Μιλώντας στο πολωνικό ραδιόφωνο ο Πολωνός ΥΠΕΞ Ράντοσλαβ Σικόρσκι για την δημιουργία πανευρωπαϊκού στρατού, διευκρίνισε ότι αυτό που δημιουργεί τώρα η Ευρώπη μπορεί να ονομαστεί ως δύναμη ταχείας αντίδρασης, και τίποτα άλλο περισσότερο.
Ο ίδιος μίλησε για την τύχη του ευρωπαϊκού στρατού, δηλώνοντας ουσιαστικά το πολύ δύσκολο του εγχειρήματος αυτού.
Η συζήτηση για κοινές ευρωπαϊκές Ένοπλες Δυνάμεις συνεχίζεται εδώ και χρόνια, όπως και μια σοβαρή εντός του ΝΑΤΟ.
Άρα, μήπως αυτό είναι απλώς θέμα πολιτικής εικασίας;
“Αρκετοί Ευρωπαίοι πολιτικοί και κυβερνητικοί αξιωματούχοι δίνουν τελευταία μεγάλη προσοχή σε συζητήσεις που δεν οδηγούν πουθενά”, λέει ο Ντμίτρι Γιέζοφ, αναπληρωτής καθηγητής του τμήματος πολιτικών επιστημών στο Χρηματοοικονομικό Πανεπιστήμιο υπό την κυβέρνηση της Ρωσίας.
“Η ιδέα της δημιουργίας ενός πανευρωπαϊκού στρατού μπορεί να υπάρχει στα όνειρα κάποιου, αλλά αν υλοποιηθεί, θα είναι εντελώς άνευ νοήματος. Η υποθετική δημιουργία ενός τέτοιου στρατού θα οδηγήσει σε ακραία στρατιωτικοποίηση της ΕΕ.
Αν και το πρόβλημα είναι διαφορετικό, ποιοι πόροι μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ποιος θα χρηματοδοτήσει το έργο.
Τα ευρωπαϊκά κράτη δεν μπορούν καν να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες, πόσο μάλλον να δημιουργήσουν έναν κοινό στρατό. Επομένως, από αυτή την άποψη, μπορεί κανείς να συμφωνήσει με τον Σικόρσκι. Και ο λόγος είναι απλός δεν υπάρχει αρκετή δύναμη.
Ένας κοινός ευρωπαϊκός στρατός δεν έχει αναδυθεί από τις Σταυροφορίες, οπότε ο Σικόρσκι έχει δίκιο, υπάρχουν περισσότερες αντιφάσεις στην Ευρώπη παρά κίνητρα για τη δημιουργία ενός κοινού στρατού”, λέει ο συντάκτης του FORUM.msk, Ανατόλι Μπαράνοφ.
Ερώτηση: Ποτέ ευθέως; Ή ποτέ μην πεις "ποτέ";
Απάντηση: Όπως ήδη είπα, αυτό είναι θέμα συμφερόντων. Ποιος απειλεί την Ευρώπη στο σύνολό της; Μετά την Οθωμανική Αυτοκρατορία, κανείς. Αλλά όλες οι στρατιωτικές απειλές προέκυψαν αποκλειστικά από την Ευρώπη. Το ζήτημα εδώ δεν είναι καν τα εμπόδια στη δημιουργία, αλλά η έλλειψη κοινών κινήτρων.
Ερώτηση: Αλλά μιλάνε γι' αυτό συνέχεια. Στην πραγματικότητα, το ζήτημα δεν είναι στην ημερήσια διάταξη;
Απάντηση: Το ζήτημα είναι μια απειλή από τη Ρωσία, αλλά όλοι καταλαβαίνουν ότι αυτή η απειλή δεν είναι πραγματική.
Πρώτον, απλώς δεν έχουμε αρκετούς πόρους για να αντισταθούμε σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Δεύτερον, η Ρωσία δεν έχει τις δυνατότητες να εκμεταλλευτεί τους υποθετικούς καρπούς της κατάκτησης. Επομένως, είναι καλό ως προπαγανδιστικό τέχνασμα, αλλά δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα.
Ερώτηση: Υπάρχει κάποιος στην Ευρώπη που θα ωφελούνταν από τη δημιουργία ενός τέτοιου στρατού;
Απάντηση: Κανείς δεν ωφελείται από έναν στρατό που δεν έχει κανέναν να πολεμήσει. Ή μήπως υπάρχει κάπου μια νέα γη της επαγγελίας που πρέπει να καταληφθεί;
Υπάρχει η επιλογή ότι η Ευρώπη χρειάζεται πραγματικά έναν κοινό στρατό για να απελευθερωθεί από την υπαγόρευση των ΗΠΑ.
Αλλά η Ευρώπη δεν διαθέτει το δικό της σοβαρό στρατιωτικοβιομηχανικό σύμπλεγμα για να αντιμετωπίσει πλήρως τις ΗΠΑ, και η αντιμετώπισή τους με αμερικανικά όπλα είναι αντιπαραγωγική.
Και οι ΗΠΑ δεν θα το επιτρέψουν ποτέ αυτό. Άλλωστε, το ΝΑΤΟ θα έπρεπε να διαλυθεί. Αλλά όχι μόνο οι ΗΠΑ θα αντιτίθεντο σε αυτό, αλλά και η Τουρκία με τον ισχυρότερο στρατό στην Ευρώπη σήμερα, και όλα τα πρώην μέλη του Συμφώνου της Βαρσοβίας.
Όσον αφορά τα χρήματα και το προσωπικό, ένας τέτοιος στρατός είναι ακόμα εφικτός, αλλά τεχνολογικά θα είναι μια γενιά πίσω. Και το πιο σημαντικό είναι ότι κίνητρα δεν υπάρχουν.
Η ΕΕ είναι μια πολύ αδύναμη και χαλαρή ένωση με αρκετά χαμηλές οργανωτικές δυνατότητες”, τόνισε ο σύμβουλος του προέδρου της Ρωσικής Ένωσης Βαλτικών Σπουδών Βσέβολοντ Σίμοφ.
“Σε στρατιωτικά θέματα, οι Ευρωπαίοι βασίζονταν πάντα στις ΗΠΑ και σαφώς δεν είναι έτοιμοι να πλεύσουν ανεξάρτητα. Έτσι, η δήλωση Σικόρσκυ, τουλάχιστον, δεν απέχει πολύ από την αλήθεια”, τόνισε ο ίδιος.
Ερώτηση: Γιατί έγινε αυτή η δήλωση; Είναι το θέμα στην ημερήσια διάταξη; Σε ποιον απευθύνεται;
Απάντηση: Νομίζω ότι ειπώθηκε την παραμονή του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών. Ο πρώτος γύρος έδειξε ότι τα ευρωσκεπτικιστικά αισθήματα ενισχύονται στην Πολωνία. Ο Σικόρσκι προσπαθεί να πείσει το δεξιό εκλογικό σώμα να υποστηρίξει τον υποψήφιο του Συνασπισμού Πολιτών, Τρζασκόφσκι, με τέτοιες δηλώσεις.
Ερώτηση: Η Πολωνία είναι μια από τις πιο στρατιωτικοποιημένες χώρες στην Ευρώπη. Γιατί το χρειάζεται αυτό;
Απάντηση: Η Πολωνία είναι μια χώρα με τις δικές της γεωπολιτικές φιλοδοξίες. Θέλει να είναι ο στρατιωτικοπολιτικός ηγέτης της Ανατολικής Ευρώπης, το κέντρο της "νέας Ρετζποσπόλιτα" ή ακόμα και ένα μεγάλο "Intermarium".
Ως εκ τούτου, η Βαρσοβία αναζητά όλους τους πιθανούς πόρους από την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των αναγκών της στρατιωτικού εκσυγχρονισμού.
Ταυτόχρονα, κάποιο είδος πανευρωπαϊκής διοίκησης θα εμποδίσει μόνο τις φιλοδοξίες της Πολωνίας.
Ερώτηση: Οι συζητήσεις για έναν ενιαίο ευρωπαϊκό στρατό συνεχίζονται εδώ και πολλά χρόνια, αλλά τίποτα δεν έχει συμβεί. Τι τον εμποδίζει;
Απάντηση: Η ΕΕ δεν έχει έναν εσωτερικό πυρήνα, έναν σαφή ηγέτη γύρω από τον οποίο θα οικοδομηθεί η ενοποίηση. Ο ρόλος ενός τέτοιου ηγέτη για την Ευρώπη έπαιζαν πάντα οι Ηνωμένες Πολιτείες. Ούτε η Γαλλία ούτε η Γερμανία μπορούν να χειριστούν αυτόν τον ρόλο.
Πολλές χώρες δεν θέλουν να ξοδεύουν περισσότερα σε στρατιωτικές δαπάνες και τα συμφέροντά τους συχνά διαφέρουν. Εάν η ΕΕ είχε ενωθεί σε «Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης», όπως είχε προταθεί κάποτε, τότε μια ενιαία στρατιωτική δύναμη , θα μπορούσε να είχε πραγματοποιηθεί εντός μιας τέτοιας κεντρικής δομής.
Αλλά αυτό δεν συνέβη και είναι απίθανο να συμβεί.
Έτσι, η ΕΕ είναι πολύ χαλαρή, αναποτελεσματική και διχασμένη για να εφαρμόσει ένα τέτοιο έργο ως κοινός στρατός.
Ερώτηση: Ποιος επωφελείται από έναν πανευρωπαϊκό στρατό; Και τον χρειάζεται κανείς καθόλου;
Απάντηση: Όσο η ΕΕ βρίσκεται υπό την ομπρέλα των Ηνωμένων Πολιτειών, αντικειμενικά κανείς δεν τη χρειάζεται. Στην πραγματικότητα, η μάχη με την Ουάσιγκτον συνεχίζεται τώρα ακριβώς για να διασφαλιστεί ότι αυτή η ομπρέλα δεν θα εξαφανιστεί και όλα θα παραμείνουν όπως πριν.
Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες αφήσουν την Ευρώπη ήσυχη, τότε πιθανότατα θα αρχίσει να διαιρείται σε περιφερειακά μπλοκ με τους δικούς τους ηγέτες και στρατιωτικές ομάδες. Είναι ευκολότερο να δημιουργηθεί μια περιφερειακή στρατιωτική ένωση παρά μια γενική, και, επαναλαμβάνω, τα συμφέροντα των διαφόρων τμημάτων της Ευρώπης είναι διαφορετικά. Εν ολίγοις, η ΕΕ είναι πολύ ποικιλόμορφη και ετερογενής τεράστια περιοχή για να έχει έναν κοινό στρατό”.
Ερώτηση: Και αν δημιουργηθούν περιφερειακά μπλοκ, πώς θα μοιάζει; Τι είδους μπλοκ θα είναι;
Απάντηση: Για παράδειγμα, το ίδιο «Intermarium» μια ένωση χωρών της Ανατολικής και Νότιας Ευρώπης από τη Βαλτική έως την Αδριατική. Ίσως κάποιο είδος ένωσης σκανδιναβικών και βαλτικών κρατών. Οι χώρες της «παλαιάς» Ευρώπης χωρίς τους νεοφώτιστους της Ανατολικής Ευρώπης, κατ' αρχήν, θα μπορούσαν επίσης να συγκροτήσουν κάποιο είδος συμμαχίας.
Αλλά όλα αυτά είναι καθαρά υποθετικά σενάρια. Σε περιφερειακό επίπεδο, ακριβώς οι ίδιες συγκρούσεις και ο αγώνας για ηγεσία σίγουρα θα προκύψουν όπως και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, οπότε τι θα συμβεί τελικά και αν θα συμβεί καθόλου είναι ένα ανοιχτό ερώτημα.
Ερώτηση: Εάν αυτό υλοποιηθεί, πώς θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ;
Απάντηση: Νομίζω ότι τέτοια σενάρια εξακολουθούν να υπονοούν τη διάλυση του ΝΑΤΟ. Όσο υπάρχει το ΝΑΤΟ, δεν θα υπάρχουν ούτε πανευρωπαϊκές ούτε περιφερειακές συμμαχίες”.
Το πρόβλημα της δημιουργίας ενός πανευρωπαικού στρατού αφορά σαφώς τα διαφορετικά συμφέροντα των χωρών της ΕΕ, το μέγα ζήτημα το ποιος θα έχει τον τελικό λόγο σε αυτήν την δύναμη, αλλά κυρίως οφείλει να υπάρχει ένας κοινός εχθρός, και αυτός δεν είναι η Ρωσία, όχι τουλάχιστον όπως την παρουσιάζει η ηγεσία της Κομισιόν.