Του Μάνου Χατζηγιάννη
Μια σημαντική λεπτομέρεια για τον....πόλεμο που δεν ήρθε στο Αιγαίο είναι πως αυτή η τελευταία κλιμάκωση προέκυψε μετά από συνομιλίες υψηλού επιπέδου στο Βερολίνο την περασμένη εβδομάδα μεταξύ Τούρκων και Ελλήνων αξιωματούχων.
Αν και ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χ.Μάας καταδίκασε τις τρέχουσες δραστηριότητες εξερεύνησης φυσικού αερίου την Τρίτη, ζητώντας από την Άγκυρα να σταματήσει τις προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, αναλυτές αναφέρουν ότι οι Τούρκοι αξιωματούχοι ακολουθούν τέτοιες τακτικές για να αποκτήσουν μόχλευση σε μελλοντικές διαπραγματεύσεις για θαλάσσιες οριοθετήσεις με την Ελλάδα.
«Ο στόχος είναι να εξαναγκαστούν σε διαπραγματεύσεις», δήλωσε ο Σινάν Ουλγκέν, πρόεδρος του think tank με την επωνυμία Κέντρο Οικονομικών και Μελετών Εξωτερικής Πολιτικής στην Κωνσταντινούπολη. Είπε ακόμη ότι σε κάποιο βαθμό αυτός ο στόχος επιτυγχάνεται, όπως αποδεικνύεται από τις συνομιλίες της περασμένης εβδομάδας στο Βερολίνο. «Είναι αλήθεια ότι αυτές οι τακτικές σκληρής επίδειξης δύναμης έδωσαν στην Τουρκία ένα πλεονέκτημα… αλλά η Τουρκία πρέπει επίσης να μάθει να εκμεταλλευτεί αυτό το πλεονέκτημα δίνοντας προτεραιότητα στη διπλωματική πορεία», δήλωσε ο Ulgen. «Το ρίσκο είναι να μην ξέρει πού να σταματήσει με το παιχνίδι σκληρής επίδειξης δύναμης».
Οι εξελίξεις έρχονται μετά την επικύρωση της ισραηλινής κυβέρνησης σχεδίων για το υποθαλάσσιο έργο αγωγού EastMed τη Δευτέρα. Παρά τις αμφιβολίες για την οικονομική σκοπιμότητα του έργου εν μέσω πτώσης των τιμών του φυσικού αερίου, ο αγωγός θα επιδιώκει να εξάγει φυσικό αέριο σε ευρωπαϊκές αγορές και επιδιώκεται από μια κοινοπραξία εθνών όπως η Αίγυπτος, η Κύπρος και η Ελλάδα, αλλά αποκλείει την Τουρκία.
Ο Ozgur Unluhisarcikli, διευθυντής του Γερμανικού Ταμείου Marshall στην Άγκυρα, δήλωσε ότι αξιωματούχοι της Άγκυρας θεωρούν τον αποκλεισμό της Τουρκίας από τις ενεργειακές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο ως “εχθρική προσπάθεια να συγκρατήσει το έθνος στην περιοχή του”.«Σε απάντηση σε αυτήν την πολιτική συγκράτησης, η Τουρκία μεταθέτει το παιχνίδι αναζητώντας φυσικό αέριο στην ανατολική Μεσόγειο», δήλωσε ο Unluhisarcikli στο πρκατορείο Al-Monitor.
Κατά την τελευταία δεκαετία, ο Unluhisarcikli είπε ότι η Άγκυρα προσπάθησε να αντιμετωπίσει προϋπάρχουσες θαλάσσιες καταστάσεις με την Ελλάδα, καθώς και εκείνες μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της ΤΔΒΚ (κατεχόμενα), αλλά απέτυχε να καταλήξει σε συμφωνίες πριν από την ανάπτυξη υπεράκτιων πεδίων φυσικού αερίου στην περιοχή. Ως αποτέλεσμα αυτού, είπε ότι η Άγκυρα έχει υιοθετήσει «τη δική της μαξιμαλιστική προσέγγιση» ως απάντηση σε αδιέξοδες διαπραγματεύσεις με γειτονικά κράτη. "Το σχέδιο για το παιχνίδι της Τουρκίας είναι η διαταραχή", δήλωσε ο Unluhisarcikli. «Η Τουρκία θέλει να καταστήσει αδύνατη την εξαγωγή φυσικού αερίου από άλλους… έτσι ώστε στο τέλος όλοι να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι διαπραγματεύσεων».
Μια νέα διάσταση ήρθε τον Νοέμβριο του 2019, όταν η Άγκυρα υπέγραψε ένα μνημόνιο με την κυβέρνηση της Τρίπολης στη Λιβύη.
Ο Χάρι Τζιμίτρας, διευθυντής του Peace Research Institute Oslo Cyprus Center δήλωσε ότι η συνεργασία Τουρκίας-Τρίπολης περιπλέκει περαιτέρω τις προσπάθειες επίλυσης των εντάσεων στην ανατολική Μεσόγειο. «Δυστυχώς, κάθε μέρα που περνά βλέπουμε να προστίθενται νέα προβλήματα, πράγμα που σημαίνει ότι ακόμη και μια πιθανή λύση θα έπρεπε πιθανώς να είναι μια συμφωνία πακέτων», δήλωσε ο Τζιμίτρας στο Al-Monitor. Εν μέσω των πολυεπίπεδων εντάσεων, ο Τζιμίτρας δήλωσε ότι η Ελλάδα πιθανότατα θα επιδιώξει να διατηρήσει το status quo για το μέλλον, αλλά ζήτησε αυξημένες διπλωματικές προσπάθειες μεταξύ όλων των παραγόντων, λέγοντας:
«Δεν είμαι σίγουρος αν το status quo είναι βιώσιμο τώρα που η Τουρκία έχει άρχισε να δείχνει πολύ συγκεκριμένες πράξεις ρεβιζιονιστικής φύσης ». Κατέληξε δε σημειώνοντας: «Υπάρχει στρατιωτική συσσώρευση αυτή τη στιγμή. Ο διάλογος πρέπει να είναι ο μόνος δρόμος προς τα εμπρός, διότι μια στρατιωτική εμπλοκή μπορεί να είναι μόνο μια απώλεια για όλους τους εμπλεκόμενους».
