Προσπαθώντας να φέρουμε στο μυαλό μας πράγματα που βοήθησαν τον πλανήτη, το μάλλον δε θα σκεφτόμασταν πυρηνικό ατύχημα του Τσέρνομπιλ.
Πολλοί το έχουν χαρακτηρίσει ως το χειρότερο της ιστορίας, ενώ το μέγεθος της καταστροφής φάνηκε από τις μετέπειτα συνέπειες. Μέσα σε τέσσερις μήνες, από τη ραδιενέργεια και από εγκαύματα λόγω της θερμότητας, πέθαναν 28 πυροσβέστες που έσπευσαν στο χώρο του ατυχήματος και διαπιστώθηκε πως χάθηκαν 19 παραπάνω ζωές ως το 2004. Επιπλέον, υπολογίζεται ότι επηρεάστηκε η υγεία εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων εξαιτίας της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος με ραδιενεργά σωματίδια. Οι ποσοστιαίες αυξήσεις των καρκίνων ήταν άνω του 15% στους πληθυσμούς που εκτέθηκαν, με χιλιάδες θανάτους από καρκίνο και λευχαιμία να συνδέονται με το ατύχημα.
Η «Απαγορευμένη Ζώνη», όπως ονομάστηκε, είναι μία περιοχή 2.800 τετραγωνικών χιλιομέτρων και παραμένει μία από τις πιο ραδιενεργές του κόσμου. Καταστράφηκαν 988 στρέμματα πευκοδασών, η υπόλοιπη χλωρίδα μολύνθηκε σχεδόν αμέσως – το ίδιο και οι πηγές νερού, ενώ η πανίδα εξαφανίστηκε.
Τώρα, έπειτα από 35, σχεδόν, χρόνια, η Ζώνη φαίνεται να έχει αλλάξει σημαντικά – ή μήπως όχι;
Παρά την τεράστια και άμεση καταστροφή του οικοσυστήματος της Απαγορευμένης Ζώνης, η βιοποικιλότητά της αυξήθηκε σημαντικά στις δεκαετίες που ακολούθησαν. Εκεί ζουν, μάλιστα, και σπάνια είδη, όπως ο λίγκας και ο απειλούμενος ευρωπαϊκός βύσσωνας.
Δέκα χρόνια μετά το ατύχημα, βρέθηκαν πληθυσμοί αγριόχοιρων, ταράνδων και ζαρκαδιών στο τμήμα της Ζώνης που ανήκει στη Λευκορωσία, ενώ αυξήθηκαν σημαντικά οι λύκοι.
Μιλώντας στην Deutsche Welle, η καθηγήτρια του MIT Κέιτ Μπράουν, βέβαια, μας προσγειώνει απότομα στην πραγματικότητα.
«Είναι μία ιδιαίτερα θελκτική ιδέα, ο άνθρωπος κατέστρεψε τη φύση και το μόνο που πρέπει να κάνει, είναι ένα βήμα πίσω ώστε εκείνη να ξαναγεννηθεί», είπε. Στην πραγματικότητα, εξήγησε πως παρατηρούνται πολύ λιγότερα είδη πτηνών και θηλαστικών, σε σχέση με τα προ – ατυχήματος δεδομένα. Το ότι βρέθηκαν απειλούμενα είδη στην Απαγορευμένη Ζώνη, δεν αποδεικνύει από μόνο του πως όλα είναι φυσιολογικά.
Μάλιστα, έχει παρατηρηθεί σημαντική αύξηση στα ποσοστά θνησιμότητας, ενώ έχει μειωθεί το προσδόκιμο ζωής των ζώων, τα οποία γερνούν πρόωρα και εμφανίζουν όγκους. Ακόμη και 35 χρόνια μετά την καταστροφή, λοιπόν, το έδραφος παραμένει ραδιενεργό, ενώ ο χρόνος ημιζωής ορισμένων σωματιδίων – δηλαδή η περίοδος της αντίδρασης της μισής ποσότητας των ενεργών αντιδρώντων – υπολογίζεται πως ξεπερνά τα 24 χιλιάδες έτη.
