Οι ιοί είναι μικροσκοπικά και μολυσματικά μικρόβια. Κατά την είσοδό τους στο σώμα, χρησιμοποιούν τα συστατικά και τους μηχανισμούς ενός κυττάρου ξενιστή για να ολοκληρώσουν τον κύκλο της ζωής τους, οπότε πρόκειται για τεχνικά παράσιτα, σύμφωνα με το wikihealth.gr.
Ορισμένοι ιοί, που ονομάζονται ογκογόνοι, μπορούν να προκαλέσουν ή να συμβάλουν στην ανάπτυξη καρκίνου. Σε αντίθεση με άλλους ιούς, όπως ο ιός της γρίπης, που προκαλούν οξεία λοίμωξη, οι ογκογόνοι ιοί προκαλούν μακροχρόνιες και επίμονες λοιμώξεις. Οι ιοί αυτοί, υπολογίζεται ότι ευθύνονται περίπου για το 20% των καρκίνων.(Τύποι θεραπείας καρκίνου: Μάθε τα πάντα γύρω από την διαδικασία τους)
Ποιοι ιοί μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο;
1. Ιός Epstein-Barr (EBV)
Ο EBV είναι ένας τύπος ιού του έρπητα, που αποτελεί τη σημαντικότερη αιτία της λοιμώδους μονοπυρήνωσης. Ο συγκεκριμένος ιός, μεταδίδεται συχνότερα μέσω του σάλιου, του βήχα, του φτερνίσματος και της στενής επαφής. Επίσης μπορεί να μεταδοθεί και μέσω του αίματος και του σπέρματος, οπότε κάποιος μπορεί να μολυνθεί μέσω της σεξουαλικής επαφής, της μετάγγισης αίματος ή των μεταμοσχεύσεων.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Καρκίνος του δέρματος: 6 κανόνες πρόληψης και προστασίας
Οι περισσότερες λοιμώξεις από EBV συμβαίνουν κατά την παιδική ηλικία, αλλά ο ιός παραμένει αδρανής στο σώμα για το υπόλοιπο της ζωής του ανθρώπου. Οι μεταλλάξεις που συμβαίνουν στα κύτταρα λόγω της μόλυνσης από EBV μπορεί να συμβάλλουν σε ορισμένους σπάνιους καρκίνους, όπως:
- Λέμφωμα Burkitt
- Ρινοφαρυγγικός καρκίνος
- Λέμφωμα Hodgkin
- Καρκίνος στομάχου
2. Ιός ηπατίτιδας Β (HBV)
Ο HBV προκαλεί ιογενή ηπατίτιδα (φλεγμονή του ήπατος). Πολλοί άνθρωποι με HBV συνεχίζουν να αναρρώνουν μετά την οξεία λοίμωξη, αλλά άλλοι, αναπτύσσουν τελικά χρόνια λοίμωξη HBV, που αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.
Ο ιός εξαπλώνεται μέσω των σωματικών υγρών, όπως το αίμα, το σπέρμα και τα κολπικά υγρά. Οι συνήθεις τρόποι μετάδοσης της μόλυνσης περιλαμβάνουν:
- Σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη
- Κοινή χρήση βελόνων
- Κοινή χρήση προσωπικών αντικειμένων που θα μπορούσαν να περιέχουν αίμα, όπως ξυράφια και οδοντόβουρτσες
- Μόλυνση κατά τη διάρκεια του τοκετού
3. Ιός ηπατίτιδας C (HCV)
Όπως ο HBV, ο HCV προκαλεί ιογενή ηπατίτιδα. Σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία, ο HCV είναι λιγότερο πιθανό από τον HBV να προκαλέσει συμπτώματα, αλλά είναι πιο πιθανό να προκαλέσει χρόνια λοίμωξη, αυξάνοντας τον κίνδυνο καρκίνου.
Ο HCV μεταδίδεται με τους ίδιους τρόπους που μεταδίδεται ο HBV. Ωστόσο, η σεξουαλική δραστηριότητα φαίνεται να είναι μια ελαφρώς λιγότερο συχνή αιτία μετάδοσης.
4. Ιός ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV)
Ο HIV είναι ένας ρετροϊός που μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη AIDS. Ο εν λόγω ιός μολύνει και καταστρέφει τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος (βοηθητικά Τ κύτταρα). Όσο περισσότερο μειώνονται τα κύτταρα αυτά, το ανοσοποιητικό σύστημα αποδυναμώνεται και δυσκολεύεται να καταπολεμήσει τις λοιμώξεις.
Ο HIV μεταδίδεται μέσω των σωματικών υγρών, συμπεριλαμβανομένου του αίματος, του σπέρματος και των κολπικών υγρών. Μερικοί τρόποι μετάδοσης είναι οι ακόλουθοι:
- Σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη
- Κοινή χρήση βελόνων
- Κοινή χρήση προσωπικών αντικειμένων που θα μπορούσαν να περιέχουν αίμα, όπως ξυράφια και οδοντόβουρτσες
- Κατά τη διάρκεια του τοκετού
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο HIV δεν προκαλεί από μόνος του καρκίνο. Η αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος που προκαλείται από τον HIV μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης ορισμένων τύπων καρκίνου, όπως το σάρκωμα Kaposi, το λέμφωμα Hodgkin και ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας.
5. Ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV)
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Καρκίνος: Ο τύπος όγκου που επηρεάζει την όσφρησή σας
Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου, υπάρχουν περισσότεροι από 200 τύποι HPV. Ορισμένοι τύποι προκαλούν κονδυλώματα στο δέρμα, ενώ άλλοι προκαλούν σχηματισμό κονδυλωμάτων στα γεννητικά όργανα, στο λαιμό ή στον πρωκτό.
Πολλοί τύποι HPV μεταδίδονται μέσω της επαφής δέρματος με δέρμα κατά τη διάρκεια του κολπικού, του πρωκτικού ή του στοματικού σεξ και ως εκ τούτου η χρήση προφυλακτικού μειώνει τις πιθανότητες.
Η μακροχρόνια λοίμωξη HPV μπορεί να οδηγήσει σε κυτταρικές αλλαγές που μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη αρκετών τύπων καρκίνου, όπως:
- Του τράχηλου της μήτρας
- Του αιδοίου
- Του πέους
- Του πρωκτού
- Του στοματοφάρυγγα
Τα στελέχη του HPV που μπορούν να προκαλέσουν τους πιο πάνω καρκίνους ονομάζονται HPV υψηλού κινδύνου. Υπάρχουν 14 στελέχη υψηλού κινδύνου του HPV, αν και οι HPV16 και HPV18 ευθύνονται για τους περισσότερους καρκίνους.
6. Ανθρώπινος Τ-λεμφοτροφικός ιός (HTLV)
Όπως ο HIV, ο HTLV είναι ρετροϊός και μεταδίδεται μέσω του αίματος. Τα πιο πιθανά μέσα μετάδοσής του είναι:
- Σεξουαλική δραστηριότητα χωρίς προφυλακτικό
- Τοκετός
- Θηλασμός
- Κοινή χρήση βελόνων
- Μετάγγιση αίματος
Ως ρετροϊός, μέρος του κύκλου της ζωής του είναι η ενσωμάτωση των ιικών του γονιδίων σε αυτά του ξενιστή. Αυτό μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται το κύτταρο ή εκφράζει τα γονίδιά του, αυξάνοντας τον κίνδυνο καρκίνου.
Πώς προκαλούν καρκίνο οι ιοί;
Οι ογκογόνοι ιοί μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο μέσω διαφορετικών μηχανισμών, όπως:
- Αλλοίωση των κυτταρικών γονιδίων, είτε με μετάλλαξη, είτε με παραβίαση του τρόπου έκφρασης των γονιδίων
- Καταστολή ή διαταραχή του ανοσοποιητικού συστήματος
- Μέσω μακροχρόνιας φλεγμονής
