Καταιγιστικές είναι οι εξελίξεις στην εκμετάλλευση των ενεργειακών κοιτασμάτων της κυπριακής ΑΟΖ, αλλά και της διασύνδεσης των ΑΟΖ Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ μέσω του EuroAsia Interconnector. Χθες μπήκαν οι υπογραφές από την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) της Ελλάδας στη συμφωνία με τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας της Κύπρου (ΡΑΕΚ) για τον διασυνοριακό επιμερισμό κόστους για την υλοποίηση του έργου, ενώ ο διευθύνων σύμβουλος της E-C Natural Hydrocarbons Company Τσαρλς Έλληνας μιλώντας σε συνέδριο στη Λευκωσία είπε πώς η γεώτρηση της ExxonMobil στο τεμάχιο 10, στα τέλη του 2018, θα αλλάξει τα δεδομένα στην περιοχή.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά. Χθες λοιπόν η ΡΑΕ υπέγραψε τη συμφωνία για τον EuroAsia Interconnector και όπως προβλέπεται ορίστηκε ως ανώτατο αποδεκτό κόστος τα €700 εκατ. ±10% για τη διασύνδεση Κρήτη-Αττική και το €1,5 δισ. €±5% για τη διασύνδεση Κύπρος-Κρήτη, υπό την προϋπόθεση ότι το τμήμα του αγωγού από την Κύπρο μέχρι την Κρήτη, θα χρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε ποσοστό 50%.
Δηλαδή συνολικά το μέγιστο κόστος του αγωγού από την Κοφίνου στην Κύπρο μέχρι την αττική στην ηπειρωτική Ελλάδα, υπολογίζεται σε €2,2 δισ. εκ των οποίων αναμένεται ότι η Ε.Ε. θα χρηματοδοτήσει με περίπου €600 εκατ.
Με αυτό το μέγιστο κόστος, εξυπηρετείται το εθνικό συμφέρον σε σχέση με την Ελλάδα, σύμφωνα με την εκεί Ρυθμιστική Αρχή. Για την ηλεκτρική σύνδεση Κύπρου – Κρήτης, η Κυπριακή Δημοκρατία θα επωμιστεί το 63% του κόστους υλοποίησης του έργου και η Ελληνική Δημοκρατία το 37%, υπό την προϋπόθεση ότι το έργο θα επιχορηγηθεί κατά 50% από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Για το τμήμα του καλωδίου από Κρήτη μέχρι Αττική, θα επωμιστεί αποκλειστικά η Ελλάδα τα επενδυτικά και λειτουργικά κόστη που σχετίζονται με την υλοποίηση του έργου. Ως τελευταία ημερομηνία για ολοκλήρωση του τμήματος Κρήτης-Αττικής προβλέφθηκε το έτος 2024, ενώ το εσωτερικό τμήμα του αγωγού, από Κρήτη μέχρι Πελοπόννησο (από εκεί θα προχωρήσει η σύνδεση προς Αττική) το χρονοδιάγραμμα προβλέπει ολοκλήρωση του το 2020. Ωστόσο αναμένεται ότι τα έργα θα ολοκληρωθούν πριν τις τελευταίες ημερομηνίες που προβλέπουν τα χρονοδιαγράμματα.
Το σχέδιο EuroAsia Interconnector προβλέπει τη σύνδεση Ισραήλ, Κύπρου, Κρήτης και ηπειρωτικής Ελλάδας, ικανότητας 2000 μεγαβάτ. Το καλώδιο από Ισραήλ προς Κύπρο θα έχει μήκος 310 χιλιομέτρων, από την Κύπρο μέχρι την Κρήτη το μήκος του καλωδίου θα είναι 880 χιλιόμετρα και από την Κρήτη προς την Αττική ακόμα 310 χιλιόμετρα. Το τμήμα Κύπρου-Κρήτης αναμένεται να αρχίσει να κατασκευάζεται το φθινόπωρο και να ολοκληρωθεί εντός του 2022.
Μετά την είδηση αυτή ήρθε η δήλωση του Διευθύνοντος Συμβούλου της E-C Natural Hydrocarbons Company Τσαρλς Έλληνας, με την οποία εξέφρασε την εκτίμηση ότι ενδεχόμενη μεγάλη επιτυχία στη γεώτρηση που θα διενεργήσει η ExxonMobil στο τεμάχιο 10, στα τέλη του 2018, θα αλλάξει τα ενεργειακά δεδομένα στην περιοχή κατά πολύ.
Ο κ. Έλληνας μιλούσε κατά τη διάρκεια των απογευματινών εργασιών του συνεδρίου Eastern Mediterranean Gas, το οποίο πραγματοποιείται στη Λευκωσία. Στην παρέμβασή του ο εμπειρογνώμονας εστίασε στις πιθανότητες της Αιγύπτου να μετατραπεί σε ενεργειακό κέντρο για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, μετά και τη νέα νομοθεσία που ανοίγει την αγορά ενέργειας στις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Εξέφρασε την άποψη ότι αν αυτό καταστεί εφικτό, θα είναι μια θετική εξέλιξη για ολόκληρη την περιοχή.
Παράλληλα, επανάλαβε την θέση του ότι οι τιμές φυσικού αερίου παγκοσμίως θα συνεχίσουν να είναι χαμηλές για πάντα, σημειώνοντας ότι θα πρέπει να εξευρεθεί τρόπος το φυσικό αέριο της περιοχής να καταστεί ανταγωνιστικό.
Αναφερόμενος στις προοπτικές για περαιτέρω ανακαλύψεις στην Κύπρο ο κ. Έλληνας είπε ότι «υπάρχουν σοβαρές προοπτικές και έχω πολλές ελπίδες για την γεώτρηση της ExxonMobil στο τεμάχιο 10, η οποία είμαι σίγουρος ότι θα πραγματοποιηθεί ως το τέλος του χρόνου, ότι θα έχει μεγάλη επιτυχία», προσθέτοντας ότι αν όντως έχει μεγάλη επιτυχία «τότε αυτό θα αλλάξει τα δεδομένα στην περιοχή κατά πολύ».
Απαντώντας σε ερωτήσεις του ΚΥΠΕ μετά την ομιλία του ως προς το που στηρίζει την αισιοδοξία του για το ενδεχόμενο σημαντικής ανακάλυψης στο τεμάχιο 10, ο κ. Έλληνας διευκρίνισε ότι πρόκειται για ελπίδα στη βάση των αποτελεσμάτων των σεισμολογικών ερευνών.
Σε ερώτηση πως ο ίδιος προτείνει ότι μπορεί να υπερπηδηθεί ο σκόπελος των χαμηλών τιμών απάντησε ότι εάν εξευρεθεί σημαντική ανακάλυψη στο τεμάχιο 10, τότε είναι πολύ πιθανόν η ExxonMobil να ενδιαφερθεί για την κατασκευή μεγάλου τερματικού υγροποίησης, τουλάχιστον 4 μονάδων υγροποίησης (train) στην Κύπρο, στο πλαίσιο του οποίου θα μπορούν να αξιοποιηθούν και τα κοιτάσματα Αφροδίτης και Καλυψούς.
Η ExxonMobil, σημείωσε, μπορεί να χρησιμοποιήσει νέες τεχνολογίες για την υγροποίηση του φυσικού αερίου, οι οποίες μειώνουν κατά πολύ το κόστος, πετυχαίνοντας έτσι να καταστεί το κυπριακό φυσικό αέριο ανταγωνιστικό για εξαγωγή.
Η εταιρεία εξασφάλισε τον Απρίλιο του 2018, σε συνεργασία με την Qatar Petroleum την άδεια εξερεύνησης και καταμερισμού παραγωγής για το τεμάχιο 10 της Κυπριακής ΑΟΖ.
Σε δημοσιογραφική διάσκεψη τον περασμένο Σεπτέμβριο, ο Αντιπρόεδρος της εταιρείας Τρίσταν Άσπρεϊ για την Ευρώπη, Ρωσία και Κασπία είχε αναφέρει ότι τα μελλοντικά βήματα της εταιρείας θα εξαρτηθούν από τα αποτελέσματα των ερευνών, και δεν είχε αποκλείσει το ενδεχόμενο, αν τα δεδομένα το επιτρέψουν, η εταιρεία να συμμετέχει στην κατασκευή τερματικού υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Κύπρο.
Στη δυναμική του υγροποιημένου φυσικού αερίου παγκοσμίως στάθηκε και ο Τζον Ρόγιαλ, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας Gulf Publishing, η οποία και διοργανώνει το συνέδριο.
Αναφορά έκανε στην αύξηση που παρατηρείται σε Αμερική, Ρωσία αλλά και Κατάρ στις υποδομές για υγροποιημένο φυσικό αέριο. Η μελλοντική ανάπτυξη της αγοράς φυσικού αερίου, είπε ο κ. Ρόγιαλ, είναι θετική πολιτικά από τις περισσότερες κυβερνήσεις γιατί πολύ συχνά μπορεί να συνδυαστεί με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Για την ExxonMobil ο κ. Royal, είπε ότι αυτό που λέγεται εντός βιομηχανίας είναι ότι η συγκεκριμένη εταιρεία είναι ιδιαίτερα προσεχτική στις αξιολογήσεις της και ότι όταν αποφασίζει να προχωρήσει με επένδυση κάπου, συνήθως έχει πολύ καλές πιθανότητες.
Στην δική της παρέμβαση, η Σύμβουλος για θέματα φυσικού αερίου Τζίνα Κόεν μίλησε για τις καθυστερήσεις και τις χαμένες ευκαιρίες του Ισραήλ σε ότι αφορά την ανάπτυξη των κοιτασμάτων του φυσικού αερίου του.
Σε αναφορά της στην Κύπρο εξέφρασε την άποψη ότι δεν θα έπρεπε να υπάρχει τόση επικέντρωση γύρω στα οφέλη από τις εξαγωγές αλλά μάλλον γύρω στα οφέλη από την ασφάλεια παροχής ενέργειας στο νησί αλλά και των περιβαλλοντικών πλεονεκτημάτων.
Η άποψή μου, είπε, ότι θα έπρεπε να κατασκευαστεί ένας μικρός αγωγός προς την Κύπρο και να χρησιμοποιηθεί το φυσικό αέριο στην ντόπια αγορά.
