«Ηλεκροπληξία» στις σχέσεις Αθήνας - Λευκωσίας προκαλεί πλέον η ηλεκρική διασύνδεση και είναι έκδηλος ο εκνευρισμός σε ανώτατα κλιμάκια της Κυβέρνησης «από τη διχογνωμία και τα συνεχή μπρος πίσω της Κυπριακής Κυβέρνησης» σχετικά με το καλώδιο GSI (ή Great Sea Interconnector). Η «έκρηξη» Χριστοδουλίδη και η επίθεση προς τον ΑΔΜΗΕ οδηγεί σε νέα φάση το «θρίλερ» για το εθνικής σημασίας (κυρίως για την Κύπρο) έργο.
Η Κυβέρνηση σε λίγες ώρες από τώρα, σύμφωνα με πληροφορίες του CNN Greece θα τοποθετηθεί επίσημα επί όσων ραγδαίων έχουν συμβεί. Τόσο ο Υπουργός Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, όσο και ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης θα εξηγήσουν την ελληνική θέση και πολλά θα φανούν από το «ύφος» και την ένταση των δηλώσεων.
Το κλίμα στην Αθήνα
Σύμφωνα με πηγές του CNN Greece στο Μέγαρο Μαξίμου η Αθήνα στέλνει πλέον δύο ξεκάθαρα μηνύματα:
-Οι σχέσεις Ελλάδας Κύπρου παραμένουν αδιατάρακτες ανεξάρτητα από τη εξέλιξη του έργου.
ΑΛΛΑ
-Το έργο θα προχωρήσει εφόσον λυθούν οι οικονομοτεχνικές εκκρεμότητες.
Το τι σημαίνει αυτό, μένει να φανεί.
Η έκτακτη σύσκεψη στο Μαξίμου το απόγευμα ης Κυριακής
Είχε προηγηθεί έκτακτη σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για το θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης, με την ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τη διοίκηση του ΑΔΜΗΕ.
Κυριάκος Μητσοτάκης και Σταύρος Παπασταύρου επέστρεψαν μαζί από την Αμοργό το απόγευμα της Κυριακής ώστε να αποκρυσταλλωθεί ο τρόπος με τον οποίο η Αθήνα θα αντιδράσει στις δηλώσεις Χριστοδουλίδη.
«Με τις συνεχείς αμφισβητήσεις από την Κύπρο είναι δύσκολο να προχωρήσει το έργο, ένα έργο που θεωρείται οικονομικά βιώσιμο από την Ε.Ε. το οποίο χρηματοδοτήθηκε με περίπου 657 εκατ. ευρώ.» έλεγαν πηγές από την κυβέρνηση στο CNN Greece.
Τονίζεται πως η Κύπρος θα πρέπει να αποφασίσει επιτέλους τι θέλει σε πολιτικό, οικονομικό και τεχνικό επίπεδο για ένα έργο που θέλει και ο Ισραήλ και σημειώνεαι πως μόλις πριν λίγες ημέρες η Πρόεδρος της Κομισιόν παρουσίασε την πρωτοβουλία «Energy Highways», με σκοπό την επίσπευση ολοκλήρωσης 8 κρίσιμων έργων όπου εντοπίζεται “συμφόρηση” από την ΕΕ. Μεταξύ αυτών, αναφέρθηκε και στη σύνδεση της Κύπρου με την ηπειρωτική Ευρώπη, δηλαδή η ηλεκτρική διασύνδεση με την Ελλάδα.
Το «χρονικό» της «ηλεκροπληξίας»
Όλα ξεκίνησαν το πρωί της Κυριακής με δημοσίευμα της εφημερίδας «Φιλελεύθερος» το οποίο ανέφερε πως το έργο οδηγείται σε πολύ επικίνδυνα μονοπάτια καθώς «ο ΑΔΜΗΕ αντιδρά στην καθυστέρηση της Κυπριακής Δημοκρατίας να πληρώσει τη συμφωνηθείσα πρώτη δόση των 25 εκατ., ζητώντας από τη ΡΑΕΚ… πολλαπλάσια». Μετέφερε μάλιστα πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες ο ΑΔΜΗΕ διεκδικεί να του αναγνωριστεί δικαίωμα ανάκτησης ποσού 251 εκατ. ευρώ για δαπάνες που έκανε μέχρι τώρα, πριν ολοκληρωθεί το έργο.
Η «έκρηξη» του Προέδρου της Κύπρου
Η κατάσταση «ξέφυγε» λίγες ώρες αργότερα όταν κληθείς να σχολιάσει το δημοσίευμα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Κύπρου επιτέθηκε με πρωτοφανή ένταση στον επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ λέγοντας πως «αν νομίζει ότι με τέτοιες επιστολές ή με πληρωμένες καταχωρήσεις εκβιάζεται η Κυπριακή Κυβέρνηση, προφανώς δεν ξέρει με ποιους έχει να κάνει. Η Κυπριακή Κυβέρνηση δεν εκβιάζεται από κανέναν επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ και η Κυπριακή Κυβέρνηση είναι εδώ για να στηρίξει μόνο τα συμφέροντα του κυπριακού λαού. Αυτό είναι το ξεκάθαρο μήνυμα προς τον επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ».
Ως προς την Ελληνική Κυβέρνηση ο κ.Χριστοδουλίδης κράτησε πιο προσεκτική στάση, ανέφερε πως για το συγκεκριμένο έργο υπάρχει πλήρης κατανόηση και συμφωνία πλαίσιο ανάμεσα στην Ελληνική και στην Κυπριακή Κυβέρνηση και πως πρόσφατα στη Νέα Υόρκη συμφωνήθηκε με τον Έλληνα Πρωθυπουργό για τα επόμενα βήματα.
Σε παρατήρηση δημοσιογράφου ότι, ωστόσο, μεγαλομέτοχος του ΑΔΜΗΕ είναι η Ελληνική Κυβέρνηση, ο Νίκος Χριστοδουλίδης απάντησε ότι «δεν είναι η Ελληνική Κυβέρνηση που αποφασίζει για τις επιστολές που στέλνει ο ΑΔΜΗΕ, γιατί με την Ελληνική Κυβέρνηση υπάρχει πλαίσιο για το πώς προχωρά το έργο, για τις υποχρεώσεις του καθενός, και υπάρχει και η πρόσφατη κοινή ανακοίνωση του Έλληνα Πρωθυπουργού και εμένα, μετά τη συνάντηση μας στη Νέα Υόρκη».
Η διάψευση του ΑΔΜΗΕ
Ας σημειωθεί πως λίγο μετά τις δηλώσεις Χριστοδουλίδη υπήρξε κατηγορηματική διάψευση του δημοσιεύματος της κυπριακής ιστοσελίδας, από τον ΑΔΜΗΕ ο οποίος είναι ο διαχειριστής του ελληνικού τμήματος του έργου GSI.
«Ο ΑΔΜΗΕ διαψεύδει κατηγορηματικά πληροφορίες που περιλαμβάνονται στο δημοσίευμα της κυπριακής ιστοσελίδας philenews με τίτλο “Αποκαλυπτικό: Κήρυξε πόλεμο ο ΑΔΜΗΕ για το καλώδιο – Επιστολή βόμβα στη ΡΑΕΚ – Ετοιμάζεται για προσφυγή στη δικαιοσύνη”, σχετικά με διεκδικήσεις του για το ύψος της προβλεπόμενης αποζημίωσης από την ΡΑΕΚ, όσον αφορά το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου» αναφέρει ο Διαχειριστής στην ανακοίνωσή του.
Όπως εξηγεί ο ΑΔΜΗΕ αναγνωρίζει και διεκδικεί τη συμφωνημένη πρώτη δόση των 25 εκατ. ευρώ για το 2025, και τίποτα περισσότερο όσον αφορά τις επενδυτικές δαπάνες του έργου (capex), και «διαψεύδει την αυθαίρετη και αδιασταύρωτη πληροφορία του δημοσιεύματος περί άμεσης διεκδίκησης των 251 εκατ. ευρώ, το οποίο αποτελεί μέρος των 1,9 δισ. Euro, του έργου, και το οποίο θα ανακτηθεί στο βάθος χρόνου των 35 ετών απόσβεσης που έχει προσδιοριστεί ρυθμιστικά».
«Ο λόγος που ο ΑΔΜΗΕ με βάση το προβλεπόμενο συμβατικό δικαίωμά του αιτήθηκε αναθεώρηση της απόφασης της ΡΑΕΚ της 31ης Ιουλίου 2025, είναι ότι η ΡΑΕΚ με αυτή την απόφαση δεν αναγνώρισε τα έξοδα που έχει κάνει ο Διαχειριστής έως σήμερα, παρά τα στοιχεία που έχει λάβει και παρά το γεγονός ότι η Ελληνική Ρυθμιστική Αρχή τα αναγνωρίζει», επισημαίνεται.
Ο ΑΔΜΗΕ, αναφέρεται στην ανακοίνωση, αναγνωρίζει το προς ανάκτηση ποσό των 25 εκατ ευρώ για το 2025 ως έναντι του πραγματικού εσόδου του έργου, το οποίο ρυθμιστικά θα πρέπει να υπολογιστεί στη βάση του συνόλου των επενδυτικών δαπανών, όπως πράττει η ΡΑΑΕΥ, διεκδικεί για τον λόγο αυτόν την αναγνώριση από τη ΡΑΕΚ του συνόλου των πραγματικών δαπανών του έως σήμερα και με την ένσταση προσκομίζονται όλα τα απαραίτητα στοιχεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη.
Ο «Κεραυνός» εν αιθρία
Πριν από σχεδόν ένα μήνα «μπουρλότο» πήγε να βάλει ο Υπουργός Οικονομικών της Κύπρου ο οποίος δήλωνε πως το καλώδιο δεν είναι βιώσιμο.
«Εχω ενώπιόν μου δύο μελέτες από ανεξάρτητους και σοβαρούς οργανισμούς, οι οποίες καταλήγουν στο ότι αυτό το έργο δεν είναι βιώσιμο, με τους συγκεκριμένους όρους», ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή της Κύπρου» ενώ άφηνε και υπονοούμενα λέγοντας πως «έχει από το 2010 που συζητείται αυτό το έργο και χαρακτηρίζεται ευρωπαϊκό καθώς η Κομισιόν αποφάσισε να το χρηματοδοτήσει με 650 εκατομμύρια. Το ερώτημα που θέτω είναι γιατί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που διαθέτει κονδύλια υπό αυστηρούς όρους και συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, μετά από τόσα χρόνια δεν διερωτάται γιατί δεν έγινε αυτό το έργο;».
