Ένα διπλωματικό θρίλερ εκτυλίχθηκε στη Βεγγάζη, όπου η απόφαση του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ να χαρακτηρίσει ανεπιθύμητη την ευρωπαϊκή αποστολή για το μεταναστευτικό προκάλεσε διεθνή αναταραχή. Μία ημέρα μετά το πρωτοφανές επεισόδιο, ο γιος του, Αλ Σαντίκ Χαφτάρ, έκανε μια αιφνιδιαστική κίνηση, επισκεπτόμενος τον πρόεδρο της Ελληνικής Κοινότητας Βεγγάζης, Κανάκη Μανδαλιό, σε μια προσπάθεια να κατευνάσει τις εντάσεις και να διαβεβαιώσει την Ελλάδα ότι η στάση της Λιβύης δεν στρέφεται εναντίον της
Ένα διπλωματικό ναυάγιο
Το περιστατικό ξεκίνησε όταν η ευρωπαϊκή αποστολή, με επικεφαλής τον Επίτροπο Μετανάστευσης, Μάγκνους Μπρούνερ, και τη συμμετοχή του Έλληνα υπουργού Θάνου Πλεύρη, μαζί με ομολόγους του από την Ιταλία και τη Μάλτα, έφτασε στο διεθνές αεροδρόμιο της Βεγγάζης. Οι αξιωματούχοι, που είχαν προηγουμένως επισκεφθεί την Τρίπολη, οδηγήθηκαν στον χώρο VIP, σύμφωνα με το διπλωματικό πρωτόκολλο. Ωστόσο, η υποδοχή τους υπήρξε ψυχρή και απρόβλεπτη. Τοπικοί αξιωματούχοι ενημέρωσαν την αποστολή ότι ο Χαφτάρ αρνείτο να τους συναντήσει χωρίς την παρουσία της «κυβέρνησης της Βεγγάζης», την οποία ελέγχει, αλλά δεν αναγνωρίζεται από την ΕΕ και τον ΟΗΕ, που θεωρούν τη μόνη νόμιμη κυβέρνηση της Λιβύης αυτή της Τρίπολης, υπό τον Αμπντουλχαμίντ Ντμπεϊμπά.
Ο Μπρούνερ επέμεινε ότι η εντολή του περιοριζόταν σε συνομιλίες αποκλειστικά με τον Χαφτάρ για το μεταναστευτικό, μια στάση που πυροδότησε την οργή του Λίβυου στρατάρχη. Η συνάντηση κατέρρευσε, και η κυβέρνηση της Βεγγάζης εξέδωσε ανακοίνωση χαρακτηρίζοντας τους Ευρωπαίους αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένου του Επιτρόπου, «ανεπιθύμητα πρόσωπα», καλώντας τους να αποχωρήσουν άμεσα. Οι αξιωματούχοι παρέμειναν εγκλωβισμένοι για ώρες στο αεροδρόμιο, πριν επιστρέψουν στις χώρες τους, αφήνοντας πίσω τους ένα διπλωματικό ναυάγιο που κλιμακώνει τις εντάσεις μεταξύ της ΕΕ και της ανατολικής Λιβύης.
Η κίνηση του Αλ Σαντίκ Χαφτάρ
Σε μια προσπάθεια να αμβλύνει τις εντυπώσεις και να διατηρήσει τις σχέσεις με την Ελλάδα, ο Αλ Σαντίκ Χαφτάρ, πολιτικός σύμβουλος του πατέρα του, επισκέφθηκε αιφνιδιαστικά τον Κανάκη Μανδαλιό, πρόεδρο της Ελληνικής Κοινότητας Βεγγάζης και πατέρα της Αγγέλας και του Φίλιππου, δύο νέων που έχασαν τη ζωή τους στο τραγικό δυστύχημα της ελληνικής ανθρωπιστικής αποστολής τον Σεπτέμβριο του 2023. Η συνάντηση, που πραγματοποιήθηκε παρουσία τηλεοπτικών συνεργείων και φωτογράφων, είχε σαφή στόχο τη δημοσιότητα.
Ο Αλ Σαντίκ εξέφρασε τη βαθιά ευγνωμοσύνη της Λιβύης για την ελληνική βοήθεια κατά τις καταστροφικές πλημμύρες στη Ντέρνα, διαβεβαιώνοντας ότι η απόφαση του Χαφτάρ να απορρίψει την ευρωπαϊκή αποστολή δεν στρέφεται κατά της Ελλάδας. Σε μια συγκινητική χειρονομία, παρέδωσε στον Μανδαλιό ειδική διακήρυξη του στρατάρχη Χαφτάρ και πλακέτα στη μνήμη των δύο νέων που έχασαν τη ζωή τους, τιμώντας την ελληνική ανθρωπιστική προσφορά.
Μια κρίση με ευρύτερες συνέπειες
Το διπλωματικό επεισόδιο στη Βεγγάζη υπογραμμίζει τη βαθιά πολιτική διχοτόμηση στη Λιβύη και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ΕΕ στην προσπάθειά της να διαχειριστεί το μεταναστευτικό ζήτημα. Η απόφαση του Χαφτάρ να αρνηθεί τη συνάντηση, επιμένοντας στην αναγνώριση της «κυβέρνησής» του, αποκαλύπτει τις φιλοδοξίες του για διεθνή νομιμοποίηση, ενώ ταυτόχρονα βαθαίνει το χάσμα με την Τρίπολη.
Η κίνηση του Αλ Σαντίκ προς την ελληνική κοινότητα φαίνεται να αποτελεί μια προσπάθεια αποτροπής περαιτέρω διπλωματικής απομόνωσης, ιδιαίτερα με την Ελλάδα, που διατηρεί ιστορικούς δεσμούς με τη Λιβύη.Η ΕΕ καλείται τώρα να επανεκτιμήσει τη στρατηγική της στη Λιβύη, ενώ η Ελλάδα βρίσκεται στη δύσκολη θέση να ισορροπήσει μεταξύ των διεθνών της δεσμεύσεων και των διμερών σχέσεων με τη Βεγγάζη. Το περιστατικό, με το δραματικό του υπόβαθρο και τις συγκινητικές χειρονομίες, υπογραμμίζει την ευθραυστότητα της διπλωματίας σε μια περιοχή που παραμένει βαθιά διχασμένη.
