Ο σιδηροδρομικός σταθμός Κίσι στην απομακρυσμένη πόλη Κινοκάβα της Ιαπωνίας επρόκειτο να κλείσει πριν λίγα χρόνια, λόγω οικονομικών προβλημάτων της εταιρείας σιδηροδρόμων Wakayama Electric Rail.
Η διευθύντρια του σταθμού εκείνη την εποχή, η νεαρή Τοσίκο Κογιάμα σκέφτηκε να αξιοποιήσει την παραδοσιακή αγάπη των Ιαπώνων για τις γάτες, για να σώσει τον σταθμό. Υιοθέτησε λοιπόν μια αδέσποτη γάτα, που την ονόμασε Τάμα. Όσο περνούσε ο καιρός, η Τάμα κέρδιζε την αγάπη των πολιτών, οι οποίοι συγκρότησαν μάλιστα και ένα κίνημα για να μην κλείσει ο σταθμός.
Η διευθύντρια του σταθμού προχώρησε τότε ακόμη πιο πολύ: Προήγαγε την Τάμα σε …σταθμάρχη.
Η γάτα, φορώντας πλέον το ειδικά κατασκευασμένο σακάκι και το καπέλο της, καθόταν ήρεμα στο εκδοτήριο των εισιτηρίων, νιαουρίζοντας τους επιβάτες. Σύντομα η Τάμα προσέλκυσε τουρίστες και απέκτησε διεθνή φήμη, κάτι που βοήθησε την εταιρεία τρένων και την τοπική οικονομία.
Ως σταθμάρχης, ένα από τα καθήκοντα της Tαμα, ήταν να είναι το πρόσωπο του σιδηροδρόμου και να εμφανίζεται σε διαφημιστικό υλικό και κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης. Μερικές φορές χαιρετούσε τους επιβάτες από την κορυφή ενός τραπεζιού που είχε στηθεί στις πύλες εισιτηρίων ή από το πίσω μέρος του γυάλινου παραθύρου του «γραφείου» της – ενός ανακαινισμένου θαλάμου εισιτηρίων εξοπλισμένο με δίσκο απορριμμάτων και κρεβάτι.
Με την Τάμα στο «τιμόνι» του σταθμού, ο αριθμός των επιβατών της γραμμής αυξήθηκε κατά 2 εκατομμύρια.
Τον πρώτο χρόνο της Τάμα ως σταθμάρχου, τα έσοδα του σταθμού Κίσι αυξήθηκαν κατά 230.000 δολάρια. Αλλά και από την πώληση αναμνηστικών με έμβλημα την Τάμα, τα συνολικά έσοδα στην τοπική οικονομία έφτασαν το ένα δισεκατομμύριο γιεν (10 εκατομμύρια δολάρια), λόγω και της μεγάλης τουριστικής κίνησης.
Η Tama λατρεύτηκε τόσο από τους αναβάτες και το προσωπικό των σιδηροδρόμων, που σύντομα παραγγέλθηκε ένα ζωγραφισμένο πορτρέτο της, το οποίο τώρα βρίσκεται δίπλα σε πολλές γυαλιστερές φωτογραφίες της στο κατάστημα με σουβενίρ του Kishi Station - όπου οι επισκέπτες μπορούν να αγοράσουν τα πάντα, από σήματα Tama και μπρελόκ μέχρι καραμέλες με την επωνυμία Tama.
Αντί για «μισθό», η Τάμα πήρε όλη την τροφή για γάτες που χρειαζόταν. Έλαβε και προαγωγή: το 2008 έγινε «super station manager» και μάλιστα ανακηρύχθηκε ιππότης από τον περιφερειάρχη του νομού. Στην πορεία, έλαβε ένα σκούρο μπλε τελετουργικό φόρεμα με λευκά βολάν από δαντέλα στο λαιμό και χιλιάδες τουρίστες άρχισαν να έρχονται στον μικρό σταθμό μιας πλατφόρμας για να τη δουν.
Το «Tama Shop», ένα κατάστημα γεμάτο αναμνηστικά μπλουζάκια, μπρελόκ, σημειωματάρια, μενταγιόν, μολύβια κ.λπ. με εικόνες της Τάμα, έκανε χρυσές δουλειές.
Όπως και το Tama Cafe, το παλιό γραφείο του σταθμάρχη, που ήταν κλειστό εδώ και χρόνια, ανακαινίστηκε για να δώσει μια εικόνα σαν γάτα.
Δύο χρόνια αφότου η Τάμα διορίστηκε σταθμάρχης , το τρένο που πήγαινε στην Κινοκάβα ονομάστηκε «Tamaden» ή «Το τρένο της γάτας Τάμα».
Η αμαξοστοιχία ξεχωρίζει τόσο για το σχεδιασμό της, όσο και για μια μεγάλη βιβλιοθήκη που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι επιβάτες, ώστε το ταξίδι να μην φαίνεται τόσο μεγάλο.
Επιπλέον, και ο σταθμός Κίσι ανακαινίστηκε για να προσφέρει μια πιο ολοκληρωμένη εμπειρία… γάτας. Μια πελώρια γάτα κοσμεί το εξωτερικό του σταθμού, με την είσοδο να μοιάζει με το στόμα της, παράθυρα να μιμούνται μάτια και τα μυτερά αυτιά της, να καταλήγουν στην οροφή.
Όπως και για όλα τα έμβια όντα, ήρθε βέβαια και η ώρα της Τάμα και πέθανε από καρδιακή ανεπάρκεια. Κατά τη διάρκεια της Σιντοϊστικής κηδείας της στον σταθμό όπου ζούσε, η γάτα τιμήθηκε ως θεά. Τώρα, ο σταθμός Κίσι διοικείται από τη Nitama –την Τάμα υπ` αριθμόν 2- και το γραφείο της είναι ανοιχτό καθημερινά από τις 10:00 π.μ. έως τις 4:00 μ.μ., εκτός από Τετάρτη και Πέμπτη, που η διάδοχος της Τάμα ξεκουράζεται και δεν βρίσκεται στο σταθμό.
Η λατρεία της γάτας στην οικονομία
Η περίπτωση της Τάμα, δεν είναι η μοναδική στη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου. Η Ιαπωνία είναι μια από τις χώρες με τις περισσότερες γάτες στον κόσμο. Οι γάτες πουλάνε.
Αυτή ήταν και η βασική αρχή πίσω από τη Nekonomics (Γατο-οικονομία), ένας όρος που αναφέρεται στην επίδραση των γατών στην ιαπωνική οικονομία. Μπορεί να φαίνεται σαν αστείο, αλλά σύμφωνα με τον Κατσουχίρο Μιγιαμότο, καθηγητή Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κανσάι, αυτό το φαινόμενο απέφερε το 2021 πάνω από 14,6 δισεκατομμύρια δολάρια στην ιαπωνική οικονομία την περίοδο του 2021-ποσό μεγαλύτερο από αυτό που δαπανήθηκε για τη διοργάνωση των Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών Αγώνων του Τόκιο 2020, που υπολογίζεται σε 12,5 δισεκατομμύρια.
Ρεκόρ στις γατο-τροφές
Η έρευνα του καθηγητή Μιγιαμότο έδειξε ότι το ποσό αυτό οφείλεται στις δαπάνες για γατοτροφές, είδη πρώτης ανάγκης και κτηνιατρική περίθαλψη, καθώς και έργα που δημιουργούνται από το ιαπωνικό πάθος για τις γάτες. Ακόμη και εκείνοι που δεν έχουν γάτες στο σπίτι συχνά πηγαίνουν σε θεματικές καφετέριες και τουριστικά σημεία, όπως νησιά γνωστά για τη συγκέντρωση γατών, απλώς για να φωτογραφίσουν και να τις αγγίξουν.
Σύμφωνα με την «Japan Pet Food Association», η δημοτικότητα των γατών βρίσκεται σε άνοδο για περισσότερες από δύο δεκαετίες. Η πανδημία ενίσχυσε αυτό το ενδιαφέρον καθώς οι άνθρωποι αναγκάστηκαν να απομονωθούν στο σπίτι.
Ο πληθυσμός των γατών στη χώρα κατέγραψε ρεκόρ το 2021, σε περίπου 8,94 εκατομμύρια, έναντι 7,10 εκατομμυρίων σκύλων. Ο καθηγητής Μιγιαμότο πολλαπλασίασε αυτόν τον αριθμό με μια μέση μηνιαία δαπάνη 8.500 γιεν (63 δολαρίων για τη διατροφή και τη βασική φροντίδα κάθε ζώου. Το ποσό φτάνει τα 6,7 εκατομμύρια δολάρια ετησίως (περίπου 911.580 εκατομμύρια γιεν). Σε αυτό το ποσό προστέθηκε το φαινόμενο ντόμινο ολόκληρης της αλυσίδας και αυτό που δημιουργήθηκε από τον εγχώριο τουρισμό των γατών.
Το νιαούρισμα πηγή εσόδων
Στα ιαπωνικά, το νιαούρισμα λέγεται «nyannyannyan» και μετά από πρόταση της βιομηχανίας τροφών για κατοικίδια, καθιερώθηκε η 22η Φεβρουαρίου ως η Ημέρα της Γάτας, δημιουργώντας έτσι έναν ακόμη λόγο για να αυξηθεί η «οικονομία».
Σύμφωνα με την «Japan Pet Food Association», η δημοτικότητα των γατών βρίσκεται σε άνοδο για περισσότερες από δύο δεκαετίες. Η πανδημία ενίσχυσε αυτό το ενδιαφέρον καθώς οι άνθρωποι αναγκάστηκαν να απομονωθούν στο σπίτι.
Ο πληθυσμός των γατών στη χώρα κατέγραψε ρεκόρ το 2021, σε περίπου 8,94 εκατομμύρια, έναντι 7,10 εκατομμυρίων σκύλων.
Ο καθηγητής Μιγιαμότο υπενθυμίζει ότι το κόστος της φροντίδας μιας μικρής γάτας είναι σχετικά χαμηλό για μια οικογένεια, αλλά για την Ιαπωνία σημαίνει πολλά. «Με άλλα λόγια, η συσσώρευση μικροποσών από κάθε οικογένεια συμβάλλει στην ιαπωνική οικονομία, είναι κινητήρια δύναμη που κινεί το σύνολο» λέει σε συνέντευξή του ο Ιάπωνας καθηγητής.
