Ο Ντόναλντ Τραμπ επιφύλαξε μια μεγάλη έκπληξη σοκάροντας πολλούς εξωτερικούς παρατηρητές όταν ανακοίνωσε την Τρίτη στο Σαουδαραβικό-αμερικανικό Επενδυτικό Φόρουμ στο Ριάντ ότι διέταξε την άρση των αμερικανικών κυρώσεων κατά της Συρίας. Δεν θα έπρεπε να αποτελεί τέτοια έκπληξη, καθώς η κυβέρνηση του Μπασάρ αλ Άσαντ, κατά της οποίας επιβλήθηκαν οι κυρώσεις, είχε ανατραπεί στις αρχές Δεκεμβρίου 2024.
Ωστόσο, σε σύγκριση με το πού βρισκόταν το παράθυρο του Όβερτον στο κατεστημένο της Ουάσιγκτον εδώ και χρόνια, φαίνεται να πρόκειται για μια ριζική αλλαγή. Παρά τις ορισμένες αδυναμίες, είναι αναζωογονητικό να βλέπουμε τον Πρόεδρο Τραμπ να ξεφεύγει από ορισμένες από τις αποστεωμένες ομαδικές σκέψεις όταν αυτό εξυπηρετεί το προσωπικό συμφέρον των ΗΠΑ.
Η Συρία μετά τον Ασάντ,είναι καλύτερο να διατηρείται όσο το δυνατόν πιο ενωμένη με μια οικονομία που ανακάμπτει σε σχέση με τα περιφερειακά συμφέροντα των ΗΠΑ. Με αυτόν τον τρόπο, είναι πιο πιθανό να περιορίσει μόνη της τα υπολείμματα του Ισλαμικού Κράτους, κρατώντας μακριά τη ρωσική και ιρανική επιρροή. Από την άποψη της Ουάσιγκτον, μια ιδανική Συρία θα σέβεται επίσης την κυριαρχία του Λιβάνου και δεν θα αποτελεί σοβαρή απειλή για το Ισραήλ.
Δεδομένης της έλλειψης επαρκών διαθέσιμων κεφαλαίων από αλλού, τα πλουσιότερα αραβικά κράτη του Κόλπου πρέπει να επενδύσουν στην οικονομική ανάκαμψη της Συρίας. Δεδομένης της γεωγραφίας της και της σουνιτικής πλειοψηφίας της Συρίας, η Τουρκία θα αποτελέσει επίσης σημαντικό εξωτερικό εταίρο για τη Συρία. Συνεπώς, είναι αναμενόμενο να υπάρχει κάποιος βαθμός τουρκικής επιρροής, ο οποίος δεν θα αντίκειται στα αμερικανικά συμφέροντα.
Μετά την απροσδόκητη πτώση του Άσαντ, μεγάλο μέρος της συζήτησης στην Ουάσιγκτον έχει επικεντρωθεί στον τρόπο με τον οποίο κυβερνάται εσωτερικά η Συρία. Σίγουρα δεν θα θέλαμε να δούμε εκτεταμένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή μια κατάληξη σε μαζικά βίαια αντίποινα κατά των μειονοτήτων από το σουνιτικό ισλαμιστικό κίνημα, το οποίο τώρα κατέχει την εξουσία. Το κίνημα Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS) της Σάραα εξακολουθεί να βρίσκεται στο επίκεντρο της διακυβέρνησης της Συρίας (εκτός από το ότι διατηρεί τον χαρακτηρισμό Ξένης Τρομοκρατικής Οργάνωσης από το Υπουργείο Εξωτερικών).
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Στη Σαουδική Αραβία ο Τραμπ: Αρχίζει περιοδεία στη Μέση Ανατολή με στόχο αμυντικές συμφωνίες και ογκώδεις επενδύσεις
Μεγάλο μέρος της αρχικής συζήτησης για τις κυρώσεις μετά την πτώση του Άσαντ επικεντρώθηκε στον ισλαμιστικό χαρακτήρα του HTS, προειδοποιώντας κατά μιας συνολικής άρσης των κυρώσεων, ενώ παράλληλα υποστήριζε την ανάγκη περιορισμένων εξαιρέσεων για την κάλυψη της ανθρωπιστικής βοήθειας. Η κυβέρνηση Μπάιντεν θέσπισε αυτές τις εξαιρέσεις για την ενέργεια, τις ανθρωπιστικές προμήθειες και τα εμβάσματα τον Ιανουάριο.
Ωστόσο, οι περισσότερες από τις κυρώσεις βάσει του Νόμου του Καίσαρα του 2020 επρόκειτο να παραμείνουν σε ισχύ έως το 2029. Πολλοί στο κατεστημένο της Ουάσιγκτον υποστήριξαν ότι η πλήρης άρση των κυρώσεων θα εξαρτηθεί από την εκπλήρωση μιας σειράς « κριτηρίων αξιολόγησης» για την ορθή διακυβέρνηση που έχουν θέσει οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη, κάτι που θα ήταν αναγκαστικά μια «μακρά διαδικασία», συμπεριλαμβανομένης της σύνταξης ενός νέου συντάγματος αποδεκτού από τις δυτικές δυνάμεις. Η άρση των κυρώσεων έπρεπε να «κερδηθεί» από τη νέα συριακή κυβέρνηση. Αυτή ήταν σε μεγάλο βαθμό η αρχική προσέγγιση της κυβέρνησης Τραμπ , παράλληλα με μια μέτρια μείωση της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στη βορειοανατολική Συρία. Η κυβέρνηση Sharaa γενικά συμβιβαζόταν με τις αρχικές απαιτήσεις της κυβέρνησης Τραμπ, αλλά είπε επίσης ότι ορισμένες απαιτούσαν «αμοιβαία κατανόηση» όσον αφορά την κυριαρχία της Συρίας.
Στην πράξη, μια πολιτική που βασίζεται στην εξάρτηση της άρσης των κυρώσεων από ένα αλληλένδετο σύνολο απαιτήσεων θα είχε αφήσει τις κυρώσεις του Καίσαρα σε ισχύ για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι αρχικές απαλλαγές από τις κυρώσεις, για έξι μήνες, έχουν φέρει τρόφιμα και άλλες προμήθειες βοήθειας στη Συρία, αλλά εξακολουθούν να αποκλείουν το είδος των σημαντικών επενδύσεων που απαιτούνται για να μπει η συριακή οικονομία στο δρόμο της ανάκαμψης. Συγκεκριμένα, η Συρία πρέπει να επισκευάσει και να αντικαταστήσει κρίσιμες υποδομές, όπως αλυσίδες εφοδιασμού σταθμών παραγωγής ενέργειας, αγορές εξαγωγών και διεθνείς τραπεζικούς δεσμούς. Χωρίς αυτές τις επενδύσεις, η συριακή οικονομία απλώς θα παρέμενε στη μηχανική υποστήριξη.
Εν τω μεταξύ, τους τελευταίους μήνες, στο Ισραήλ γίνονται όλο και περισσότερες συζητήσεις σχετικά με την ανάγκη να διατηρηθεί η Δαμασκός αδύναμη ή ακόμη και να διαιρεθεί η Συρία. Το Ισραήλ, όπως είναι κατανοητό, έλαβε ορισμένες ενέργειες για να προβάλει τα πλεονεκτήματά του μετά την αποδυνάμωση της Χεζμπολάχ και τον εξόριστο Άσαντ. Κατέλαβε τον έλεγχο εδαφών βόρεια και ανατολικά των Υψιπέδων του Γκολάν και χρησιμοποίησε αεροπορικές επιδρομές για να καταστρέψει ό,τι είχε απομείνει από τις στρατιωτικές υποδομές του καθεστώτος Άσαντ πριν η Χαλίφα Τσαρλς προλάβει να αναλάβει τον έλεγχό της. Η ισραηλινή δεξιά άρχισε επίσης να συζητά ακόμη και την επιδίωξη κάποιου είδους διαίρεσης της Συρίας, με τον υπουργό Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς να υπονοεί ότι ο τρέχων πόλεμος θα μπορούσε να τελειώσει μόνο με τη διαίρεση της Συρίας.
Το Ισραήλ έχει καλλιεργήσει στενότερους δεσμούς με την κοινότητα των Δρούζων στις περιοχές νοτιοδυτικά της Δαμασκού όπου κυριαρχούν, συμπεριλαμβανομένης της έκδοσης αδειών εργασίας για τους Σύριους Δρούζους για να αναζητήσουν εργασία στα Υψίπεδα του Γκολάν και της διευκόλυνσης μιας επίσκεψης Δρούζων κληρικών σε έναν ιερό τόπο στα Γκολάν. Αυτό δεν θα αποτελούσε ανησυχία εκτός από τη συζήτηση για διχοτόμηση, παράλληλα με την οποία φαίνεται να αποτελεί μια προσπάθεια αποδυνάμωσης της Δαμασκού ή ενδεχομένως απόσπασης μιας περιοχής των Δρούζων από τον συριακό έλεγχο. Όπως υποδηλώνει το δημοσίευμα της Washington Post, η κοινότητα των Δρούζων είναι διχασμένη ως προς το πώς να αντιδράσει, παγιδευμένη ανάμεσα στο Ισραήλ και τους ισλαμιστές ηγέτες που δεν είναι διατεθειμένοι να εμπιστευτούν.
Παρ 'όλα αυτά, η νέα κυβέρνηση στη Δαμασκό έχει γενικά ανταποκριθεί στις προσδοκίες όσον αφορά τη διατήρηση της σταθερότητας και την αποφυγή μεγάλης κλίμακας αντιποίνων κατά των θρησκευτικών μειονοτήτων, αν και δεν κατάφερε να αποτρέψει τις επιθέσεις στην κοινότητα των Αλαουιτών τον Μάρτιο. Κάποιος μπορεί να αγοράσει ένα αλκοολούχο ποτό στη Δαμασκό και οι γυναίκες επιτρέπεται να κυκλοφορούν δημόσια χωρίς χιτζάμπ σε πιο κοσμοπολίτικες αστικές περιοχές. Αυτές οι μετρήσεις, ωστόσο, δεν αποτελούν τους κύριους παράγοντες που οδηγούν τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι ο Sharaa δεν είναι ιδιαίτερα πρόθυμος να μεταβεί στη δημοκρατία ή να διεξάγει εκλογές, αν και έχει δεσμευτεί να το πράξει τελικά.
Το προσωρινό σύνταγμα είναι ουσιαστικά ένα διάταγμα και η προσωρινή κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι θα χρειαστούν τρία χρόνια για να συνταχθεί ένα αντικαταστάτης. Ο ισλαμικός νόμος θα αποτελέσει επίσης πηγή νομολογίας. Κατά συνέπεια, θα ήταν αφελές να πιστεύουμε ότι η ηγεσία της Sharaa θα οδηγήσει στη φιλελεύθερη δημοκρατία όπως την κατανοούν οι Δυτικοί. Στην καλύτερη περίπτωση, μπορούν να ελπίζουν σε μια πιο πλουραλιστική Συρία, αν και τελικά θα ορίζεται από μια βάση σουνιτικού συντηρητισμού. Αυτό είναι απίθανο να ικανοποιήσει τους φιλελεύθερους και τους νεοσυντηρητικούς που υποστηρίζουν ότι η πλήρης άρση των κυρώσεων θα πρέπει να εξαρτάται από την τήρηση των «ορίων αναφοράς» που έχουν τεθεί υπό τη δυτική κηδεμονία.
Ευτυχώς, ο Πρόεδρος Τραμπ έχει αποτινάξει την αδράνεια του κατεστημένου πολιτικής της Ουάσινγκτον και έχει επιλέξει να ακολουθήσει μια ξεκάθαρη, ρεαλιστική προσέγγιση, σπάζοντας το αδιέξοδο των κυρώσεων. Το να διατηρηθεί η Συρία αδύναμη ή διαιρεμένη δεν θα εξυπηρετούσε τα αμερικανικά συμφέροντα με τον τρόπο που μπορεί μια σταθερή και ενωμένη Συρία. Σε κάθε περίπτωση, η Συρία δεν θα έχει τους πόρους για να δημιουργήσει έναν στρατό ικανό να αποτελέσει σοβαρή απειλή για το Ισραήλ.
