Ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας αλλά με τεράστια σημασία για την υγεία των ανδρών, καθώς μπορεί να γίνει πηγή σοβαρών προβλημάτων, από ενοχλητικά συμπτώματα στην ούρηση μέχρι αυξημένο κίνδυνο καρκίνου.
Παρόλο που δεν μπορούμε να ελέγξουμε όλους τους παράγοντες που τον επηρεάζουν, η διατροφή είναι ένας από τους πιο κρίσιμους και απόλυτα τροποποιήσιμος. Ορισμένες τροφές τον επιβαρύνουν περισσότερο απ’ όσο φανταζόμαστε και το Health συγκέντρωσε τις 7 χειρότερες διατροφικές επιλογές που καλό είναι να περιορίσετε ή και να αποφύγετε, αν θέλετε να προστατεύσετε τον προστάτη σας.
1. Αναψυκτικά με ζάχαρη και γλυκά τρόφιμα
Μελέτες έχουν δείξει ότι η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη. Η πρόσθετη ζάχαρη υπάρχει σε πολλά υπερπεξεργασμένα τρόφιμα στην αγορά και τα αναψυκτικά (SSBs) αποτελούν μία από τις κύριες πηγές.
Μάλιστα η υψηλή κατανάλωση αναψυκτικών έχει συνδεθεί με πολλές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου και του καρκίνου του προστάτη. Σε μια μελέτη με περισσότερους από 22.000 άνδρες, εκείνοι που κατανάλωναν τα περισσότερα ζαχαρούχα ποτά είχαν 21% μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη.
Παραδείγματα ζαχαρούχων ροφημάτων:
- Κανονικά αναψυκτικά
- Γλυκά φρουτοποτά
- Γλυκό παγωμένο τσάι
- Ενεργειακά ποτά
- Αθλητικά ποτά
- Ροφήματα καφέ με ζάχαρη
Άλλα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε πρόσθετα σάκχαρα:
- Καραμέλες
- Γλυκά αρτοσκευάσματα
- Δημητριακά πρωινού
- Σάλτσες και καρυκεύματα
- Γιαούρτι με γεύσεις και άλλα γαλακτοκομικά με ζάχαρη
- Παγωτό και κατεψυγμένα επιδόρπια
- Μαρμελάδες, ζελέ και αλείμματα φρούτων
2. Κόκκινα και επεξεργασμένα κρέατα
Η υψηλή κατανάλωση κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου. Ένας λόγος είναι ότι όταν το κρέας – ιδιαίτερα το κόκκινο – ψήνεται σε υψηλές θερμοκρασίες με αποτέλεσμα να σχηματίζονται βλαβερές ενώσεις, οι οποίες σε υπερβολική κατανάλωση είναι καρκινογόνες.
Επίσης μελέτη του 2022 έδειξε ότι όσοι κατανάλωναν πολύ επεξεργασμένο κρέας (αλλαντικά, λουκάνικα κ.α.) είχαν 6% μεγαλύτερο κίνδυνο καρκίνου του προστάτη. Επιπλέον, για κάθε 50 γραμμάρια επεξεργασμένου κρέατος παραπάνω, ο κίνδυνος αυξανόταν κατά 4%.
Παραδείγματα:
- Βοδινό
- Χοιρινό
- Αρνί
- Μπέικον
- Λουκάνικα
- Χοτ ντογκ
- Αλλαντικά
3. Πικάντικα τρόφιμα
Οι παθήσεις του προστάτη μπορεί να προκαλέσουν δυσκολία στην ούρηση. Τα πικάντικα φαγητά μπορούν να ερεθίσουν την κύστη και να προκαλέσουν πόνο κατά την ούρηση σε άτομα με προβλήματα προστάτη.
Συνηθισμένα πικάντικα συστατικά:
- Καυτερές πιπεριές
- Jalapeños
- Καγιέν
- Καυτερές σάλτσες
- Καυτερά κάρυ
4. Κορεσμένα και τρανς λιπαρά
Η υπερβολική κατανάλωση κορεσμένων και τρανς λιπαρών έχει συνδεθεί με τον καρκίνο του προστάτη. Έρευνες δείχνουν ότι αυτά τα λιπαρά μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή, να επηρεάσουν τα επίπεδα ορμονών και να διαταράξουν τον μεταβολισμό. Παρότι τα επιστημονικά στοιχεία δεν είναι ακόμη ξεκάθαρα και χρειάζονται περισσότερες έρευνες, μελέτη του 2017 έδειξε ότι οι άνδρες που κατανάλωναν πολλά κορεσμένα λιπαρά είχαν 51% μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν επιθετικό καρκίνο του προστάτη.
Τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά:
- Λιπαρά κομμάτια κρέατος
- Πουλερικά με πέτσα
- Πλήρη γαλακτοκομικά
- Λαρδί και σκληρά λίπη
- Λάδι καρύδας
- Φοινικέλαιο
- Fast food
- Γλυκά αρτοσκευάσματα
Τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε τρανς λιπαρά:
- Τηγανητά (πατάτες, τηγανητό κοτόπουλο, ντόνατς)
- Συσκευασμένα τρόφιμα (κράκερ, πατατάκια, κατεψυγμένη πίτσα)
- Fast food
- Μαργαρίνη
5. Τρόφιμα με πολύ αλάτι
Μια μελέτη έδειξε ότι όσοι κατανάλωναν περισσότερα αλμυρά τρόφιμα είχαν υψηλότερη βαθμολογία στο Διεθνές Ερωτηματολόγιο Συμπτωμάτων Προστάτη (IPSS), που μετράει προβλήματα ούρησης. Μεταξύ των σοβαρότερων συμπτωμάτων που παρουσίαζαν ήταν δυσκολία στην ούρηση, προβλήματα στη συγκράτηση των ούρων και συχνές νυχτερινές επισκέψεις στην τουαλέτα.
Παραδείγματα τροφίμων με πολύ νάτριο:
- Κονσέρβες σούπας
- Επεξεργασμένα κρέατα (μπέικον, λουκάνικα, χοτ ντογκ)
- Αλμυρά σνακ (τσιπς, κουλούρια, αλατισμένοι ξηροί καρποί)
- Fast food
- Έτοιμα κατεψυγμένα γεύματα
6. Καφεΐνη
Η καφεΐνη είναι διουρητική, δηλαδή αυξάνει την ούρηση. Επειδή τα άτομα με προβλήματα προστάτη μπορεί να δυσκολεύονται να ουρήσουν, συνιστάται να περιορίζουν την καφεΐνη.
Ροφήματα με καφεΐνη:
- Καφές
- Ενεργειακά ποτά
- Αναψυκτικά
- Τσάι, όπως μαύρο και πράσινο
Προσοχή: λίγη καφεΐνη περιέχει και η σοκολάτα.
Εναλλακτικά μπορείτε να προτιμήσετε ντεκαφεϊνέ καφέ ή φυσικά χωρίς καφεΐνη ροφήματα, όπως χαμομήλι και μέντα.
7. Αλκοόλ
Μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωση αλκοόλ – όπως ποτά, μπύρα και κρασί – μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου του προστάτη. Ωστόσο, η ποσότητα παίζει σημαντικό ρόλο στο πώς επηρεάζει τον οργανισμό.
Τι ισχύει με τα γαλακτοκομικά
Ορισμένες μελέτες έχουν διαπιστώσει μια σύνδεση μεταξύ των γαλακτοκομικών και του αυξημένου κινδύνου για καρκίνο του προστάτη. Ωστόσο τα στοιχεία δεν είναι ξεκάθαρα και άλλες έρευνες έχουν απορρίψει τη σύνδεση.
Ενδεικτικά μια μελέτη έδειξε ότι η καθημερινή κατανάλωση 400 γραμμαρίων γαλακτοκομικών συνδεόταν με υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου του προστάτη (1% έως 3%). Ωστόσο, η κατανάλωση 100 ml πλήρους γάλακτος ημερησίως συνδέθηκε με 3% μείωση του κινδύνου. Άρα τα ευρήματα δεν δίνουν κάποια συγκεκριμένη εικόνα και απαιτούνται περισσότερες έρευνες.
Οι καλύτερες τροφές για την υγεία του προστάτη
Έρευνες δείχνουν ότι η Μεσογειακή Διατροφή μπορεί να υποστηρίξει την υγεία του προστάτη. Ο λόγος είναι ότι περιλαμβάνει τρόφιμα πλούσια σε αντιοξειδωτικά, υγιεινά λιπαρά και φυτικές ίνες.
Τρόφιμα που υποστηρίζουν την υγεία του προστάτη:
► Τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες: Συνδέονται με μειωμένο κίνδυνο καρκίνου του προστάτη. Περιλαμβάνονται τα δημητριακά ολικής άλεσης, τα όσπρια, οι ξηροί καρποί, οι σπόροι, τα φρούτα και τα λαχανικά.
► Τρόφιμα πλούσια σε αντιοξειδωτικά: Βιταμίνες, μέταλλα και άλλα θρεπτικά στοιχεία που βρίσκονται σε φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς και σπόρους. Προστατεύουν τα κύτταρα από βλάβες. Αντιοξειδωτικές βιταμίνες και μέταλλα είναι οι βιταμίνες A, C, E, το σελήνιο, ο ψευδάργυρος και ο χαλκός.
