Για περισσότερους από τέσσερις μήνες, ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει διαταράξει τις αποστολές λιπασμάτων και τροφίμων, βυθίζοντας στην πείνα εκατομμύρια ανθρώπους σε ορισμένες από τις φτωχότερες χώρες της Γης, απειλώντας να μειώσει τις μελλοντικές σοδειές και προκαλώντας εταιρείες όπως η CF Industries να προσαρμοστούν σε ένα νέα εμπορικό τοπίο.
«Υπάρχει μεγάλη ένταση στην αγορά… Έχει πραγματικά προκαλέσει όλεθρο στην αγορά λιπασμάτων», δήλωσε ο P.J. Juvekar, αναλυτής μετοχών της Citigroup, σύμφωνα με την Washington Post. «Η αγορά των λιπασμάτων έχει αλλάξει ριζικά».
Έχει γίνει επίσης ζωτικής σημασίας για την παγκόσμια οικονομία, καθώς ο κόσμος αντιμετωπίζει μια επιδεινούμενη έλλειψη τροφίμων. Οι αναπτυσσόμενες χώρες αντιμετωπίζουν φέτος έναν «πραγματικό κίνδυνο» πολλαπλών λιμών και το 2023 θα μπορούσε να είναι ακόμη χειρότερο εάν το λίπασμα αποδειχτεί μη προσιτό, σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.
Οι ελπίδες για την αποφυγή της εκτεταμένης πείνας στηρίζονται στην ικανότητα των αγροτών να αποσπάσουν από τα χωράφια τους και την τελευταία κούπα σιτάρι, καλαμπόκι και σόγια. Για αυτό, χρειάζονται επαρκή αποθέματα αζώτου, φωσφορικών αλάτων και διαλυμάτων καλίου που βοηθούν την ανάπτυξη των καλλιεργειών.
Ωστόσο, οι αυξανόμενες τιμές θέτουν σε κίνδυνο την πρόσβαση των αγροτών στα λιπάσματα ακριβώς όταν χρειάζονται περισσότερο, αναγκάζοντας πολλούς στην Αφρική και τη Λατινική Αμερική να υποκαταστήσουν λιγότερο ισχυρές εναλλακτικές ή να αλλάξουν τις φυτεύσεις τους σε έναν απελπισμένο αγροτικό αυτοσχεδιασμό.
Ο πόλεμος από μόνος του δεν αναμόρφωσε το παγκόσμιο εμπόριο χημικών και ορυκτών που βοηθούν τους αγρότες να παράγουν περισσότερα τρόφιμα. Αλλά η ευρωπαϊκή σύγκρουση ενέτεινε τις τάσεις που ήταν σε εξέλιξη πριν αρχίσουν να φλέγονται τα όπλα, όπως η αυξημένη αποθησαύριση από μεγάλες χώρες παραγωγής όπως η Κίνα και τα απότομα άλματα στην τιμή του φυσικού αερίου, του κύριου καυσίμου για τον τύπο λιπάσματος που παράγει η CF Industries.
Οι μειωμένες αποστολές από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 25% των παγκόσμιων εξαγωγών λιπασμάτων, έχουν κάνει μια αγορά που ήταν σφιχτή στην αρχή της μάχης ακόμη πιο σφιχτή. Η τιμή της κοκκώδους ουρίας, της ουσίας που γέμισε την αποθήκη της CF Industries και του λιπάσματος με τη μεγαλύτερη διαπραγμάτευση στις παγκόσμιες αγορές, εκτινάχθηκε περισσότερο από 70% τις πρώτες έξι εβδομάδες του πολέμου.
Η αναταραχή της αγοράς, που επιδεινώνει τις πιέσεις στις τιμές που άρχισαν μήνες πριν από τον πόλεμο, ανάγκασε τους παραγωγούς σε ορισμένες περιπτώσεις να βρουν νέους πελάτες ή νέους τρόπους προμήθειας των υπαρχόντων πελατών.
Οι πιέσεις της αγοράς διατηρούν τις τιμές των λιπασμάτων σε υψηλά επίπεδα. Αν και η ουρία, για παράδειγμα, έχει πέσει περισσότερο από 40% από το υψηλό του Απριλίου, παραμένει περίπου το διπλάσιο του προπανδημικού επιπέδου.
