορικής υποστήριξης
Η κλασσική-επανδρωμένη αεροπορία δέχεται όλο και περισσότερα πυρά από τη σύγχρονη αεράμυνα.
Προτείνεται η αντικατάστασή της με drones συνοδείας που ενεργούν για λογαριασμό κάθε Σχηματισμού αρμάτων μάχης.
Αυτά τα drones εκτελούν αναγνώριση διαδρομής, παρέχουν κάλυψη πυρός και προσαρμογή, γίνονται τα «μάτια» των τεθωρακισμένων οχημάτων.
5. Το "Κυνήγι" των ATGM
Η εμπειρία της Ουκρανίας δείχνει ότι για κάθε απώλεια ενός άρματος, κατά μέσο όρο, υπάρχουν δύο τουλάχιστον εκτοξεύσεις ATGM.
Επομένως κρίνεται επιτακτική η χρήση μικροσκοπικών αναγνωριστικών drones και αισθητήρων ολόπλευρης ορατότητας που παρέχουν στα πληρώματα επίγνωση 360 μοιρών ακόμα και όταν οι καταπακτές είναι κλειστές.
6. Εξουδετέρωση αεροπορικών απειλών
Χωρίς τοπική αεροπορική υπεροχή έστω και μκρής διάρκειας, κάθε επιθετική επιχείρηση αρμάτων-ΤΟΜΠ-ΤΟΜΑ, θα είναι καταδικασμένη.
Είναι απαραίτητο να πληγούν εκ των προτέρων εχθρικά αεροδρόμια, αποθήκες και θέσεις διοίκησης, συνδυάζοντας επιθετικά drones και κινητά συστήματα αεράμυνας για να διασφαλιστεί τουλάχιστον προσωρινή τοπική αεροπορική υπεροχή.
Σύμφωνα με τους παραπάνω υπολογισμούς, ακόμη και ένα παράθυρο 30 λεπτών υπερδιπλασιάζει την πιθανότητα διάρρηξης του μετώπου.
7. Επίγεια μη επανδρωμένα οχήματα (UGV)
Οι μη επανδρωμένες επίγειες πλατφόρμες (UGV) θα πρέπει να γίνουν το «πρώτο κλιμάκιο» της επίθεσης.
Είναι ικανές να διεξάγουν αναγνώριση, να ελέγχουν τις διαδρομές για νάρκες, να λειτουργούν ως «δόλωμα» για τα εχθρικά αντιαρματικά πυρά και να υποστηρίζουν την επίθεση με πυρά.
Μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι η αναλογία «ένα UGV για κάθε δύο επανδρωμένα οχήματα» μειώνει τις απώλειες πληρώματος κατά 25%.
8. Αλλαγές στα κριτήρια αξιολόγησης-απόκτησης αρμάτων-ΤΟΜΑ-ΤΟΜΠ-Πυροβολικού από την Ελλάδα
Για τον Ελληνικό στρατό αυτό σημαίνει βαθιές αλλαγές, αναφορικά με τα κριτήρια αξιολόγησης-απόκτησης αρμάτων-ΤΟΜΑ-ΤΟΜΠ.
Οι παραπάνω πλατφόρμες θα πρέπει να έχουν ανοιχτή αρχιτεκτονική, για την ενσωμάτωση τεχνολογίας drones και ηλεκτρονικού πολέμου.
Το πυροβολικό θα πρέπει να στραφεί σε πυρομαχικά υψηλής ακρίβειας και ψηφιακό έλεγχο πυρός.
Οι προγραμματιστές λογισμικού θα πρέπει να διασφαλίσουν την αλληλεπίδραση από δεκάδες πλατφόρμες σε ένα ενιαίο περιβάλλον πληροφοριών.
Ανοίγονται πλέον νέοι ορίζοντες, όπως κινητά συστήματα αντιμετώπισης UAV, drones παρακολούθησης εδάφους, έξυπνα συστήματα καθοδήγησης, καθώς και για την ενοποίηση όπλων σε ένα δίκτυο.
Με άλλα λόγια, στον 21ο αιώνα, η ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών τεθωρακισμένων οχημάτων δεν καθορίζεται από το πάχος της θωράκισης, αλλά από το βάθος της ψηφιακής ολοκλήρωσης.
Τι πρέπει να αλλάξει η Ελλάδα;
Η λογική της μάχης έχει αλλάξει .Το βασικό συμπέρασμα από τα παραπάνω είναι ότι ο χρόνος αντίδρασης είναι καθοριστικός παράγοντας.
Αυτός που το ανακαλύπτει πιο γρήγορα, ταξινομεί και καταστρέφει τον στόχο, κερδίζει τη μάχη. Όλα τα άλλα είναι παράγωγα, όπως drones, αισθητήρες δικτύου, AI, ολοκληρωμένα συστήματα ελέγχου.
Οι τεθωρακισμένες -μηχανοκίνητες δυνάμεις θα πρέπει να "μετακινηθούν" από τη γραμμική αρχή της μάζας κρούσης στην αρχή του δικτύου, όπου ένα άρμα μάχης, ένα UAV, ένα πυροβόλο και ένα σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου σχηματίζουν μια ενιαία ψηφιακή «αλυσίδα θανάτου».
Χωρίς αυτό, η θωράκιση χάνει το νόημά της, ακόμη και το πιο ανθεκτικό όχημα είναι ανίσχυρο εάν δεν βλέπει τον εχθρό και δεν είναι συνδεδεμένο στο δίκτυο πληροφοριών.
Το μέλλον των τεθωρακισμένων επιχειρήσεων δεν βρίσκεται στην απόρριψη των αρμάτων μάχης, αλλά στην επανεξέτασή τους ως στοιχεία ενός ενιαίου συστήματος αναγνώρισης, πυρός και ελιγμών.
Το άρμα-ΤΟΜΑ-ΤΟΜΠ, παραμένουν σύμβολα επιθετικής ισχύος, αλλά η δύναμή τους δεν εξαρτάται πλέον τόσο από το όπλο και την θωράκιση όσο από την ικανότητα να είναι μέρος ενός δικτυοκεντρικού πολέμου.
Σε αυτόν τον πόλεμο, νικητής δεν είναι αυτός που έχει περισσότερο ατσάλι, αλλά αυτός που έχει τις πιο γρήγορες πληροφορίες.