Οι πανηγυρισμοί του Υπουργείο Ενέργειας του Ισραήλ μετά τις συμφωνίες εξομάλυνσης των σχέσεων με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν, καθώς και την επίσημη έναρξη του Φόρουμ για το Αέριο της Ανατολικής Μεσογείου (EMGF) την Τρίτη, μπορεί να είναι πρόωρο, λένε οι ειδικοί, προωθώντας τη συμμετοχή της Τουρκίας στους ενεργειακούς σχεδιασμούς στην περιοχή.
Τα λόμπι της Τουρκίας στις ΗΠΑ φαίνεται πως δουλεύουν πυρετωδώς, αφού Αμερικανίδα εμπειρογνώμονας στον τομέα της Ενέργειας και πρώην σύμβουλος στο Τελ Αβίβ, καταδικάζει τη δημιουργία του αγωγού EastMED χωρίς της συμμετοχή της Τουρκίας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ηλίας Κονοφάγος: Αδιαφορία κράτους για εξόρυξη φυσικού αερίου
Το Ισραήλ διαθέτει επί του παρόντος δύο λειτουργικά πεδία φυσικού αερίου - Tamar και Leviathan - με τα μικρότερα πεδία Karish και Tanin να ξεκινούν την παραγωγή το 2021.
Τα τελευταία τρία χρόνια, το Ισραήλ και η Αίγυπτος, συνιδρυτές του EMGF, εργάζονται σκληρά για να εντάξουν την Ιορδανία, την Ελλάδα, την Κύπρο, την Ιταλία και την Παλαιστινιακή Αρχή στο ενεργειακό πρόγραμμα.
Αφού υπέγραψαν όλα αυτά τα κόμματα την Τρίτη, το υπουργείο Ενέργειας του Ισραήλ δήλωσε σε μια ανακοίνωση ότι το φόρουμ θα βοηθήσει «την ανάπτυξη της οικονομίας φυσικού αερίου στο Ισραήλ, και ιδίως την εξαγωγή φυσικού αερίου από το Ισραήλ στους γείτονές του, την Ευρώπη και άλλες περιοχές».
Το Ισραήλ βλέπει το EMGF ως πλατφόρμα για την προώθηση αυτού που ο υπουργός Ενέργειας Yuval Steinitz χαρακτήρισε στο παρελθόν «πολύ ρεαλιστικό» σχέδιο για την κατασκευή ενός υποθαλάσσιου αγωγού που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το Ισραήλ, την Κύπρο, την Αίγυπτο και την Ελλάδα στην Ιταλία, την πύλη προς την Ευρώπη. Θα ήταν ο μεγαλύτερος και βαθύτερος υποθαλάσσιος αγωγός φυσικού αερίου στον κόσμο. Η ΕΕ έχει συνεισφέρει 70 εκατομμύρια ευρώ (81,5 εκατομμύρια δολάρια) για μια μελέτη, της οποίας ηγείται η εταιρεία IGI Poseidon με έδρα την Αθήνα.
H Poseidon είπε τον Απρίλιο ότι στόχευε στην επίτευξη FID (τελική επενδυτική απόφαση) σε δύο χρόνια. Αυτό είναι το στάδιο κατά το οποίο μια εταιρεία ή ο όμιλος ετερογενών δραστηριοτήτων επισημαίνει στους επενδυτές ότι έχει τα χρήματα να υλοποιήσει ένα έργο και να ξεκινήσει μια εμπορικά κερδοφόρα επιχείρηση.
Όταν ξεκινούσαν οι εργασίες για το EMGF, ο Steinitz δήλωσε ότι η κατασκευή του αγωγού, το κόστος του οποίου εκτιμάται στα 6,2 δισεκατομμυρίων ευρώ (7,36 δισεκατομμύρια δολάρια) μπορεί να διαρκέσει έξι έως επτά χρόνια και ότι οι χώρες που εμπλέκονται στο έργο ήταν «σοβαρές για αυτό, θα συμβεί».
Σε μια ξεχωριστή εξέλιξη, η καθημερινή επιχείρηση Globes ανέφερε ότι μετά τις συμφωνίες εξομάλυνσης του Ισραήλ με τα ΗΑΕ και το Μπαχρέιν, οι συζητήσεις στο Υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ και οι κύκλοι ασφαλείας έχουν επιταχύνει τη δυνατότητα να προσφερθεί στον Κόλπο μια χερσαία γέφυρα μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και ευρωπαϊκών αγορών πετρελαίου χρησιμοποιώντας έναν παλιό αγωγό που συνδέει την Ερυθρά Θάλασσα (στο Eilat) με τη Μεσόγειο (στο Ashkelon).
Ωστόσο, σύμφωνα με την Brenda Shaffer, διεθνή εμπειρογνώμονα στον τομέα της ενέργειας στο Πανεπιστήμιο Georgetown, ο αγωγός East Med είναι απίθανο να υλοποιηθεί και η ιδέα της χερσαίας γέφυρας μπορεί να εφαρμοστεί, αλλά μόνο για επείγουσα χρήση, σύμφωνα με την ισραηλινή Times of Israel.
«Επί του παρόντος, οι εμπορικές προοπτικές για αγωγό EastMED είναι πολύ χαμηλές», είπε στους Times of Israel από την Ουάσινγκτον. «Δεν υπάρχει εταιρεία που να έχει δεσμευτεί σε αυτό το έργο. Στις εταιρείες γενικά δεν αρέσει να επενδύουν σε αγωγούς, γιατί αυτοί μεταφράζονται σε μεγάλο κίνδυνο και όχι μεγάλη απόδοση, ενώ και η συμμετοχή της Ιταλίας δεν είναι δεδομένη».
Η Ιταλία, συνέχισε, παίρνει φυσικό αέριο από τη Ρωσία, την Κεντρική Ευρώπη και την Αλγερία και αυτή τη στιγμή πραγματοποιεί δοκιμές για τον αγωγό Trans Adriatic (TAP), ο οποίος θα μεταφέρει αέριο από το τεράστιο πεδίο φυσικού αερίου Shah Deniz του Αζερμπαϊτζάν στην Ευρώπη. Η TAP θα διοχετεύσει φυσικό αέριο στην Ευρώπη από το Αζερμπαϊτζάν μέσω Ελλάδας και Ιταλίας. «Η Ιταλία δεν έχει δεσμευτεί πλέον για τον αγωγό EastMED[EMGF] και είναι η μόνη σημαντική αγορά κατά μήκος αυτής της διαδρομής», δήλωσε η Shaffer.
Σε μια διαυγή ανάλυση που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα, ο Sir Michael Leigh, του οποίου η τεχνογνωσία περιλαμβάνει την Ευρώπη, την ενέργεια, την Τουρκία, τη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, δήλωσε ότι ενώ τα αποθέματα φυσικού αερίου που ανακαλύφθηκαν από το Ισραήλ και την Κύπρο είναι πολύτιμα για τις ίδιες τις χώρες, είναι «ασήμαντα για τις διεθνείς αγορές ενέργειας».
Συγκεκριμένα έγραψε: «Η ελκυστική ιδέα ενός αγωγού από την περιοχή προς την Ευρώπη, που συμφωνήθηκε καταρχήν από τις κυβερνήσεις της Κύπρου, της Ελλάδας και του Ισραήλ, αντιμετωπίζει τεχνικά και οικονομικά εμπόδια και δεν θα ξεπεραστούν αν δεν ανακαλυφθούν σημαντικές πρόσθετες ποσότητες».
Η Κύπρος, πρόσθεσε, εισάγει αέριο επειδή δεν διαθέτει την υποδομή για να εκμεταλλευτεί τα δικά της αποθέματα, ενώ η Ελλάδα δεν έχει κάνει μέχρι σήμερα σημαντικές ανακαλύψεις φυσικού αερίου για καθαρά εμπορική χρήση.
Η Shaffer - πρώην σύμβουλος ενεργειακής πολιτικής στο γραφείο του Ισραηλινού Πρωθυπουργού και του Υπουργείου Ενέργειας, η οποία επί του παρόντος υπηρετεί ως μέλος της σχολής της Σχολής Μεταπτυχιακών Ναυτικών των ΗΠΑ, ανώτερος σύμβουλος για την ενέργεια στο think tank Foundation for Defense of Democracies στην Ουάσιγκτον και ένας ανώτερη συνεργάτης του Παγκόσμιου Κέντρου Ενέργειας του Atlantic Council - αμφιβάλλει ότι αυτό το όραμα θα υλοποιηθεί.
Αναφερόμενη στην επίσημη έναρξη του Φόρουμ της Ανατολικής Μεσογείου, η Shaffer είπε ότι ήταν «τεράστιο λάθος» να μην συμμετέχει η Τουρκία σε αυτό.
«Δεν υπάρχει νόημα για την περιφερειακή συνεργασία αν δεν συμπεριλάβεις αντίπαλους», δήλωσε. «Αυξήθηκε η ένταση με την Τουρκία, η οποία βλέπει το φόρουμ ως αντι-τουρκικό. [Η Άγκυρα το έχει ήδη αποκαλέσει «άξονα του κακού».] Φανταστείτε ότι όλοι προσκλήθηκαν εκτός από το Ισραήλ. Το Ισραήλ το βλέπει αυτό ως αντι-Ισραηλινό. Το φόρουμ δεν έχει ούτε χρήματα ούτε στρατεύματα.
«Η ίδρυσή του έχει αυξήσει τις εντάσεις στην περιοχή. Η Τουρκία εξακολουθεί να είναι μια πολύ σημαντική δύναμη», κατέληξε επί του θέματος.
