Στο ετήσιο επιδημιολογικό δελτίο HIV-AIDS του ΕΟΔΥ αίσθηση προκαλεί η διαπίστωση ότι το 53,7% των περιστατικών που καταγράφηκαν το 2024, διαγνώστηκε καθυστερημένα.
Τα υψηλότερα ποσοστά καθυστερημένης διάγνωσης σημειώθηκαν στα ετεροφυλόφιλα άτομα (61,4%), στους χρήστες ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών (60%) και στα άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών (64,4%).
Ενδιαφέρον είναι ότι τα χαμηλότερα ποσοστά καθυστερημένης διάγνωσης σημειώθηκαν στους άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες (42,2%) και στα άτομα ηλικίας 25-29 ετών (42,1%), ενδεχομένως λόγω αυξημένη επαγρύπνησης αυτών των πληθυσμιακών ομάδων.
Ο παρακάτω πίνακας του ΕΟΔΥ αποτυπώνει το ποσοστό των περιστατικών HIV που διαγνώστηκαν καθυστερημένα το 2024, σύμφωνα με το ygeiamou.gr.
Το ετήσιο δελτίο επιδημιολογικής επιτήρησης της HIV λοίμωξης και των περιστατικών AIDS στην Ελλάδα που αναρτηθηκε στην ιστοσελίδα του ΕΟΔΥ, περιλαμβάνει περιστατικά HIV, που διαγνώστηκαν έως τις 31/12/2024 και έχουν καταχωρηθεί στο Eθνικό Μητρώο HIV έως και τις 03/04/2025.
Τα βασικά σημεία του δελτίου
Πέραν της διαπίστωσης ότι πάνω από ένα στα δύο νέα περιστατικά λοίμωξης HIV για το 2024 καθυστέρησαν σημαντικά να διαγνωστούν τα βασικά σημεία του επιδημιολογικού δελτίου του ΕΟΔΥ είναι τα ακόλουθα:
- Παρατηρήθηκε μικρή ελάττωση των νέων διαγνώσεων συγκριτικά με τις διαγνώσεις του 2023 (4%).
- Συχνότερος τρόπος μόλυνσης ήταν η σεξουαλική επαφή, κυρίως μεταξύ ανδρών (30,9% των νέων διαγνώσεων).
- Tα περιστατικά που μολύνθηκαν μέσω χρήσης ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών αυξήθηκαν κατά 15% συγκριτικά με το 2023, και κατά 51% συγκριτικά με το 2022.
- Ακόμη παραμένει αυξημένο το ποσοστό των νέων διαγνώσεων με απροσδιόριστο τρόπο μόλυνσης (37,1% των νέων διαγνώσεων), οι οποίες ξεπέρασαν σε συχνότητα εκείνες που μολύνθηκαν μέσω σεξουαλικής επαφής μεταξύ ανδρών.
- Το 40% των νέων διαγνώσεων με γνωστή χώρα προέλευσης, είχε αλλοδαπή εθνικότητα.
- Προεξάρχουσα ηλικιακή ομάδα κατά τη διάγνωση, το τρέχον έτος, ήταν αυτή των 30-39 ετών.
- Το 53,7% των περιστατικών που καταγράφηκαν το 2024, διαγνώστηκε καθυστερημένα. Τα υψηλότερα ποσοστά καθυστερημένης διάγνωσης σημειώθηκαν στα ετεροφυλόφιλα άτομα (61,4%), στους χρήστες ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών (60%) και στα άτομα ηλικίας 50+ ετών (64,4%), και τα χαμηλότερα στους άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες (42,2%) και στα άτομα ηλικίας 25-29 ετών (42,1%).
- Το 2024 συνεχίζει να παρατηρείται χαμηλή πληρότητα σε παραμέτρους ιδιαίτερα σημαντικές για την επιδημιολογική επιτήρηση της HIV λοίμωξης, όπως είναι οι τιμές των CD4+ T-λεμφοκυττάρων κατά τη διάγνωση και ο πιθανός τρόπος μόλυνσης.
Ο παρακάτω πίνακας αποτυπώνει τις διαγνώσεις HIV λοίμωξη ανά 100.000 πληθυσμού στην Ελλάδα την χρονική περίοδο 2006-2024.
Διάθεση προφυλακτικής αντιρετροϊκής αγωγής πριν από πιθανή έκθεση στον HIV στην Ελλάδα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μακελειό σε ουρανοξύστη στο Μανχάταν: Η χρόνια τραυματική εγκεφαλοπάθεια από τη οποία έπασχε ο δράστης και το ιστορικό της ψυχικής του υγείας
Η χορήγηση προφυλακτικής αντιρετροϊκής αγωγής πριν από την πιθανή έκθεση στον HIV (Pre-Exposure Prophylaxis – PrEP), αποτελεί μια αποτελεσματική μέθοδο πρόληψης της HIV λοίμωξης, η οποία έχει προστεθεί στα διαθέσιμα μέσα για τον περιορισμό της εξάπλωσης του HIV, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ.
Μέσα για την πρόληψη της μετάδοσης του HIV
- Χρήση προφυλακτικού
- Χορήγηση προφυλακτικής αντιρετροϊκής αγωγής μετά από πιθανή έκθεση στον HIV (Post Exposure Prophylaxis – PEP)
- Έγκαιρη διάγνωση HIV και άμεση έναρξη αντιρετροϊκής θεραπείας
- Θεραπεία άλλων σεξουαλικά μεταδιδομένων νοσημάτων
- Χορήγηση προφυλακτικής αντιρετροϊκής αγωγής πριν από την πιθανή έκθεση στον HIV (Pre-Exposure Prophylaxis – PrEP)
Στην Ελλάδα, η συνταγογράφηση και διάθεση της PrEP ξεκίνησε πρόσφατα και απευθύνεται σε άτομα, που δεν έχουν μολυνθεί από τον HIV, αλλά εμφανίζουν υψηλό κίνδυνο έκθεσης στον HIV, όπως:
-Άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες (MSM).
-Άτομα που έχουν σεξουαλικές επαφές με άτομο που ζει με τον HIV.
-Άτομα που κάνουν από κοινού χρήση ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών.
-Άτομα που έχουν σεξουαλικές επαφές επ’ αμοιβή.
H PrEP συνταγογραφείται, κατόπιν αξιολόγησης, από ιατρούς συγκεκριμένων ειδικοτήτων (Γενικής/ Οικογενειακής Ιατρικής, Εσωτερικής Παθολογίας, Δερματολογίας/Αφροδισιολογίας, ή Μαιευτικής Γυναικολογίας), μέσω του Συστήματος Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης (ΣΗΣ) και διατίθεται δωρεάν από τα 24 Νοσοκομειακά Φαρμακεία του ΕΣΥ, τα οποία ήδη εξυπηρετούν ασθενείς υπό αντιρετροϊκή αγωγή.
Η διαδικασία ιατρικής εκτίμησης πριν από τη συνταγογράφηση της PrEP
Η εν λόγω διαδικασία περιλαμβάνει τη λήψη πλήρους ιατρικού και σεξουαλικού ιστορικού, τη διενέργεια εξετάσεων για HIV, ηπατίτιδες και άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) και τον έλεγχο της νεφρικής λειτουργίας.
Επίσης για την ηλεκτρονική συνταγογράφηση της PrEP, είναι αναγκαία η καταχώριση του ΑΜΚΑ σε ειδική καρτέλα του Συστήματος Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης (ΣΗΣ) από τον/την ιατρό, ο οποίος συνταγογραφεί ηλεκτρονικά την PrEP, χωρίς τη χρήση άλλων στοιχείων που προσδιορίζουν την ταυτότητα του ατόμου.
Η PrEP χορηγείται σε μορφή δισκίων που λαμβάνονται καθημερινά ή, σε ορισμένες περιπτώσεις και κατόπιν σύστασης του/ της ιατρού, πριν και μετά την έκθεση (on-demand PrEP).
Η χρήση της PrEP δεν υποκαθιστά την χρήση του προφυλακτικού και τον τακτικό έλεγχο για ΣΜΝ, αλλά αποτελεί ένα επιπλέον εργαλείο πρόληψης που ενισχύει την προστασία από τον HIV, τονίζει ο ΕΟΔΥ.
