Η κατακόρυφη αύξηση στη χρήση των προστατευτικών μασκών (κυρίως εκείνων της μίας χρήσης) κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID έχει αφήσει μια χημική ωρολογιακή βόμβα που θα μπορούσε να βλάψει τους ανθρώπους, τα ζώα και το περιβάλλον, σύμφωνα με έρευνα.
Δισεκατομμύρια τόνοι πλαστικών μασκών προσώπου που δημιουργήθηκαν για να προστατεύσουν τους ανθρώπους από την εξάπλωση του ιού τώρα αποσυντίθενται, απελευθερώνοντας μικροπλαστικά και χημικά πρόσθετα που συμπεριλαμβάνουν ενδοκρινικούς διαταράκτες, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Environmental Pollution.
Ως αποτέλεσμα, ο ίδιος ο εξοπλισμός που προοριζόταν να προστατεύσει τους ανθρώπους κατά τη διάρκεια της πανδημίας αποτελεί πλέον κίνδυνο για την υγεία τους και για τον πλανήτη, ενδεχομένως για πολλές γενιές, αναφέρει ο Guardian.
«Η μελέτη αυτή υπογράμμισε την επείγουσα ανάγκη να επανεξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο παράγουμε, χρησιμοποιούμε και απορρίπτουμε τις μάσκες προσώπου», δήλωσε η Άννα Μπόγκους του Πανεπιστημίου του Κόβεντρι, κύρια συγγραφέας της μελέτης.
Έχει υπολογιστεί ότι κατά τη διάρκεια της κορύφωσης της πανδημίας του κορωνοϊού, 129 δισεκατομμύρια μάσκες προσώπου μίας χρήσης, κατασκευασμένες κυρίως από πολυπροπυλένιο και άλλα πλαστικά, χρησιμοποιούνταν κάθε μήνα σε όλο τον κόσμο. Χωρίς δυνατότητα ανακύκλωσης, οι περισσότερες κατέληξαν είτε σε χωματερές είτε σε δρόμους, πάρκα, παραλίες, υδατορέματα και αγροτικές περιοχές, όπου έχουν πλέον αρχίσει να αποσυντίθενται.
Από τις μάσκες FFP2 και FFP3 τα περισσότερα μικροπλαστικά
Η Μπόγκους και ο συν-συγγραφέας της μελέτης, Ιβάν Κούρτσεβ, επιχείρησαν να προσδιορίσουν πόσα μικροπλαστικά σωματίδια απελευθερώνονταν από τις μάσκες προσώπου που απλώς βρισκόταν στο νερό, χωρίς να κινούνται καθόλου.
Άφησαν μάσκες διαφόρων τύπων που είχαν αγοράσει πρόσφατα για 24 ώρες σε φιάλες που περιείχαν 150 ml καθαρού νερού και στη συνέχεια φίλτραραν το υγρό μέσω μιας μεμβράνης για να δουν τι βγήκε.Όλες οι μάσκες που εξέτασαν η Μπόγκους και ο Κούρτσεβ απελευθέρωσαν μικροπλαστικά, αλλά οι μάσκες FFP2 και FFP3 – που πωλούνται ως η καλύτερη προστασία κατά της μετάδοσης του ιού – απελευθέρωσαν τέσσερις έως έξι φορές περισσότερα από τις υπόλοιπες.
«Το μέγεθος των μικροπλαστικών ποίκιλε σε μεγάλο βαθμό, κυμαινόμενο από περίπου 10μm έως 2.082μm, αλλά τα σωματίδια κάτω των 100μm υπερίσχυαν στα εκχυλίσματα του νερού», έγραψαν στη μελέτη.
Η επικίνδυνη δισφαινόλη Β
Και έκαναν μια ακόμη πιο ανησυχητική ανακάλυψη. Η επακόλουθη χημική ανάλυση των διηθημάτων έδειξε ότι οι ιατρικές μάσκες απελευθέρωναν επίσης δισφαινόλη Β, μια χημική ουσία που διαταράσσει το ενδοκρινικό σύστημα και δρα όπως το οιστρογόνο όταν απορροφάται από τον οργανισμό των ανθρώπων και των ζώων.
Λαμβάνοντας υπόψη τη συνολική ποσότητα των μασκών προσώπου μίας χρήσης που παρήχθησαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι ερευνητές υπολόγισαν ότι οδήγησαν στην απελευθέρωση 128-214 κιλών δισφαινόλης Β στο περιβάλλον.Η Μπόγκους δήλωσε: «Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το περιβαλλοντικό κόστος των μασκών μίας χρήσης, ειδικά όταν γνωρίζουμε ότι τα μικροπλαστικά και οι χημικές ουσίες που απελευθερώνουν μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τόσο τους ανθρώπους όσο και τα οικοσυστήματα. Είναι ζωτικής σημασίας να ευαισθητοποιήσουμε τον κόσμο για αυτούς τους κινδύνους, να υποστηρίξουμε την ανάπτυξη πιο βιώσιμων εναλλακτικών λύσεων και να κάνουμε ενημερωμένες επιλογές για την προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος μας».
