Θα την καταπιούν τα κύματα η Βενετία το 2100; Προκειμένου να αποφευχθεί αυτό το καταστροφικό σενάριο που προκαλούν οι επιστήμονες, η πόλη των Δόγηδων προσπαθεί να ευαισθητοποιήσει τις νέες γενιές σχετικά με την προστασία της λιμνοθάλασσας, ενός πολύ εύθραυστου οικοσυστήματος που απειλείται από την κλιματική αλλαγή.
Το « Acqua alta » , μια ιδιαίτερα υψηλή παλίρροια, πλημμυρίζει τακτικά τη διάσημη πλατεία του Αγίου Μάρκου, ένα φαινόμενο που διασκεδάζει τους τουρίστες, αλλά που θέτει σε κίνδυνο τα θεμέλια των αρχαίων παλατιών της Serenissima, που περιλαμβάνονται στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO , αναφέρει το Γαλλικό Πρακτορείο.
Η UNESCO απείλησε το 2021 να συμπεριλάβει τη Βενετία στον κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς σε Κίνδυνο, αλλά η πόλη της λίμνης διέφυγε ακραία λόγω της απαγόρευσης που επιβλήθηκε σε μεγάλα κρουαζιερόπλοια να εισέλθουν στο κέντρο της λιμνοθάλασσας.
Για να συμβάλει στην προστασία της Βενετίας, η UNESCO, σε συνεργασία με τον όμιλο Prada, ξεκίνησε την Τρίτη μια πρωτοβουλία με στόχο να μυήσει μαθητές ηλικίας τριών έως έξι ετών στα μυστικά της λιμνοθάλασσας.
Το νησί Torcello, που βρίσκεται στα βόρεια της λιμνοθάλασσας, με τις αλυκές του, των οποίων οι ακτές διαβρώνονται από τα κύματα που προκαλούν τα μηχανοκίνητα σκάφη, ήταν το σκηνικό του πρώτου υπαίθριου μαθήματος αυτού του εκπαιδευτικού προγράμματος που ονομάζεται « Νηπιαγωγείο στη Λιμνοθάλασσα » .
Ψάρια από ανακυκλωμένο χαρτί, δείγματα θαλασσινού νερού, σχέδια που αναπαράγουν τα χρώματα της φύσης - η μικρή ομάδα περίπου σαράντα ενθουσιωδών πεντάχρονων έμαθε κάτι για τη λιμνοθάλασσα. « Θέλουμε αυτά τα παιδιά να μάθουν να παρατηρούν τη φύση και τη λιμνοθάλασσα, να μάθουν να τη γνωρίζουν, να την αγαπούν και να την προστατεύουν καλύτερα » , δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Francesca Santoro, συντονίστρια της Διακυβερνητικής Ωκεανογραφικής Επιτροπής (IOC) της UNESCO.
Τεχνητά αναχώματα
Αυτό το εκπαιδευτικό έργο θεωρείται χρήσιμο από τον Georg Umgiesser, διευθυντή έρευνας στο Ινστιτούτο Θαλάσσιων Επιστημών στη Βενετία (ISMAR-CNR), επειδή « δεν αρκεί να δείξουμε απλά γραφήματα που απεικονίζουν την άνοδο της στάθμης της θάλασσας » . « Υπό την επίδραση της καθίζησης του ενετικού εδάφους και της ανόδου των νερών, η μέση στάθμη της θάλασσας έχει ανέβει κατά 30 cm τα τελευταία 150 χρόνια και αναμένεται να ανέβει περισσότερο από 50 cm έως το τέλος του αιώνα » . εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Η πλατεία του Αγίου Μάρκου, που βρίσκεται στη χαμηλότερη περιοχή της πόλης, είναι η πρώτη που πλημμυρίζει και « το 2100, η μισή Βενετία κινδυνεύει να βρεθεί κάτω από το νερό » , λέει ο Γερμανός ωκεανολόγος που ζει στη Βενετία εδώ και 40 χρόνια. Από τον Οκτώβριο του 2020, ένα σύστημα τεχνητών αναχωμάτων που ονομάζεται MOSE ενεργοποιείται μόλις η άνοδος των υδάτων της Αδριατικής Θάλασσας φτάσει σε επίπεδο συναγερμού 110 cm.
Αυτό το σύστημα, που αναπτύχθηκε τη δεκαετία του 1980, πριν επιταχυνθεί η υπερθέρμανση του πλανήτη, θα είναι αρκετό για να αποτρέψει την κατάποση της Βενετίας; Σύμφωνα με τον Umgiesser, αυτός ο μηχανισμός κινδυνεύει να φτάσει στα όριά του. Το MOSE σχεδιάστηκε για να κλείνει το πολύ 50 φορές το χρόνο. Εάν η άνοδος της στάθμης της θάλασσας συνεχιστεί με αυτόν τον ρυθμό, θα πρέπει να ενεργοποιείται 300 έως 400 φορές το χρόνο έως το 2100 » , είπε.
Η βιοποικιλότητα σε κίνδυνο
Εκείνη τη στιγμή, η λιμνοθάλασσα θα έκλεινε ουσιαστικά, γεγονός που θα εμπόδιζε την ανταλλαγή νερού με τη θάλασσα, απαραίτητη για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Υπάρχει ακόμα μια λύση, η οποία θα συνίστατο στο « να αυξηθεί η γη της Βενετίας κατά 30 έως 50 εκατοστά με έγχυση θαλασσινού νερού στο υπόγειό της » , εξήγησε ο Umgiesser.
Ωστόσο, ένα τέτοιο σενάριο είναι ακόμα μακριά. Εν τω μεταξύ, η Jane da Mosto, διευθύντρια της μη κυβερνητικής περιβαλλοντικής οργάνωσης We Are Here Venice, βασίζεται στα αλμυρά έλη ως φυσικά εμπόδια για να επιβραδύνει το « acqua alta » και έτσι να μετριάσει τα ρεύματα.
Η αποκατάσταση αυτών των υγροτόπων, που έχουν αποδεκατιστεί από την κλιματική αλλαγή και την αστικοποίηση, θα ήταν, σύμφωνα με αυτήν, μια φυσική λύση για να σωθεί η Βενετία και η λιμνοθάλασσα της. « Τα αλμυρά έλη λειτουργούν σαν σφουγγάρια και μπορούν, ως εκ τούτου, να επιβραδύνουν τα ρεύματα, να μειώσουν την ενέργεια των κυμάτων και έτσι να μειώσουν τη στάθμη του νερού » , εξήγησε ο περιβαλλοντικός ειδικός στο AFP. « Είναι ένας αγώνας με τον χρόνο. Πρέπει να δράσουμε τώρα. Είμαστε σε μια (κατάσταση) κλιματικής έκτακτης ανάγκης, η καταστροφή συμβαίνει ήδη » , προειδοποίησε η Τζέιν ντα Μόστο.
