Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη Σύνοδό του στις 18 Δεκεμβρίου 2025, αναφορικά με την Ουκρανία και τον συνεχιζόμενο πόλεμο με την Ρωσία αποφάσισε τα εξής:
Απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου
1. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πραγματοποίησε ανταλλαγή απόψεων με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, Πρόεδρο της Ουκρανίας.
2. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει τη συνεχή και ακλόνητη υποστήριξή του στην ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να παρέχει, σε συντονισμό με ομοϊδεάτες εταίρους και συμμάχους, ολοκληρωμένη πολιτική, χρηματοοικονομική, οικονομική, ανθρωπιστική, στρατιωτική και διπλωματική υποστήριξη στην Ουκρανία και τον λαό της. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαινεί την αποφασιστικότητα και την ανθεκτικότητα του ουκρανικού λαού και την ηγεσία του στην αντίσταση στη ρωσική επιθετικότητα, η οποία εμπόδισε τη Ρωσία να επιτύχει τους στρατιωτικούς της στόχους.
3. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει την ακλόνητη υποστήριξη της ΕΕ στην πορεία της Ουκρανίας προς την ένταξή της στην ΕΕ και χαιρετίζει τη σημαντική πρόοδο που έχει σημειώσει μέχρι στιγμής η Ουκρανία υπό τις πιο δύσκολες συνθήκες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με την Ουκρανία και να την υποστηρίζει στις προσπάθειές της να εκπληρώσει πλήρως όλες τις προϋποθέσεις, σύμφωνα με την αξιοκρατική προσέγγιση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να υποστηρίζει την Ουκρανία στην οικοδόμηση ενός ειρηνικού και ευημερούντος μέλλοντος εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
4. Η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη στην Ουκρανία, βασισμένη στις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και του διεθνούς δικαίου. Υπενθυμίζοντας τις αρχές που έθεσε στις 6 Μαρτίου 2025, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαιρετίζει τις συνεχιζόμενες διπλωματικές προσπάθειες για τον τερματισμό του πολέμου και προτρέπει τη Ρωσία να συμφωνήσει σε πλήρη, άνευ όρων και άμεση κατάπαυση του πυρός, στην οποία η Ουκρανία εξακολουθεί να δεσμεύεται, και να συμμετάσχει σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις για μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη. Για να είναι δίκαιη και διαρκής η ειρήνη, τα σύνορα δεν πρέπει να αλλάζουν με τη βία και οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία πρέπει να σέβεται την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας και να εγγυάται τη μακροπρόθεσμη ασφάλεια και την ικανότητα της Ουκρανίας να αμύνεται.
5. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της θα συνεχίσουν να συμμετέχουν ενεργά στις ειρηνευτικές προσπάθειες, σύμφωνα με τον στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προώθηση της ειρήνης, όπως κατοχυρώνεται στις Συνθήκες. Η πορεία προς την ειρήνη στην Ουκρανία δεν μπορεί να αποφασιστεί χωρίς την Ουκρανία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αποφασίζει για θέματα αρμοδιότητάς της ή που επηρεάζουν την ασφάλειά της.
6. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη είναι έτοιμα να συμβάλουν σε ισχυρές και αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία, ιδίως μέσω του Συνασπισμού των Προθύμων και σε συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό θα περιλαμβάνει την υποστήριξη της ικανότητας της Ουκρανίας να αποτρέπει την επιθετικότητα και να αμύνεται αποτελεσματικά. Η συμβολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών θα βασίζεται στις αντίστοιχες αρμοδιότητες και δυνατότητές τους και θα είναι σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο.
7. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει την κρίσιμη ανάγκη να διασφαλιστεί ότι η Ουκρανία θα παραμείνει ανθεκτική και θα διαθέτει τα δημοσιονομικά και στρατιωτικά μέσα για να συνεχίσει να ασκεί το εγγενές δικαίωμα αυτοάμυνας και να αντιμετωπίζει και να αποτρέπει την επιθετικότητα της Ρωσίας, ακόμη και μακροπρόθεσμα.
8. Υπενθυμίζοντας τη δέσμευση του Οκτωβρίου 2025 για την αντιμετώπιση των πιεστικών οικονομικών αναγκών της Ουκρανίας για την περίοδο 2026-2027, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών και αμυντικών προσπαθειών της, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προέβη σε απολογισμό των συνεχιζόμενων εργασιών για την υλοποίηση της δέσμευσης αυτής.
Σύμφωνα με τα προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τα οποία υπογραμμίζουν ότι, με την επιφύλαξη του δικαίου της ΕΕ, τα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας θα πρέπει να παραμείνουν ακινητοποιημένα έως ότου η Ρωσία σταματήσει τον επιθετικό της πόλεμο κατά της Ουκρανίας και την αποζημιώσει για τις ζημίες που προκλήθηκαν από τον πόλεμό της, η Ευρωπαϊκή Ένωση, δεδομένης της άνευ προηγουμένου κατάστασης, θέσπισε, βάσει του άρθρου 122 της ΣΛΕΕ, εξαιρετικά, προσωρινά και δεόντως δικαιολογημένα μέτρα έκτακτης ανάγκης για την ακινητοποίηση τέτοιων περιουσιακών στοιχείων σε πιο διαρκή βάση. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημειώνει τη δήλωση της Επιτροπής που έγινε κατά την έκδοση της εν λόγω πράξης.
Σύμφωνα με τις πρόσφατες προτάσεις της Επιτροπής και της Ύπατης Εκπροσώπου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να συνεχίσουν να εργάζονται επί των τεχνικών και νομικών πτυχών των πράξεων που θεσπίζουν Δάνειο Αποζημιώσεων με βάση τα ταμειακά υπόλοιπα που σχετίζονται με τα ακινητοποιημένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας.
Εν τω μεταξύ, με σκοπό να διασφαλιστεί η απαραίτητη οικονομική στήριξη για την Ουκρανία από το δεύτερο τρίμηνο του 2026, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών της αναγκών, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφωνεί να παράσχει δάνειο στην Ουκρανία ύψους 90 δισεκατομμυρίων ευρώ για τα έτη 2026-2027, με βάση τον δανεισμό της ΕΕ στις κεφαλαιαγορές, με την υποστήριξη του προϋπολογισμού της ΕΕ. Μέσω ενισχυμένης συνεργασίας (άρθρο 20 ΣΕΕ) σε σχέση με το μέσο που βασίζεται στο άρθρο 212 ΣΛΕΕ, οποιαδήποτε κινητοποίηση πόρων του προϋπολογισμού της Ένωσης ως εγγύηση για το εν λόγω δάνειο δεν θα έχει αντίκτυπο στις οικονομικές υποχρεώσεις της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας. Το δάνειο αυτό θα αποπληρωθεί από την Ουκρανία μόνο μετά την είσπραξη των αποζημιώσεων. Μέχρι τότε, τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία θα παραμείνουν ακινητοποιημένα και η Ένωση επιφυλάσσεται του δικαιώματός της να τα χρησιμοποιήσει για την αποπληρωμή του δανείου, σύμφωνα πλήρως με το ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία των ακόλουθων στοιχείων σε σχέση με το δάνειο που θα χορηγηθεί στην Ουκρανία:
α) ενίσχυση των ευρωπαϊκών και ουκρανικών αμυντικών βιομηχανιών·
β) Η Ουκρανία να συνεχίσει να υποστηρίζει το κράτος δικαίου, συμπεριλαμβανομένης της καταπολέμησης της διαφθοράς·
γ) ο ιδιαίτερος χαρακτήρας της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών μελών.
9. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία της εντατικοποίησης των προσπαθειών των κρατών μελών για την αντιμετώπιση των πιεστικών στρατιωτικών και αμυντικών αναγκών της Ουκρανίας, ιδίως των συστημάτων αεράμυνας και κατά των μη επανδρωμένων αεροσκαφών και των πυρομαχικών μεγάλου διαμετρήματος. Στο πλαίσιο αυτό, η περαιτέρω υποστήριξη, ανάπτυξη και επενδύσεις στην αμυντική βιομηχανία της Ουκρανίας παραμένει ζωτικής σημασίας, μεταξύ άλλων μέσω της δημιουργίας ουκρανικής αμυντικής παραγωγής στα κράτη μέλη. Είναι επίσης σημαντικό να ενισχυθεί περαιτέρω η συνεργασία και η ολοκλήρωση μεταξύ της αμυντικής βιομηχανίας της Ουκρανίας και της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, αξιοποιώντας τη μοναδική εμπειρία και τεχνογνωσία της Ουκρανίας. Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαιρετίζει την ένταξη της συνεργασίας με την Ουκρανία στα επενδυτικά σχέδια αμυντικής βιομηχανίας των κρατών μελών στο πλαίσιο του μέσου «Δράση για την Ασφάλεια για την Ευρώπη» (SAFE).
10. Όλη η στρατιωτική υποστήριξη καθώς και οι εγγυήσεις ασφάλειας για την Ουκρανία θα παρέχονται με πλήρη σεβασμό στην πολιτική ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και λαμβάνοντας υπόψη τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών μελών.
11. Η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει αποφασισμένη να διατηρήσει και να αυξήσει την πίεση στη Ρωσία για να σταματήσει τον βάναυσο επιθετικό της πόλεμο και να συμμετάσχει σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις για την ειρήνη. Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί το Συμβούλιο να συνεχίσει να εργάζεται πάνω σε ένα νέο πακέτο κυρώσεων, με στόχο την έγκρισή του το συντομότερο δυνατό μετά την παρουσίασή του στις αρχές του 2026. Τονίζει επίσης τη σημασία του περαιτέρω συντονισμού με την G7 και άλλους ομοϊδεάτες εταίρους σχετικά με τις κυρώσεις, καθώς και της περαιτέρω ενίσχυσης των μέτρων κατά της καταστρατήγησης.
12. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατέγραψε τις προσπάθειες για τον περιορισμό των δραστηριοτήτων του σκιώδους στόλου της Ρωσίας, οι οποίες έχουν ουσιαστικά μειώσει τα ρωσικά ενεργειακά έσοδα, και χαιρετίζει την πρόσφατη υιοθέτηση νέων κυρώσεων προς τον σκοπό αυτό. Ζητά περαιτέρω συντονισμένη δράση από τα κράτη μέλη και συνεργασία με τους εταίρους της G7, επίσης σε σχέση με τα λιμενικά και παράκτια κράτη και έναντι τρίτων χωρών-κρατών σημαίας και όλων των φορέων που εμπλέκονται στο οικοσύστημα του σκιώδους στόλου, για την περαιτέρω μείωση των ρωσικών ενεργειακών εσόδων και τη συνέχιση της αντιμετώπισης των σημαντικών κινδύνων που θέτει ο σκιώδης στόλος. 13. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει έντονα την υποστήριξη από τρίτες χώρες, καθώς και από φορείς και οντότητες σε αυτές, η οποία επιτρέπει στη Ρωσία να συνεχίσει τον επιθετικό της πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Συγκεκριμένα, καταδικάζει τη συνεχιζόμενη στρατιωτική υποστήριξη που παρέχεται από το Ιράν, τη Λευκορωσία και τη ΛΔΚ, μεταξύ άλλων. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί όλες τις χώρες να διακόψουν αμέσως κάθε βοήθεια προς τη Ρωσία στον επιθετικό της πόλεμο κατά της Ουκρανίας, είτε άμεση είτε έμμεση, ιδίως μέσω της παροχής αγαθών ή εξαρτημάτων διπλής χρήσης.
14. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει έντονα τις συνεχιζόμενες μεγάλης κλίμακας επιθέσεις της Ρωσίας εναντίον αμάχων και πολιτικών στόχων στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων των υποδομών, των νοσοκομείων, των ιατρικών εγκαταστάσεων και του ενεργειακού συστήματος. Ζητά την άμεση παύση όλων των στρατιωτικών δραστηριοτήτων κοντά στις πυρηνικές εγκαταστάσεις της Ουκρανίας, οι οποίες αποτελούν σοβαρή απειλή για την ασφάλεια και την προστασία τους. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητά επίσης την κινητοποίηση όλων των προσπαθειών για να βοηθηθεί η Ουκρανία στην επισκευή, την ανοικοδόμηση και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του ενεργειακού της συστήματος. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της, σε συνεργασία με τους εταίρους, θα εντείνουν την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και βοήθειας πολιτικής προστασίας, καθώς και ενέργειας και σχετικού εξοπλισμού, στην Ουκρανία.
15. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει την επείγουσα έκκλησή του προς τη Ρωσία και τη Λευκορωσία να διασφαλίσουν αμέσως την ασφαλή και άνευ όρων επιστροφή στην Ουκρανία όλων των παράνομα απελαθέντων και μεταφερθέντων Ουκρανών παιδιών και άλλων πολιτών. Άλλες προσπάθειες ανθρωπιστικής βοήθειας και μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, ιδίως η ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου, πρέπει να αποτελούν μέρος της πορείας προς την ειρήνη.
16. Η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει σταθερά προσηλωμένη στη διασφάλιση της πλήρους λογοδοσίας για τα εγκλήματα πολέμου και τα άλλα σοβαρότερα εγκλήματα που διαπράχθηκαν σε σχέση με τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητά συνεχείς προσπάθειες για την έναρξη λειτουργίας του Ειδικού Δικαστηρίου για το Έγκλημα Επιθετικότητας κατά της Ουκρανίας, στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης. Χαιρετίζει επίσης την υπογραφή της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την ίδρυση Διεθνούς Επιτροπής Αξιώσεων για την Ουκρανία και ζητά τη συνέχιση των εργασιών.
17. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανέλθει στο θέμα αυτό στην επόμενη σύνοδό του.
Κρίσιμες επισημάνσεις που ενδιαφέρουν την Ελλάδα
Με βάση το παραπάνω κείμενο επισημαίνουμε τα σημεία ειδικού ενδιαφέροντος για την Ελλάδα που είναι:
1. Η μη χρήση των Ρωσικών παγωμένων κεφαλαίων από την ΕΕ για χρηματοδότηση της Ουκρανίας, ώστε αυτή να συνεχίσει τον πόλεμο κατά της Ρωσίας, γεγονός που σε αντίθετη περίπτωση θα συναντούσε την σφοδρή αντίδραση του Πούτιν.
Εδώ επισημαίνουμε την πρόσφατη εκλογή Πιερρακάκη στο τιμόνι του Eurogroup και τον πρόσθετο αρνητικό αντίκτυπο που θα είχε για την χώρα μας η δέσμευση των Ρωσικών παγωμένων κεφαλαίων για την χρηματοδότηση του Κιέβου.
2.Στο δάνειο ύψους 90 δισ. ευρώ της ΕΕ προς την Ουκρανία δεν μετέχουν Τσεχία-Ουγγαρία-Σλοβακία, γεγονός που υποδηλώνει διάσπαση της ενότητας της Ένωσης.
3. Οι αναφορές για μη αποδοχή αλλαγής συνόρων δια της βίας από την ΕΕ , μολονότι είναι θεμελιώδης αξία της Ένωσης, είναι καλό για την Ελλάδα να υπάρχει στο κείμενο, λόγω της αναθεωρητικής Τουρκίας.
4. Η αναφορά για ένταξη της Ουκρανίας στο πρόγραμμα SHAFE της ΕΕ, σε συγκερασμό με την ώσμωση της μπαρουτοκαπνισμένης Ουκρανικής αμυντικής βιομηχανίας με την αντίστοιχη Ευρωπαϊκή μπορεί να αποφέρει πολλαπλά οφέλη στην Ελληνική αμυντική βιομηχανία, ιδίως στους τομείς των drones (UAV-UCAV-USV-UGB) , κινητήρων και πυραυλικών συστημάτων.
