Αδιέξοδο στις συνομιλίες ΕΕ–Ηνωμένου Βασιλείου για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα SAFE 150 δισ. ευρώ

Οι συνομιλίες μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ηνωμένου Βασιλείου σχετικά με τη συμμετοχή του Λονδίνου στο πρόγραμμα δανείων για εξοπλισμούς «Security Action for Europe» (SAFE) ύψους 150 δισ. ευρώ δεν κατέληξαν σε συμφωνία έως την προθεσμία της Παρασκευής, σύμφωνα με τρεις διπλωμάτες που μίλησαν στο Politico.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιδίωκε να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις εντός της εβδομάδας, ώστε τα κράτη-μέλη να έχουν χρόνο να προσαρμόσουν τα εθνικά τους αμυντικά σχέδια που στηρίζονται σε δάνεια του SAFE, λαμβάνοντας υπόψη πιθανή αύξηση της συμμετοχής του Ηνωμένου Βασιλείου και του Καναδά. Η σχετική προθεσμία για τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες λήγει στις 30 Νοεμβρίου.

Ωστόσο, σύμφωνα με αξιωματούχους της Ε.Ε., το Λονδίνο φαίνεται να θεωρεί ότι δεν υπάρχει πραγματική πίεση χρόνου. Βρετανός αξιωματούχος ανέφερε ότι η κυβέρνηση δεν αναγνωρίζει πως είχε τεθεί προθεσμία για την Παρασκευή, επιμένοντας ότι υπάρχει επιπλέον χρόνος για διαπραγματεύσεις, τις οποίες το Λονδίνο δηλώνει ότι συνεχίζει «με καλή πίστη».

Η Κομισιόν έχει ήδη μειώσει το ποσό που ζητά από το Ηνωμένο Βασίλειο ως οικονομική συνεισφορά για τη συμμετοχή στο SAFE. Η νέα απαίτηση ανέρχεται σε 2 δισ. ευρώ, σημαντικά χαμηλότερα από το αρχικό εύρος των 4,5 έως 6,5 δισ. ευρώ. Παρ’ όλα αυτά, το ποσό παραμένει πολύ υψηλότερο από ό,τι είναι διατεθειμένο να καταβάλει το Λονδίνο για να συμμετάσχει σε κοινές προμήθειες χρηματοδοτούμενες από τον μηχανισμό SAFE – ποσό που, σύμφωνα με εκτιμήσεις ορισμένων ευρωπαίων αξιωματούχων, περιορίζεται σε μερικές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ.

Την ίδια στιγμή, ο Καναδάς διαπραγματεύεται επίσης την πρόσβασή του στις προμήθειες του SAFE, με τις συνομιλίες να εξελίσσονται πολύ ομαλότερα, όπως αναφέρουν Ευρωπαίοι διπλωμάτες. Η Οτάβα αναμένεται να καταβάλει μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για να συμμετάσχει στο πρόγραμμα, ενώ η χαμηλή βρετανική προσφορά δημιουργεί έντονη δυσαναλογία: το Ηνωμένο Βασίλειο διαθέτει μεγαλύτερη και στενότερα διασυνδεδεμένη αμυντική βιομηχανία με την Ευρώπη, γεγονός που σημαίνει ότι θα αποκομίσει πολύ περισσότερα οφέλη σε σχέση με τον Καναδά.

Μετά το αδιέξοδο, οι συνομιλίες αναμένεται πλέον να μεταφερθούν σε υψηλότερο πολιτικό επίπεδο, πιθανότατα στο περιθώριο της συνόδου της G20 στο Γιοχάνεσμπουργκ, όπου βρίσκονται τόσο ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ όσο και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.