“Η αποκατάσταση της ενότητας στην κοινή Ορθόδοξη οικογένεια μας είναι δυνατή μόνο απορρίπτοντας την ψευδή εκκλησιολογία” ανέφερε μεταξύ άλλων για την ενότητα της Παγκόσμιας Ορθοδοξίας η οποία διέρχεται σοβαρή κρίση, σε συνέντευξή του στον ανταποκριτή της σερβικής εφημερίδας Vechernie Novosti, το Νο2 του Πατριαρχείου Μόσχας, Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίων.
Μίλησε για το Κοσσυφοπέδιο και τα Μετόχια, αναφέρθηκε με λόγια συμπάθειας για τους αδικοχαμένους Ιεράρχες της Σερβικής Εκκλησίας, τον Πατριάρχη Ειρηναίο και τον Μητροπολίτη Μαυροβουνίου Αμφιλόχιο, ενώ σχολίασε όπως ήταν αναμενόμενο και την στάση του Πατριαρχείου Σερβίας σχετικά με το ουκρανικό ζήτημα.
“Η δημιουργία της λεγόμενης «Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας» (OCU) είχε τεχνητό, πολιτικό χαρακτήρα. Αυτό το έργο προετοιμάστηκε από τον πρώην πρόεδρο της Ουκρανίας για την προεκλογική του εκστρατεία. Το 2018 συγκέντρωσε τους ψεύτικους επισκόπους δύο διαφορετικών μη κανονικών ομολογιών που είχαν προηγουμένως συγκρουστεί μεταξύ τους. Υπήρξε τεράστια πίεση στην ιεραρχία της κανονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας, αλλά από τους τότε 90 επισκόπους της (σήμερα υπάρχουν ήδη 102), μόνο δύο συμφώνησαν να συμμετάσχουν στο σχισματικό. Το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης αναγνώρισε και νομιμοποίησε τη νεοσυσταθείσα σχισματική δομή - επίσης υπό έντονη πίεση από έξω. Ο Μητροπολίτης Εμμανουήλ, ο οποίος εκπροσώπησε την Κωνσταντινούπολη στη γενική συνέλευση των σχισματικών, προσπάθησε να φύγει από το Κίεβο την παραμονή αυτού του Συμβουλίου. Σύμφωνα με τις αναμνήσεις των συμμετεχόντων, οι αρχές τον γύρισαν πίσω βίαια” υπενθυμίσε ο Ρώσος Ιεράρχης και συμπλήρωσε πως “η λεγόμενη «αυτοκεφαλία» παραχωρήθηκε με ορισμένους περιορισμούς, για παράδειγμα, η OCU αναγκάστηκε να παραιτηθεί από όλες τις κοινότητές της εκτός της Ουκρανίας και από το δικαίωμα δημιουργίας τέτοιων κοινοτήτων. Αυτό επιδείνωσε περαιτέρω τις αντιφάσεις στο πλαίσιο της OCU.”
Μίλησε για την περαιτέρω ανάπτυξη των αντιφάσεων και καταδίκασε το Φανάρι λέγοντας: “η ηγεσία του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης δήλωσε ότι η αυτοκεφαλία θα ένωνε τους Ορθόδοξους της Ουκρανίας, αλλά η διάσπαση εντείνεται” .
Για την επικείμενη επίσκεψη Βαρθολομαίου στο Κίεβο ο κ. Ιλαρίων σχολίασε: “Νομίζω ότι αυτή η κατάσταση δεν πρέπει να σχολιάζεται από εμένα, αλλά από εκείνες τους Ουκρανούς που υπέφεραν κατά την κατάσχεση εκκλησιών. Και εκείνους τους ιερείς που ξυλοκοπήθηκαν και εκδιώχθηκαν με βία από τους ναούς που χτίστηκαν με τα χέρια τους. Όσοι τους πλήγωσαν πιστεύουν ότι έλαβαν το ηθικό δικαίωμα να το κάνουν στο όνομα του Πατριάρχη Βαρθολομαίου. Κατά τη διάρκεια των κατασχέσεων ναών, παραπέμπουν ανοιχτά σε αυτόν και τον Τόμο που υπέγραψε. Υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι η επίσκεψή του στην Ουκρανία θα χρησιμοποιηθεί επίσης για νέες απόπειρες κατάσχεσης. Αλλά αμφιβάλλω ότι αυτή η επίσκεψη θα αλλάξει κάπως την κατάσταση. Οι πιστοί θα συνεχίσουν να προσεύχονται στην κανονική Εκκλησία. Οι σχισματικοί ναοί θα παραμείνουν άδειοι. Και οι πολιτικοί θα προσπαθήσουν ακόμα να χρησιμοποιήσουν το θρησκευτικό παράγοντα προς όφελος τους”
Ερωτώμενος αν ο Οικουμενικός Πατριάρχης “πάσχει” από “ανατολικό παπισμό” απάντησε: “τα τελευταία χρόνια, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος δεν συμπεριφέρθηκε ως συντονιστής στις ενδορθόδοξες σχέσεις, όπως κάποτε αποκάλεσε τον εαυτό του, αλλά ως κυρίαρχος αρχηγός ολόκληρης της Εκκλησίας του Χριστού που δεν υπόκειται σε καμία δικαιοδοσία. Τέτοιοι ισχυρισμοί εξουσίας είναι ξένοι για την ορθόδοξη διδασκαλία. Οι συνέπειες για την παγκόσμια Ορθοδοξία των μη κανονικών ενεργειών της Κωνσταντινούπολης είναι ήδη προφανείς σε όλους. Εάν ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος δεν αποκηρύξει τις πράξεις του, το σχίσμα στην Ορθόδοξη Εκκλησία θα εμβαθύνει μόνο. Ωστόσο, η γραμμή διαίρεσης δεν ξεκινά μεταξύ Κωνσταντινούπολης και Μόσχας, και όχι μεταξύ Ελλήνων και Σλάβων. Χωρίζει τους ιεράρχες, τους κληρικούς και τους πιστούς σε εκείνους που είναι πιστοί στους ιερούς κανόνες και την πατερική παράδοση, και σε αυτούς που τους καταπατούν.
Ελπίζω ότι δεν θα υπάρξει τελική διάσπαση στην Ορθοδοξία και ότι η ενότητα στην κοινή Ορθόδοξη οικογένεια μας θα αποκατασταθεί. Ωστόσο, η αποκατάσταση της ενότητας είναι δυνατή μόνο με την απόρριψη της ψευδούς εκκλησιολογίας και την επιστροφή στην αυστηρή τήρηση των κανόνων της εκκλησίας”.
Για το ενδεχόμενο επίσκεψης του Πάπα στην Μόσχα διευκρίνισε πως “επί του παρόντος, το ζήτημα της επίσκεψης του Πάπα Φραγκίσκου στη Ρωσία δεν περιλαμβάνεται στην ατζέντα των διμερών σχέσεων”.
Σχετικά με την λεγόμενη “μακεδονική εκκλησία” και το αίτημά της στο Φανάρι για αναγνώριση και αυτοκεφαλία ο Μητροπολίτης απάντησε: “Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία πίστευε πάντοτε και εξακολουθεί να πιστεύει ότι η λύση του μακεδονικού εκκλησιαστικού ζητήματος είναι το προνόμιο της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και χωρίς τη συγκατάθεσή της οποιαδήποτε απόπειρα παρέμβασης είναι εντελώς απαράδεκτη”.
Τέλος σχολιάζοντας το θέμα της πανδημίας αφού ανέπτυξε τα μέτρα που ελήφθησαν στην Ρωσία τόνισε: “κάθε Ορθόδοξη Εκκλησία αναπτύσσει και υιοθετεί το δικό της σύνολο υγειονομικών μέτρων, ανάλογα με την επιδημία σε μια συγκεκριμένη χώρα και σε άλλους παράγοντες. Επομένως, δεν νομίζω ότι υπάρχει ανάγκη παροχής συμβουλών στους Ορθόδοξους Σέρβους σχετικά με αυτό το ζήτημα”
