Ο Mauricio Hoyos θυμάται ακόμα την πίεση που άσκησαν στο κρανίο του τα σαγόνια ενός θηλυκού καρχαρία των Γκαλαπάγκος, μήκους άνω των 3 μέτρων. Το ζώο του όρμησε με τόση ταχύτητα, που του έδωσε μετά βίας αρκετό χρόνο για να σκύψει το κεφάλι του σε μια τελευταία προσπάθεια να προστατεύσει τη σφαγίτιδα φλέβα του.
«Όταν έκλεισε τα σαγόνια του, ένιωσα την πίεση του δαγκώματος και, μετά από ένα δευτερόλεπτο, τα άνοιξε ξανά και με άφησε να φύγω», είπε ο Hoyos στο BBC Mundo από το σπίτι του στη Μπάχα Καλιφόρνια του Μεξικού, ένα μήνα μετά το τρομακτικό περιστατικό.
Ο Hoyos, θαλάσσιος βιολόγος με πάνω από 30 χρόνια εμπειρίας στη μελέτη των καρχαριών στο φυσικό τους περιβάλλον, βρισκόταν σε ερευνητικό ταξίδι στην Κόστα Ρίκα όταν δέχτηκε την επίθεση, τον Σεπτέμβριο. Λιγότερο από δύο μήνες μετά, και με τα σημάδια της επίθεσης ακόμα ορατά στο πρόσωπό του, περιγράφει την ανάρρωσή του ως «απίστευτη» και λέει ότι ελπίζει να συναντήσει ξανά τον καρχαρία που του επιτέθηκε.
Για τον Hoyos, αυτό που του συνέβη εκείνη την ημέρα στα ανοιχτά του νησιού Cocos είναι το αποτέλεσμα της φυσιολογικής συμπεριφοράς ενός ζώου όταν αντιμετωπίζει μια απειλή.
«Σε αυτή την περίπτωση, το δάγκωμα (σ.σ. του ζώου) είναι σαν αυτό ενός σκύλου», λέει. «Έχετε δει ποτέ πώς οι σκύλοι, όταν ένας άλλος σκύλος πλησιάζει πολύ, τους δαγκώνουν ελαφρά και γρήγορα; Δεν τον πονάει, αλλά ηρεμεί τον άλλο σκύλο».
«Έσκυψα το κεφάλι μου και ένιωσα το σαγόνι του να σκάβει στο μάγουλό μου και στο κεφάλι μου»
Ο Hoyos, ο οποίος μαζί με τους συναδέλφους του τοποθετεί ακουστικούς πομπούς (acoustic tags) στους καρχαρίες για να εντοπίζει τις περιοχές ζευγαρώματος και αναπαραγωγής τους ως μέρος της δουλειάς του, ειδοποιήθηκε για την παρουσία του καρχαρία από τουρίστες.
Ο καρχαρίας ήταν σε βάθος 40 μέτρων και ο Hoyos είπε στον καπετάνιο του σκάφους, το οποίο τον οδήγησε στην περιοχή, ότι θα έμενε κάτω από το νερό «για πέντε λεπτά το πολύ».
Στη συνέχεια, μπήκε στο νερό και άρχισε την αργή κατάδυσή του.
Ο Hoyos θυμάται τη συνάντησή του με τον καρχαρία: «Αυτός ο γιγαντιαίος θηλυκός καρχαρίας, μήκους μεταξύ 3 και 3,5 μέτρων, κολύμπησε δίπλα μου και στη συνέχεια άρχισε να κατευθύνεται προς το βυθό. Εγώ τοποθέτησα τον εαυτό μου σε ένα σημείο έτσι ώστε να μπορώ να βάλω τον πομπό στη βάση του πτερυγίου του».
Ωστόσο, ο Hoyos, ο οποίος έχει τοποθετήσει πομπούς σε πολλά είδη καρχαριών κατά τη διάρκεια της καριέρας του, λέει ότι αυτό το ζώο αντέδρασε διαφορετικά από τα άλλα.
«Η μεταλλική άκρη που είναι προσαρτημένη στο καλώδιο που κρέμεται από τον πομπό – μπαίνει μέσα στο δέρμα του ζώου και, σε αντίθεση με τους άλλους καρχαρίες που έχω μαρκάρει και που φεύγουν αμέσως, αυτός γύρισε και με κοίταξε», θυμάται.
«Είδα το μικρό του μάτι να με κοιτάζει και τον είδα να γυρίζει από την άλλη πολύ ήρεμα».
Ο Hoyos λέει ότι συνέχισε να κοιτάει τον καρχαρία καθώς απομακρυνόταν - αλλά τότε, ξαφνικά, από το πουθενά, του όρμησε.
«Έσκυψα το κεφάλι μου και ένιωσα το σαγόνι του να σκάβει στο μάγουλό μου και στο κεφάλι μου. Ήμουν εκεί, φαντάζομαι για ένα δευτερόλεπτο, όχι περισσότερο, μέσα στο σαγόνι του, και μετά απλά το άνοιξε ξανά. Όταν έκλεισε τα σαγόνια του, ένιωσα την πίεση του δαγκώματος του και μετά ξαφνικά με άφησε να φύγω», λέει με θαυμασμό.
Τα 29 δόντια του καρχαρία των Γκαλαπάγκος όχι μόνο άφησαν στον Hoyos βαθιά τραύματα στο πρόσωπο και στο κεφάλι του, αλλά έκοψαν και τον σωλήνα που συνέδεε τον αναπνευστήρα του με την φιάλη οξυγόνου του.
Είχε επιβιώσει από την επίθεση του καρχαρία, αλλά βρισκόταν ακόμα σε θανάσιμο κίνδυνο. Επιπλέον, ένα από τα δόντια του καρχαρία είχε σκίσει τη μάσκα του και το νερό που είχε χρωματιστεί με αίμα θόλωνε ακόμα περισσότερο την ήδη περιορισμένη ορατότητα του.
«Όταν συνειδητοποίησα ότι δεν έβγαινε αέρας από τον σωλήνα, άρπαξα έναν δεύτερο που έχουμε, τον οποίο ονομάζουμε "χταπόδι", και ο οποίος χρησιμοποιείται για να δίνει αέρα σε κάποιον άλλο αν το χρειαστεί», λέει στο BBC Mundo.
«Αλλά τότε συνειδητοποίησα ότι ο ρυθμιστής δεν λειτουργούσε και έβγαζε αέρα αντί να τον ρυθμίζει, οπότε έπρεπε να θυμηθώ την εκπαίδευσή μου και να αρχίσω να τον ρυθμίζω με τα χείλη μου».
Ο Hoyos έπρεπε να χρησιμοποιήσει όλα τα μαθήματα που είχε μάθει κατά τη διάρκεια των χρόνων που ασχολούνταν με την κατάδυση για να επιβιώσει από την επίθεση.
Αιμορραγώντας, τυφλωμένος και με τον αέρα να διαφεύγει, ο Hoyos υπολόγισε ότι είχε λιγότερο από ένα λεπτό για να φτάσει στην επιφάνεια.
«Επειδή δεν μπορούσα να δω τίποτα, αυτό που έκανα ήταν να ψάξω για το φως που ήξερα ότι ήταν η επιφάνεια. Άρχισα να κολυμπάω προς τα πάνω, με πολύ συντονισμένο τρόπο, γιατί ήθελα να αποφύγω τις έντονες κινήσεις που θα προσέλκυαν τον καρχαρία».
Αφού ο Hoyos έφτασε στην επιφάνεια, ένας νεαρός άνδρας τον τράβηξε πάνω στο σκάφος και, όταν ο καπετάνιος είδε την κατάστασή του, κάλεσε αμέσως βοήθεια.
Ο Hoyos εξήγησε ότι δεν ένιωθε τον πόνο από τα τραύματά του εκείνη την στιγμή. «Προφανώς, είχα αδρεναλίνη στο σώμα μου, αλλά το δάγκωμα δεν πόνεσε τόσο πολύ. Αυτό που πόνεσε περισσότερο ήταν η πρόσκρουση: όταν με δάγκωσε ο καρχαρίας – ένα ζώο 3 μέτρων μήκους και με τέτοια ταχύτητα – ήταν σαν να με χτύπησε αυτοκίνητο. Στην πραγματικότητα, κατέληξα με ένα τεράστιο μώλωπα σε όλο το σαγόνι μου. Νόμιζα ότι είχε σπάσει».
Όταν έφτασαν στο λιμάνι, μια ομάδα διασωστών ήταν έτοιμη να του παράσχει τις πρώτες βοήθειες.
«Εύχομαι να ξαναδώ τον καρχαρία που μου επιτέθηκε»
Ο Hoyos ήταν τυχερός: εκτός από το ότι επέζησε της επίθεσης και της επακόλουθης ανάδυσης, κανένα από τα τραύματά του δεν μολύνθηκε και η διαδικασία επούλωσης διήρκεσε λιγότερο από όσο θα μπορούσε να φανταστεί κανείς.
«Οι γιατροί μου είπαν ότι ήταν εκπληκτικό: η επίθεση συνέβη στις 27 [Σεπτεμβρίου], είχα ένα ταξίδι 34 ωρών, μου έκαναν χειρουργικό καθαρισμό [αφαίρεση του κατεστραμμένου ιστού] και δύο ημέρες αργότερα ήδη αξιολογούσαν αν μπορούσαν να πραγματοποιήσουν ανακατασκευαστική χειρουργική επέμβαση».
«Μου είπαν ότι η ανάρρωσή μου ήταν απίστευτη. Μετά την εγχείρηση, οι γιατροί μου ομολόγησαν πόσο ανησυχούσαν για μια πιθανή λοίμωξη, επειδή το τραύμα ήταν στο πρόσωπό μου και οδηγούσε κατευθείαν στον εγκέφαλο».
Χαμογελώντας πλατιά, ο Hoyos αποκάλυψε ότι ήδη σχεδιάζει να επιστρέψει στο νερό και έχει κλείσει ένα ταξίδι για καταδύσεις στις 14 Νοεμβρίου.
Και λέει ότι, αφού επέζησε από μια επίθεση τέτοιας έκτασης, έχει ακόμα μεγαλύτερο σεβασμό για τα ζώα που μελετά.
«Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι οι ωκεανοί θα ήταν καλύτεροι χωρίς καρχαρίες, αλλά το λένε αυτό επειδή δεν καταλαβαίνουν τον κρίσιμο ρόλο που παίζουν οι καρχαρίες στη διατήρηση της ευαίσθητης ισορροπίας τους».
Δείχνοντας το μεγάλο σημάδι στο μάγουλό του, λέει: «Αυτό είναι η απόδειξη ότι αυτή ο θηλυκός καρχαρίας μου χάρισε τη ζωή. Δεν μπορώ να το πω με άλλο τρόπο. Και αυτό θα μου επιτρέψει να συνεχίσω να μιλάω καλά για τους καρχαρίες και να υποστηρίζω τη διατήρησή τους στο μέλλον».
Ο καρχαρίας των Γκαλαπάγκος που είχε τον Hoyos στα σαγόνια του συνεχίζει να ζει ελεύθερος στον ωκεανό, και ο Hoyos ελπίζει να τον ξαναδεί. Και δεδομένου ότι κατάφερε να τον σημαδέψει πριν του επιτεθεί, είναι πολύ πιθανό να ξανασυμβεί.
