Ευρέως χρησιμοποιούμενα φυτικά συμπληρώματα που λαμβάνουν εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, σχετίζονται με αυξανόμενα κρούσματα τοξικών επιδράσεων και βλαβών στο ήπαρ, προειδοποιούν επιστήμονες από τις ΗΠΑ.
Οι ασθενείς με σχετιζόμενη με συμπληρώματα/φάρμακα ηπατική ανεπάρκεια (DILI) έχουν οκταπλασιασθεί μεταξύ 1995 και 2020, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε πριν από λίγα χρόνια στην ιατρική επιθεώρηση Liver Transplantation. Άλλη μελέτη έδειξε ότι το 20% των περιστατικών ηπατικής τοξικότητας σχετίζεται με συμπληρώματα.
Οι συνέπειες μπορεί να είναι πολύ σοβαρές. Μπορεί να αναπτυχθεί διαταραχή της λειτουργίας του ήπατος ή ακόμα και ηπατική ανεπάρκεια. Η ανεπάρκεια μπορεί να χρειασθεί μεταμόσχευση ήπατος για να αντιμετωπιστεί.
«Ο κόσμος παίρνει τα συμπληρώματα επειδή νομίζει ότι είναι ασφαλή και θα ωφελήσουν την υγεία του. Δεν συνειδητοποιεί ότι δεν πρέπει να τα λαμβάνει ανεξέλεγκτα διότι υπάρχει αληθινός κίνδυνος», δήλωσε στο NBC News η Dr. Dina Halegoua-De Marzio, καθηγήτρια Ηπατολογίας στο Πανεπιστήμιο Thomas Jefferson, στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ.
Υψηλές δόσεις
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Οι Χούθι κηρύσσουν ναυτικό αποκλεισμό της Χάιφα – «Μέχρι να τελειώσει ο πόλεμος στη Γάζα»
Όπως γράφει ο βρετανικός Independent, τα διατροφικά συμπληρώματα που μπορεί να έχουν ηπατοτοξικές δράσεις σε μεγάλες δόσεις είναι πολλά. Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2024 στο JAMA Network Open, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν ανέφεραν ότι στο εμπόριο κυκλοφορούν δεκάδες χιλιάδες είδη διατροφικών συμπληρωμάτων. Τα περισσότερο είναι πολυβιταμίνες, μεμονωμένες βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Ωστόσο το 5-12% περιέχουν φυτικής προελεύσεως, πολύπλοκα συστατικά.
Τα διατροφικά και τα φυτικά συμπληρώματα δεν ελέγχονται σε κλινικές μελέτες πριν κυκλοφορήσουν, σημειώνουν οι ερευνητές.
Εκ των υστέρων, όμως, έχει διαπιστωθεί ότι ορισμένα μπορεί να ασκήσουν ηπατοτοξική δράση, όπως αυτά που περιέχουν:
Κουρκουμά
Black cohosh (σιμισιφούγκα)
Red yeast rice (μαγιά κόκκινου ρυζιού)
Garcinia cambogia (γαρκινία της Καμπότζης)
Εκχύλισμα πράσινου τσαγιού
Ασβαγκάντα (ashwagandha).
«Όταν χρησιμοποιούμε τον κουρκουμά στη μαγειρική, είναι ασφαλής. Μερικά συμπληρώματα όμως περιέχουν πάνω από 2.000 mg, που είναι πολύ υψηλή δόση», εξήγησε η Dr. Halegoua-De Marzio.
Πρόσθετο πρόβλημα συνιστά το γεγονός ότι σε αρκετές περιπτώσεις άλλα συστατικά αναγράφονται στις συσκευασίες και άλλα περιέχονται.
«Πραγματοποιήσεις χημικές αναλύσεις και βρήκαμε διαφωνία μεταξύ ετικέτας και περιεχομένου στο 50% των συμπληρωμάτων που εξετάσαμε», εξήγησε ο Dr. Robert Fontana, καθηγητής Γαστρεντερολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν.
Δεν ενημερώνουν τον γιατρό
Την κατάσταση επιτείνει το γεγονός ότι λιγότεροι από 4 στους 10 ασθενείς ενημερώνουν τον γιατρό τους για τα συμπληρώματα που παίρνουν.
Δίχως ιατρική καθοδήγηση, όμως, δεν θα γίνει εύκολα αντιληπτή η υπερδοσολογία. Ούτε θα συνειδητοποιήσουν πόσο κινδυνεύουν όσοι εν αγνοία τους παίρνουν ταυτοχρόνως προϊόντα με ηπατοτοξική δράση. Υπάρχουν επίσης ασθενείς που έχουν γενετική ευπάθεια στην ανάπτυξη ηπατικών βλαβών ακόμα κι όταν παίρνουν απλά φάρμακα.
«Δεν προσπαθούμε να προκαλέσουμε πανικό. Θέλουμε απλώς να γνωρίζει ο κόσμος ότι τα προϊόντα που παίρνουν δεν είναι υποχρεωτικώς ασφαλή και πρέπει να συζητούν γι’ αυτά με τον γιατρό τους», τόνισε ο Dr. Fontana.
Στα συμπτώματα που εγείρουν υπόνοιες για ηπατοτοξικότητα συμπεριλαμβάνονται σε γενικές γραμμές:
Πυρετός
Κόπωση
Πόνος στην κοιλιά
Ναυτία και έμετος
Αλλαγές στα ούρα
Ίκτερος (κιτρίνισμα)
