Με την προθεσμία για την πιστοποίηση των ανελκυστήρων στις πολυκατοικίες να λήγει στις 30 Ιουνίου 2025, το ελληνικό κράτος φαίνεται να σφίγγει ακόμα περισσότερο τη θηλιά γύρω από τα ήδη εξαντλημένα νοικοκυριά. Υπό την απειλή «τσουχτερών» προστίμων που φτάνουν έως και τα 60.000 ευρώ, οι ιδιοκτήτες και οι διαχειριστές καλούνται να συμμορφωθούν με μια δαπανηρή και γραφειοκρατική διαδικασία, την οποία πολλοί βλέπουν ως ακόμα έναν τρόπο του κράτους να γεμίσει τα ταμεία του, εκμεταλλευόμενο την οικονομική δυσπραγία των Ελλήνων. Σε μια χώρα όπου οι πολίτες παλεύουν να τα βγάλουν πέρα με φόρους, λογαριασμούς και ακρίβεια, η υποχρεωτική πιστοποίηση ανελκυστήρων έρχεται να προσθέσει ακόμα ένα βάρος στους ώμους τους.
Η παράταση της προθεσμίας από τις 31 Δεκεμβρίου 2024 στις 30 Ιουνίου 2025, που δόθηκε έπειτα από πιέσεις της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) και άλλων φορέων, μπορεί να φαίνεται ως «ανάσα», αλλά στην πραγματικότητα δεν απαλύνει την πίεση. Με χιλιάδες ανελκυστήρες –ίσως και μισό εκατομμύριο, σύμφωνα με τον γραμματέα Ενημέρωσης της ΠΟΜΙΔΑ, Μάνο Κρανίδη– να παραμένουν χωρίς πιστοποίηση, οι Έλληνες καλούνται να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη για να καλύψουν το κόστος επιθεωρήσεων, συντηρήσεων και αναβαθμίσεων, ενώ το κράτος παραμένει αδιάλλακτο, απειλώντας με εξοντωτικά πρόστιμα.
Τι πρέπει να κάνουν ιδιοκτήτες και διαχειριστές
Για να αποφύγουν τις βαριές κυρώσεις, οι ιδιοκτήτες και οι διαχειριστές πολυκατοικιών πρέπει να ολοκληρώσουν τις εξής διαδικασίες έως τις 30 Ιουνίου 2025:
- Προγραμματισμός επιθεώρησης και έκδοση/ανανέωση πιστοποιητικού: Οι ανελκυστήρες πρέπει να ελεγχθούν από διαπιστευμένο φορέα πιστοποίησης, με κόστος που συχνά ξεπερνά τις 5.000 ευρώ, ειδικά σε παλαιότερες πολυκατοικίες που απαιτούν εκτεταμένες παρεμβάσεις.
Καταχώρηση στο ηλεκτρονικό Μητρώο Ανελκυστήρων: Όταν το Μητρώο τεθεί σε λειτουργία, οι ανελκυστήρες πρέπει να καταχωρηθούν ψηφιακά, μια διαδικασία που παραμένει σε εκκρεμότητα λόγω της κρατικής καθυστέρησης στην ενεργοποίησή του.
Ασφάλιση ανελκυστήρα και κοινοχρήστων χώρων: Η ασφάλιση, αν και υποχρεωτική, παραμένει παραμελημένη από πολλούς διαχειριστές, παρόλο που το κόστος της είναι σχετικά χαμηλό, σύμφωνα με το Πρόγραμμα Ασφάλισης Κοινοχρήστων της ΠΟΜΙΔΑ.
Συμμόρφωση με τις προδιαγραφές ασφαλείας και τακτική συντήρηση: Οι ανελκυστήρες πρέπει να πληρούν αυστηρά πρότυπα, με τακτικούς ελέγχους κάθε 45 ημέρες για πολυκατοικίες, κάτι που προσθέτει επιπλέον κόστος.
Ο Μάνος Κρανίδης της ΠΟΜΙΔΑ τόνισε: «Μιλάμε για χιλιάδες ανελκυστήρες. Είναι θέμα ασφαλείας, αλλά η διαδικασία πιστοποίησης είναι δαπανηρή και πολύπλοκη. Υπάρχουν εξειδικευμένες εταιρείες, αλλά το κράτος δεν έχει ενεργοποιήσει ακόμα το ηλεκτρονικό Μητρώο». Πράγματι, η καθυστέρηση στην ψηφιακή πλατφόρμα αποτελεί ένα ακόμα εμπόδιο, που δείχνει την προχειρότητα του κράτους, ενώ οι πολίτες καλούνται να πληρώσουν το τίμημα.
Εξοντωτικά τα πρόστιμα
Η μη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις πιστοποίησης συνοδεύεται από πρόστιμα που μοιάζουν περισσότερο με φορολογική επιδρομή παρά με μέτρο για την ασφάλεια:
1.500 ευρώ για κάθε ιδιοκτήτη ή διαχειριστή που δεν ανανεώνει το πιστοποιητικό ελέγχου.
Έως 15.000 ευρώ για σοβαρές παραλείψεις από συντηρητές.
6.000 έως 9.000 ευρώ για παράνομη ηλεκτροδότηση ανελκυστήρα.
- 15.000 έως 60.000 ευρώ αν ένας σφραγισμένος ανελκυστήρας λειτουργήσει και προκύψει ατύχημα, τιμωρώντας με εξοντωτικό τρόπο όσους δεν μπορούν να ανταποκριθούν οικονομικά.
Αυτά τα πρόστιμα, σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος πιστοποίησης και αναβάθμισης, αποτελούν δυσβάσταχτο φορτίο για τις πολυκατοικίες, ειδικά τις παλαιότερες, όπου διαμένουν συχνά συνταξιούχοι και οικογένειες χαμηλού εισοδήματος. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, από τα περίπου 700.000 ασανσέρ στην Ελλάδα, σχεδόν το 45% παραμένει χωρίς πιστοποίηση, καθώς οι ιδιοκτήτες αδυνατούν να καλύψουν το κόστος, ενώ το κράτος δεν έχει προσφέρει κανένα πρόγραμμα επιδότησης. Αντί να στηρίξει τους πολίτες, το κράτος φαίνεται να εκμεταλλεύεται την κατάσταση για να επιβάλει νέες οικονομικές επιβαρύνσεις, μετατρέποντας την ασφάλεια σε ακόμα έναν φόρο.
Οικονομική εξαθλίωση και κρατική αδιαφορία
Η ΠΟΜΙΔΑ έχει επανειλημμένα ζητήσει επιδοτήσεις για την αναβάθμιση των ανελκυστήρων και απλούστερες διαδικασίες, αλλά το κράτος παραμένει αμετάπειστο. «Η κακή οικονομική κατάσταση των διαχειρίσεων και η ανυπαρξία επιδοτήσεων καθιστούν τη συμμόρφωση σχεδόν αδύνατη», δήλωσε η ΠΟΜΙΔΑ, χαρακτηρίζοντας την παράταση ως αναγκαία αλλά ανεπαρκή. Εν τω μεταξύ, οι τεχνικές εταιρείες αδυνατούν να καλύψουν τη ζήτηση, ενώ η καθυστέρηση στην ενεργοποίηση του ηλεκτρονικού Μητρώου Ανελκυστήρων προσθέτει ακόμα περισσότερη σύγχυση.
Πηγές από την αγορά αναφέρουν ότι εξετάζεται νέα παράταση πέρα από τον Ιούνιο 2025, ίσως έως το τέλος του 2025, καθώς οι μη πιστοποιημένοι ανελκυστήρες παραμένουν χιλιάδες. Ωστόσο, ακόμα κι αν δοθεί επιπλέον χρόνος, η ουσία δεν αλλάζει: οι Έλληνες, ήδη πιεσμένοι από φόρους και ακρίβεια, καλούνται να πληρώσουν για μια διαδικασία που το κράτος παρουσιάζει ως «ασφάλεια», αλλά μοιάζει περισσότερο με φοροεισπρακτικό μέτρο. Σε πολλές περιπτώσεις, το κόστος ανακαίνισης ή αντικατάστασης ανελκυστήρα μπορεί να φτάσει τις 3.000 ευρώ ανά όροφο, ποσό απαγορευτικό για νοικοκυριά που ζουν με συντάξεις ή χαμηλούς μισθούς.
Μια δαπανηρή υποχρέωση χωρίς κρατική υποστήριξη
Η πιστοποίηση των ανελκυστήρων, αν και απαραίτητη για την ασφάλεια, έχει μετατραπεί σε ακόμα έναν τρόπο για το κράτος να επιβαρύνει τους πολίτες, χωρίς να προσφέρει ουσιαστική στήριξη. Οι διαχειριστές καλούνται να διοργανώσουν γενικές συνελεύσεις, να πείσουν τους ενοίκους να συνεισφέρουν και να συνεργαστούν με πιστοποιημένους τεχνικούς, ενώ το κόστος επιμερίζεται συνήθως βάσει του πίνακα χιλιοστών, επιβαρύνοντας περισσότερο τους κατοίκους των ανώτερων ορόφων. Η ΠΟΜΙΔΑ καλεί τους ιδιοκτήτες να αξιοποιήσουν την παράταση, αλλά τονίζει ότι χωρίς κρατική επιδότηση, η διαδικασία θα παραμείνει «στα χαρτιά» για πολλούς.
Καθώς η προθεσμία πλησιάζει, η αγωνία των Ελλήνων κλιμακώνεται. Με το κράτος να επιβάλλει πρόστιμα που φτάνουν τα 60.000 ευρώ και χωρίς καμία οικονομική διευκόλυνση, η πιστοποίηση των ανελκυστήρων μοιάζει περισσότερο με μια τιμωρητική επιχείρηση παρά με μέτρο προστασίας. Οι πολίτες, εξαθλιωμένοι από την ακρίβεια και τη φορολογία, αναρωτιούνται: πότε θα σταματήσει το κράτος να τους βλέπει ως πηγή εσόδων και θα αρχίσει να τους στηρίζει;