Η προσπάθεια του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, να επιτύχει μια νέα συμφωνία ειρήνης φαίνεται να συγκρούεται με τις επιδιώξεις του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος επιδιώκει την ενίσχυση του οπλοστασίου της χώρας του για τη συνέχιση του πολέμου με τη Ρωσία.
Παρότι ο Τραμπ δεν απέκλεισε την πιθανότητα παροχής πυραύλων μακράς εμβέλειας Tomahawk, εμφανίστηκε επιφυλακτικός, καθώς προετοιμάζεται για συνάντηση με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουγγαρία τις επόμενες εβδομάδες.
Μετά από δίωρη συνάντηση με τον Ζελένσκι, ο Τραμπ απηύθυνε έκκληση προς τις δύο πλευρές να τερματίσουν άμεσα τις εχθροπραξίες, ακόμη και αν αυτό συνεπάγεται παραχώρηση εδαφών από την Ουκρανία. «Να σταματήσουν στη γραμμή του μετώπου, και οι δύο πλευρές να πάνε σπίτι τους», δήλωσε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι το ίδιο μήνυμα μετέφερε και στους δύο ηγέτες.
Η προσέγγιση του Τραμπ προς τον Πούτιν, η οποία έχει προκαλέσει ανησυχία σε Ευρωπαίους συμμάχους και στον ίδιο τον Ζελένσκι, επισκίασε την κατά τα άλλα φιλική δημόσια ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των δύο ηγετών πριν από το ιδιωτικό τους γεύμα.
Κατά τη διάρκεια της ιδιωτικής συνάντησης, συζητήθηκε και η πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία του Τραμπ με τον Πούτιν, με τον Τραμπ να δηλώνει: «Πιστεύω ότι και οι δύο θέλουν να τελειώσει ο πόλεμος. Τώρα το μόνο που πρέπει να κάνουν είναι να τα βρουν λίγο μεταξύ τους».
Ο Ζελένσκι, ωστόσο, αντέτεινε ότι η κατάπαυση του πυρός είναι δύσκολη, λέγοντας: «Εμείς το θέλουμε αυτό. Ο Πούτιν δεν το θέλει». Εξήγησε επίσης ότι η Ουκρανία διαθέτει χιλιάδες drones έτοιμα για επίθεση, αλλά χρειάζεται τους αμερικανικούς πυραύλους Tomahawk για να ενισχύσει τις επιχειρήσεις της.
Ο Τραμπ απάντησε: «Θα προτιμούσαμε να μη χρειάζεστε Tomahawk», ενώ αργότερα τόνισε ότι οι ΗΠΑ πρέπει να διατηρήσουν το δικό τους οπλοστάσιο, λέγοντας: «Δεν θέλουμε να χαρίζουμε πράγματα που χρειαζόμαστε για την προστασία της χώρας μας».
Μετά τη συνάντηση, την οποία ο Ζελένσκι χαρακτήρισε παραγωγική, απέφυγε να επεκταθεί στο θέμα των πυραύλων, αναγνωρίζοντας ότι οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν κλιμάκωση και ότι ο ίδιος είναι ρεαλιστής ως προς τις πιθανότητες να τους αποκτήσει.
Ο Ουκρανός πρόεδρος, ο οποίος επικοινώνησε με Ευρωπαίους ηγέτες μετά τη συνάντηση, δήλωσε ότι βασίζεται στον Τραμπ για να ασκήσει πίεση στον Πούτιν ώστε να τερματιστεί ο πόλεμος. Όταν ρωτήθηκε για τις δηλώσεις του Τραμπ, απάντησε: «Ο πρόεδρος έχει δίκιο, και πρέπει να σταματήσουμε εκεί που είμαστε. Είναι σημαντικό να σταματήσουμε εκεί που είμαστε και μετά να μιλήσουμε».
Παραμένει αδιευκρίνιστο τι ακριβώς ειπώθηκε μεταξύ Τραμπ και Πούτιν, που οδήγησε στην απόφαση για νέα συνάντηση εντός των επόμενων εβδομάδων. Η προηγούμενη συνάντησή τους στην Αλάσκα τον Αύγουστο είχε λήξει χωρίς ουσιαστική πρόοδο.
Το Κρεμλίνο δήλωσε ότι «πολλά πρέπει να αποφασιστούν», αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο η συνάντηση να πραγματοποιηθεί αργότερα από το χρονοδιάγραμμα που ανέφερε ο Τραμπ.
Η συμφιλιωτική στάση του Τραμπ μετά την επικοινωνία με τον Πούτιν προκάλεσε ερωτήματα για τη συνέχιση της αμερικανικής βοήθειας προς την Ουκρανία, ενώ ενίσχυσε τις ευρωπαϊκές ανησυχίες για πιθανή συμφωνία ευνοϊκή προς τη Ρωσία. Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης δήλωσε ότι καλωσορίζει τις συνομιλίες, εφόσον αυτές μπορούν να συμβάλουν στην ειρήνη.
Όταν ο Τραμπ ρωτήθηκε αν ανησυχεί μήπως ο Πούτιν τον «δουλεύει» για να κερδίσει χρόνο, απάντησε: «Με έχουν ‘δουλέψει’ οι καλύτεροι στη ζωή μου, και τα κατάφερα μια χαρά».
Ο Μάικλ Κάρπεντερ, πρώην αξιωματούχος και νυν ερευνητής στο International Institute for Strategic Studies, σχολίασε ότι η συνάντηση δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες του Ζελένσκι, αλλά συνάδει με τη γενικότερη στάση της κυβέρνησης Τραμπ απέναντι στον πόλεμο. «Δεν υπάρχει διάθεση να επιβληθεί κόστος στη Ρωσία», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Τέλος, ο Τραμπ εξήρε τον Ζελένσκι, κάνοντας μάλιστα σχόλιο για την εμφάνισή του, λέγοντας: «Είναι όμορφος με το σακάκι του. Ελπίζω να το προσέξουν οι άνθρωποι».
Κλιμάκωση του πολέμου
Η επιθυμία του Ντόναλντ Τραμπ να κατακτήσει το Νόμπελ Ειρήνης φαίνεται να αποτελεί κινητήριο δύναμη πίσω από τις πρόσφατες πρωτοβουλίες του για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ επιδιώκει να προσθέσει τη σύγκρουση Ρωσίας–Ουκρανίας στη λίστα των διεθνών κρίσεων στις οποίες ισχυρίζεται ότι έχει συμβάλει για την ειρηνική τους διευθέτηση.
Περισσότερα από τρία χρόνια μετά την εισβολή της Ρωσίας, η Μόσχα έχει σημειώσει ορισμένες εδαφικές προόδους το 2025, με τον Βλαντιμίρ Πούτιν να δηλώνει ότι οι ρωσικές δυνάμεις έχουν καταλάβει περίπου 5.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα ουκρανικού εδάφους, προσθέτοντας στο σχεδόν 20% της χώρας που ελέγχει από το 2022. Ωστόσο, ο Ουκρανός αρχιστράτηγος Ολεξάντρ Σύρσκι υποστήριξε πρόσφατα ότι η ρωσική επίθεση έχει αποτύχει, αμφισβητώντας την αποτελεσματικότητα των ρωσικών επιχειρήσεων.
Η κατάσταση στο πεδίο της μάχης παραμένει τεταμένη, με αύξηση των επιθέσεων σε ενεργειακά δίκτυα και παραβιάσεις του εναέριου χώρου χωρών του ΝΑΤΟ από ρωσικά drones και αεροσκάφη, γεγονός που έχει προκαλέσει διεθνή ανησυχία.
Ανησυχίες για τακτικές καθυστέρησης από τη Ρωσία
Σύμφωνα με αναλυτές, οι πρόσφατες συνομιλίες μεταξύ των εμπλεκόμενων πλευρών θεωρούνται από πολλούς ως τακτική καθυστέρησης εκ μέρους της Ρωσίας. Ο Λευκός Οίκος, απογοητευμένος από τη στάση του Πούτιν, εξετάζει σοβαρά την παροχή πυραύλων Tomahawk στην Ουκρανία, μια κίνηση που θα μπορούσε να αλλάξει τις ισορροπίες στο πεδίο.
Μετά τις συνομιλίες της Παρασκευής, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι η Ρωσία "φοβάται τους Tomahawk", ενώ η Μόσχα έχει προειδοποιήσει ότι η αποστολή τέτοιων πυραύλων θα συνιστούσε σοβαρή κλιμάκωση της σύγκρουσης.
Ο Ρώσος πρόεδρος φαίνεται να προσποιείται ενδιαφέρον για συνομιλίες, με στόχο να καθυστερήσει την αποστολή των αμερικανικών όπλων, σύμφωνα με τον Max Bergmann, ειδικό σε ρωσικά ζητήματα στο Center for Strategic and International Studies.
Η στρατηγική της Ουκρανίας: συνεχής πίεση
Από την πλευρά της Ουκρανίας, η στρατηγική δεν βασίζεται σε άμεση νίκη, αλλά σε συνεχή πίεση προς τη Ρωσία. Ο Mykola Bielieskov, ανώτερος αναλυτής στο ουκρανικό ίδρυμα Come Back Alive, το οποίο προμηθεύει τον στρατό με εξοπλισμό, δήλωσε: «Δεν περιμένουμε η Ρωσία να καταρρεύσει από μία, δύο ή τρεις επιτυχημένες επιθέσεις. Αλλά είναι θέμα πίεσης, συνεχούς πίεσης. Είναι θέμα πρόκλησης ρήγματος στο στρατιωτικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα της Ρωσίας».
Η δήλωση αυτή αποτυπώνει την μακροπρόθεσμη στρατηγική της Ουκρανίας, η οποία βασίζεται στην αποδυνάμωση των ρωσικών δυνατοτήτων και όχι σε άμεση στρατιωτική επικράτηση.
