σταση του Νίκα
Ιστορία

Στάση του «Νίκα»: Η αιματοβαμμένη επανάσταση κατά του Ιουστινιανού

Το 532 μ.Χ στην Κωνσταντινούπολη, την εποχή όπου αυτοκράτορας ήταν ο Ιουστινιανός, πραγματοποιήθηκε μια λαϊκή εξέγερση η οποία βάφτηκε με το αίμα των επαναστατών. Διήρκεσε οχτώ ημέρες, ώσπου να πνιγεί στο αίμα από τον αυτοκρατορικό στρατό. Αποτέλεσε ίσως και την χειρότερη εσωτερική ταραχή στην ιστορία της Πόλης που ανέδειξε τις αντιφάσεις που υπήρχαν, ενώ δεκάδες χιλιάδες κόσμος έχασε τη ζωή του. Η εξέγερση αυτή ονομάστηκε Στάση του «Νίκα».

Πρωταγωνιστές αποτέλεσαν οι «Βένετοι» και οι «Πράσινοι», οι οποίοι αποτελούσαν οργανώσεις φιλάθλων  του Ιπποδρόμου της Κωνσταντινούπολης και η καταγωγή τους κατά κύριο λόγο ήταν από τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα. Οι αρματοδρομίες είναι το πιο δημοφιλές άθλημα την εποχή εκείνη και εκτός από τις προαναφερθείσες οργανώσεις, υπήρχαν και οι «Ρούσσοι» και ο «Λευκοί», οι οποίες είχαν λιγότερη δημοτικότητα, ενώ είναι εύκολα κατανοητό πως τα ονόματα προερχόταν από τα χρώματα της ομάδας. Οι συγκεκριμένοι δήμοι είχαν αρκετά σημαντική δύναμη, κυρίως λόγο του αριθμού τους, καθώς πολλές φορές λειτουργούσαν σαν συμμορίες, ενώ επίσης παρενέβαιναν και σε πολιτικές αποφάσεις. 

Στάση του Νίκα

Κατά το πέρασμα των χρόνων υπήρχαν αρκετές αψιμαχίες μεταξύ των οπαδών των ομάδων. Είχε έρθει όμως η στιγμή το 531 μ.Χ, όπου η κατάσταση ξέφυγε εξ’ ολοκλήρου. Ένας «βενετός» και ένας «πράσινος» κατηγορούνται για δολοφονία και καταδικάζονται σε θάνατο. Ο Ιουστινιανός όμως, δηλωμένος οπαδός των Βενετών και έχοντας την πλήρη εξουσία σε δικαστικά θέματα, μετατρέπει την ποινή θανάτου, σε ποινή φυλάκισης. Βλέποντας την αλλαγή κρίσης του αυτοκράτορα, οι οπαδοί των δύο ομάδων που ανήκαν οι κατηγορούμενοι, αλλά και πολίτες οι οποίοι ήταν δυσαρεστημένοι με την πολιτική του και βρίσκοντας έτσι την ευκαιρία να κινηθούν εναντίον του, παρακινούμενοι ή μη, ξεκινάν μια κίνηση έτσι ώστε να αφεθούν οι κατηγορούμενοι ελεύθεροι. Ο Ιουστινιανός όμως τους αγνοεί επιδεικτικά. 

Η αδιαφορία του Ιουστινιανού κόστισε αρκετά, κυρίως σε ανθρώπινες ζωές. Το πλήθος πλέον έχει ξεσηκωθεί και ολοένα και μεγάλωνε. Οι δύο κατηγορούμενοι έδωσαν την αφορμή και στους αγανακτισμένους με τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις του αυτοκράτορα, τη βαριά φορολογία και την κρατική αυθαιρεσία, ενώ άρχισαν να πυρπολούν κτήρια και να προκαλούν ζημιές άνευ προηγουμένου, ακόμα και στην Αγία Σοφία. Το σύνθημα «Νίκα» ακούγεται σε όλους τους δρόμους της Κωνσταντινούπολης. 

Η κατάσταση σιγά σιγά έφτανε σε ακραίο σημείο, γεγονός το οποίο προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν οι συγκλητικοί και οι ευγενείς, βλέποντας πως τα συμφέροντα τους μειώνονταν ολοένα και περισσότερο. Συγκεντρώνονται στον Ιππόδρομο και ανεβάζουν στο θρόνο τον Υπάτιο, ανιψιό του πρώην αυτοκράτορα Αναστάσιου. 

Στάση του Νίκα

Ο Ιουστινιανός, αδυνατούσε να ελέγξει την κατάσταση. Ήταν σχετικά νέος στην αυτοκρατορική θέση, καθώς είχε αναλάβει τα καθήκοντα του το 527, ενώ παράλληλα είχε να αντιμετωπίσει και εξωτερικά προβλήματα, όπως τους Πέρσες. Ήταν έτοιμος να εγκαταλείψει την Πόλη, όταν ανέλαβε δράση η δυναμική γυναίκα του, Θεοδώρα. Με τα περίφημα λόγια της «ὡς καλὸν ἐντάφιον ἡ βασιλεία ἐστί» και με την πειθώ της, αλλάζει την στάση του Ιουστινιανού. Δίνει διαταγή και οι στρατηγοί του, Βελισάριος και Μούνδος, αναλαμβάνουν δράση. 

Οι δύο στρατηγοί δεν είχαν στη διάθεση  αρκετούς άνδρες για να αντιμετωπίσουν τον όχλο που κινούνταν στην Πόλη. Λέγεται πως δεν είχαν στην διάθεση τους περισσότερους από 400 άνδρες. Ο Βελισάριος ως πιο έμπειρος ανέλαβε τη διοίκηση. Το σχέδιο του είχε ως εξής, διέταξε τον Μούνδο να κινηθεί με τους μισούς στρατιώτες προς τον ιππόδρομο, μέσω του προστεγασμένου διαδρόμου. Ο ίδιος και οι άνδρες του κινήθηκαν πεζή στην κύρια πύλη του ιπποδρόμου. Επίσης δόθηκε η εντολή, να έχουν βρεγμένους μανδύες και κουκούλες για να προστατεύονται από τις φλόγες που έκαιγαν πλέον στην μισή Πόλη. Η στρατιώτες πίστευαν πως όδευαν σε σίγουρο θάνατο, καθώς ο αριθμός τους ήταν αναλογικά πολύ λιγότερος από τον εξεγερμένο λαό. 

Σκοπός τους πάντως ήταν να τους περικυκλώσουν στον Ιππόδρομο. Ο Μούνδος και οι άνδρες του είχαν επίσης πάρει θέσεις και ο Βελισάριος διέταξε τους άνδρες του να επιτεθούν. Ο αρχικά αποφασισμένος και ασταμάτητος όχλος, παραμέρισε έντρομος. Παρόλο που τον οδηγούσε ένα ιδιαίτερο μένος, δεν διέθετε ούτε την ψυχραιμία, ούτε τον οπλισμό για να αντιμετωπίσει τακτικά στρατεύματα με εμπειρία σε πολέμους. Πλέον είχαν περικυκλωθεί και δεν φαινόταν κάποια σωτήρια οδός. Οι δύο ομάδες στρατιωτών, υπό την ηγεσία του Βελισάριου και του Μούνδου αντίστοιχα, επιτέθηκαν και από τις δύο πλευρές. Ο αρχικός φόβος του πλήθους, μετατράπηκε γρήγορα σε πανικό, ο οποίος οδήγησε σε σφαγή, καθώς δεν μπορούσαν να κατανοήσουν πάνω στον πανικό τους πως ο αριθμός τους ήταν αρκετά μεγαλύτερος από αυτόν του στρατού.

Η καταστολή της «Στάσης του Νίκα» στις 18 Ιανουαρίου του 532 άφησε πίσω της 30.000 νεκρούς. Πλέον ο Ιουστινιανός είχε βάλει γερά θεμέλια στην εξουσία του, η οποία διήρκεσε για αρκετά χρόνια ακόμα.

Ακολουθήστε το Πενταπόσταγμα στο Google news Google News

ΔΗΜΟΦΙΛΗ

Ελληνοτουρκικά 0

Για "κρίση θαλάσσιου πάρκου στο Αιγαίο" μιλούν τα τουρκικά ΜΜΕ - Δένδιας: "Σιγά μην ζητήσουμε την άδεια της Τουρκίας για να ψαρέουμε στις Κυκλάδες" (Βίντεο)

Δύο νέα εθνικά θαλάσσια πάρκα σε Αιγαίο και Ιόνιο και τέλος στο ψάρεμα με μηχανότρατες εξήγγελε ο Κυριάκος Μητσοτάκης