Έξι ιστορικά βιτρώ παράθυρα της Παναγίας των Παρισίων, που χρονολογούνται από τον 19ο αιώνα και είχαν σχεδιαστεί από τον αρχιτέκτονα Eugène Viollet-le-Duc, πρόκειται να αντικατασταθούν από σύγχρονα έργα της Γαλλίδας εικαστικού Claire Tabouret.
Τα συγκεκριμένα βιτρώ, που βρίσκονται στο νότιο κλίτος του καθεδρικού ναού, δεν υπέστησαν ζημιές από τη μεγάλη πυρκαγιά του Απριλίου του 2019. Παρ’ όλα αυτά, αποφασίστηκε η αφαίρεσή τους, στο πλαίσιο σχεδίου για την τοποθέτηση έξι νέων βιτρώ, τα οποία αναμένεται να εγκατασταθούν έως το τέλος του 2026.
Η απόφαση έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στη Γαλλία, με ειδικούς στην πολιτιστική κληρονομιά και πολίτες να εκφράζουν ενστάσεις για την αντικατάσταση στοιχείων που διατηρήθηκαν άθικτα μετά την πυρκαγιά.
Σύγχρονη παρέμβαση σε ιστορικό μνημείο
Η απόφαση ελήφθη μετά από ανοιχτή πρόσκληση που προκήρυξαν η γαλλική κυβέρνηση και η Αρχιεπισκοπή του Παρισιού, με στόχο, όπως αναφέρουν, να δοθεί ένα «σύγχρονο καλλιτεχνικό αποτύπωμα» στον καθεδρικό ναό, ο οποίος αποκαταστάθηκε πλήρως μετά την καταστροφική φωτιά.
Τα νέα βιτρώ θα απεικονίζουν σκηνές αφιερωμένες στην Πεντηκοστή, δηλαδή την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος. Τα σχέδια των έργων παρουσιάζονται ήδη στο Grand Palais στο Παρίσι, όπου εκτίθενται σε φυσικό μέγεθος.
Έντονες αντιδράσεις
Η αντικατάσταση των ιστορικών παραθύρων έχει συναντήσει ισχυρή αντίσταση από αρχιτέκτονες, ιστορικούς τέχνης και οργανώσεις προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς. Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι η αφαίρεση βιτρώ που διατηρήθηκαν άθικτα παραβιάζει βασικές αρχές προστασίας μνημείων.
Μάλιστα, διαδικτυακή συλλογή υπογραφών κατά της απόφασης έχει συγκεντρώσει σχεδόν 300.000 υπογραφές, ενώ κατατέθηκε και προσφυγή στο διοικητικό δικαστήριο, η οποία ωστόσο απορρίφθηκε.
Επιφυλάξεις εξέφρασε και η Εθνική Επιτροπή Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Αρχιτεκτονικής της Γαλλίας, η οποία αρχικά είχε ψηφίσει κατά του έργου. Παρ’ όλα αυτά, το Υπουργείο Πολιτισμού ανακοίνωσε ότι το σχέδιο προχωρά, με τη δέσμευση ότι τα ιστορικά βιτρώ θα διατηρηθούν και θα παρουσιαστούν στο κοινό.
Το επόμενο βήμα
Η εγκατάσταση των νέων βιτρώ στην Παναγία των Παρισίων αναμένεται να ολοκληρωθεί έως τα τέλη του 2026, ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο στη μακραίωνη ιστορία του εμβληματικού μνημείου και αναζωπυρώνοντας τη συζήτηση για τα όρια ανάμεσα στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και τη σύγχρονη καλλιτεχνική παρέμβαση.
