Τα ευρήματα της μελέτης αποκάλυψαν μια στατιστικά σημαντική γενετική αιτιώδη συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης στιγμιαίου καφέ και του επακόλουθου κινδύνου ξηρής ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. Αντίθετα, ο αλεσμένος καφές και ο καφές χωρίς καφεΐνη δεν έδειξαν τέτοιες συσχετίσεις, γεγονός που υποδηλώνει ότι, με βάση τη μελέτη, ο κίνδυνος αφορά αποκλειστικά τον στιγμιαίο καφέ. Μάλιστα, από τη μελέτη διαπιστώθηκε ότι η αύξηση της κατανάλωσης στιγμιαίου καφέ οδηγεί και σε αύξηση του κινδύνου εμφάνισης της πάθησης.
Τι είναι η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας
Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας είναι μια οφθαλμική πάθηση που χαρακτηρίζεται από βλάβη της ωχράς κηλίδας, με αποτέλεσμα θολή όραση που επιδεινώνεται προοδευτικά. Η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας είναι η κύρια αιτία απώλειας της όρασης μεταξύ των ηλικιωμένων παγκοσμίως και εκτιμάται ότι επηρεάζει το 8,7% των ενηλίκων (196 εκατομμύρια περιπτώσεις το 2020). Καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός γερνάει, ο επιπολασμός της αναμένεται να αυξηθεί κατακόρυφα τις επόμενες δεκαετίες (~240 εκατομμύρια περιπτώσεις έως το 2040).
Αν και η πρόσφατη γενετική έρευνα έχει εντοπίσει αρκετές συσχετίσεις μεταξύ μεμονωμένων γονότυπων (γονίδια ευαισθησίας) και της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας, οι υποκείμενοι μηχανισμοί της πάθησης και οι τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου (συμπεριφορές υγείας, όπως η διατροφή και η σωματική δραστηριότητα) έχουν μελετηθεί συγκριτικά ελάχιστα. Ενώ τα συμπληρώματα διατροφής και οι κλινικές παρεμβάσεις (π.χ. θεραπεία με λέιζερ) μπορούν να επιβραδύνουν την εξέλιξη της εκφύλισης, η πάθηση είναι μη αναστρέψιμη.
Η μελέτη
Τα δεδομένα κατανάλωσης καφέ ελήφθησαν από τα συνοπτικά στατιστικά στοιχεία της βρετανικής βιοτράπεζας UK Biobank GWAS, συμπεριλαμβανομένου του τύπου του καφέ (ντεκαφεϊνέ, αλεσμένος, στιγμιαίος) και της ποσότητας κατανάλωσης καφέ. Τα δεδομένα για την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας ελήφθησαν από το σύνολο δεδομένων Finngen GWAS, συμπεριλαμβανομένων της υγρής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας και της ξηρής μορφής της πάθησης.
Όπως διαπιστώθηκε, τα υποπροϊόντα επεξεργασίας, τα πρόσθετα ή οι χημικές μεταβολές που προκύπτουν από τις μεθόδους αφυδάτωσης και ανασύστασης που είναι μοναδικές στον στιγμιαίο καφέ μπορεί να συμβάλλουν στον κίνδυνο εμφάνισης της πάθησης. Σημειώνεται μάλιστα πως ο στιγμιαίος καφές μπορεί να περιέχει ακρυλαμίδιο, οξειδωμένα λιπίδια και άλλες ενώσεις που δεν υπάρχουν στα φρέσκα αφεψήματα.
Τα αποτελέσματα της μελέτης υποδηλώνουν ότι οι ασθενείς με εκφύλιση της ωχράς κηλίδας σε πρώιμο στάδιο και τα άτομα με γενετική προδιάθεση για την πάθηση θα μπορούσαν να εξετάσουν το ενδεχόμενο να μειώσουν την κατανάλωση στιγμιαίου καφέ, επιλέγοντας αντ’ αυτού φρέσκα αφεψήματα. Και οι κλινικοί γιατροί, όπως και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής για τη δημόσια υγεία, θα πρέπει να σταθμίζουν αυτά τα στοιχεία όταν συμβουλεύουν τους ασθενείς σχετικά με τα πιθανά μειονεκτήματα των εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων, όπως ο στιγμιαίος καφές.
