Ένας αόρατος κλοιός σφίγγει γύρω από χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων, καθώς η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) εξαπολύει μια πρωτοφανή εκστρατεία ελέγχων, με στόχο την αποκάλυψη ακινήτων που δηλώνονται «κενά» αλλά κρύβουν αδήλωτα εισοδήματα. Με το νέο Μητρώο Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων (ΜΙΔΑ), που αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το καλοκαίρι, και τα δεδομένα κατανάλωσης ρεύματος από τον ΔΕΔΔΗΕ, η εφορία αποκτά ένα αμείλικτο «μάτι» που παρακολουθεί κάθε κίνηση. Όσοι νόμιζαν ότι μπορούν να κρύψουν ενοίκια ή να αποφύγουν φόρους, βρίσκονται πλέον στο έλεος ενός ψηφιακού μηχανισμού που δεν συγχωρεί.
Το ΜΙΔΑ θα καταγράφει κάθε ακίνητο με απόλυτη ακρίβεια – επιφάνεια, χρήση, κατάσταση μίσθωσης και κατανάλωση ρεύματος – δημιουργώντας μια βάση δεδομένων που θα ξεσκεπάζει κάθε απόκλιση. Το «όπλο» της ΑΑΔΕ είναι η κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος: αν ένα ακίνητο δηλώνεται ως κενό αλλά δείχνει σταθερή ή υψηλή κατανάλωση, τότε η εφορία θα χτυπήσει την πόρτα. Οι διασταυρώσεις των στοιχείων από το έντυπο Ε2 με τα δεδομένα του παρόχου ενέργειας θα αποκαλύψουν κάθε απόπειρα απόκρυψης εισοδήματος, με τους παραβάτες να κινδυνεύουν με αναδρομικές φορολογικές επιβαρύνσεις, πρόστιμα και κυρώσεις που μπορούν να τσακίσουν οικονομικά ακόμα και τους πιο προσεκτικούς.
Το κίνητρο της φοροδιαφυγής και ο κίνδυνος
Η πρακτική της ψευδούς δήλωσης ακινήτων ως «κενών» έχει βαθιές ρίζες: οι ιδιοκτήτες αποφεύγουν τεκμήρια διαβίωσης, δημοτικά τέλη καθαριότητας και φωτισμού, καθώς και φόρους εισοδήματος από ενοίκια. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, περίπου 800.000 ακίνητα στη χώρα δηλώνονται κενά, με πάνω από 250.000 στην Αττική και εκατοντάδες χιλιάδες σε νησιά και άλλες περιοχές. Όμως, η ΑΑΔΕ υποψιάζεται ότι πολλά από αυτά «βαφτίζονται» κενά για να γλιτώσουν τη φορολόγηση, ενώ στην πραγματικότητα αποφέρουν κέρδη, είτε μέσω ενοικίασης είτε μέσω άλλης χρήσης. Η εφορία απαιτεί αποδείξεις μη χρήσης, όπως λογαριασμούς ρεύματος και ύδρευσης με μηδενική κατανάλωση, και οποιαδήποτε απόκλιση θα πυροδοτήσει εξονυχιστικούς ελέγχους.
Ένας ψηφιακός εφιάλτης για τους παραβάτες
Η νέα στρατηγική της ΑΑΔΕ σηματοδοτεί το τέλος της ασυλίας για όσους εκμεταλλεύονταν τα κενά του συστήματος. Με το ΜΙΔΑ και τα δεδομένα από τον ΔΕΔΔΗΕ, η εφορία αποκτά τη δυνατότητα να εντοπίζει κάθε ύποπτη περίπτωση με ακρίβεια χειρουργείου. Οι έντιμοι ιδιοκτήτες μπορεί να κοιμούνται ήσυχοι, αλλά όσοι έκρυβαν εισοδήματα βρίσκονται πλέον εκτεθειμένοι σε έναν ψηφιακό μηχανισμό που δεν αφήνει τίποτα στην τύχη. Οι αναδρομικοί φόροι και τα πρόστιμα απειλούν να συντρίψουν όσους πίστευαν ότι μπορούν να ξεγελάσουν το σύστημα, ενώ η Πολιτεία φιλοδοξεί να μετατρέψει τη δηλωμένη «ακινησία» σε μια επώδυνη κίνηση προς τα κρατικά ταμεία.
Εν μέσω αυτής της καταιγίδας ελέγχων, ένα είναι σίγουρο: η κατανάλωση ρεύματος γίνεται ο «κατήγορος» που θα αποκαλύψει τα μυστικά χιλιάδων ακινήτων, και μαζί τους, το βαρύ τίμημα της φοροδιαφυγής.