Η έγκυρη ενημέρωση των ομάδων υψηλού κινδύνου, και ιδιαίτερα των ασθενών με αναπνευστικά νοσήματα αναφορικά με τον εμβολιασμό τους κατά των λοιμωδών νοσημάτων, ήταν ο βασικός άξονας της κοινής πρωτοβουλίας της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ΕΠΕ), της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων (ΕΕΛ) και της Ελληνικής Εταιρείας Παιδιατρικών Λοιμώξεων (ΕΛΕΠΛ), με αφορμή την Παγκόσμια Εβδομάδα Εμβολιασμών 2025.
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, Στέλιος Λουκίδης, χαιρετίζοντας τη χθεσινή εκδήλωση, αναφέρθηκε στο σημαντικό ρόλο των επαγγελματιών υγείας στον εμβολιασμό, υπογραμμίζοντας ότι «η σύσταση από τον επαγγελματία υγείας είναι ο ισχυρότερος προβλεπτικός παράγοντας για το αν ένας ασθενής θα εμβολιαστεί. Για το λόγο αυτό, είναι καίριο να εφαρμόζονται εξατομικευμένα κριτήρια, να υπογραμμίζονται οι θετικές εμπειρίες με τα εμβόλια, να αφιερώνεται χρόνος για συζήτηση και να απαντώνται τα ερωτήματα και οι ανησυχίες του ασθενούς, ώστε να αντιμετωπιστεί το επικίνδυνο φαινόμενο της «εμβολιαστικής κόπωσης». Παράλληλα, ο προγραμματισμός των ετήσιων εμβολιασμών θα πρέπει να απλοποιηθεί, προκειμένου να μη δημιουργείται πίεση το φθινόπωρο, εφόσον υπάρχουν εμβόλια, όπως αυτά του πνευμονιόκοκκου, του έρπητα ζωστήρα και του κοκκύτη, που μπορούν να χορηγηθούν άλλη εποχή».
Ενδορρινικό εμβόλιο γρίπης και μονοκλωνικό αντίσωμα για τον RSV
Στις σημαντικές επιστημονικές εξελίξεις που αναμένονται εντός του τρέχοντος έτους στο πεδίο των μεταδοτικών νοσημάτων αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, ο Καθηγητής Παιδιατρικής – Λοιμωξιολογίας, Αθανάσιος Μίχος. Όπως είπε, μέσα στο 2025 περιμένουμε ενδορρινικό εμβόλιο γρίπης, καθώς και μονοκλωνικό αντίσωμα για τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV) για όλα τα νεογνά. Η πρώτη εξέλιξη πρόκειται να παροτρύνει αρκετούς πολίτες που δεν θέλουν τις βελόνες ώστε να κάνουν το εμβόλιο της γρίπης, η δεύτερη αφορά σε σημαντική προφύλαξη για τον RSV για τα νεογνά, τα οποία αποτελούν και την ομάδα υψηλού κινδύνου για τον ιό.
«Στο επικαιροποιημένο εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού παιδιών και εφήβων του 2025, εντάχθηκε το 20δύναμο πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο για παιδιά <5 ετών, που μπορεί να προσφέρει περίπου 20% επιπλέον προστασία από πνευμονιοκοκκική λοίμωξη. Επιπλέον, έχει ενταχθεί ο εμβολιασμός για μηνιγγιτιδόκοκκο οροομάδας Β για βρέφη έως 18 μηνών και το εμβόλιο γρίπης για παιδιά έως 5 ετών», ανέφερε ο κ. Μίχος, ενημερώνοντας για το νεότερο εμβολιαστικό πρόγραμμα για τα παιδιά.
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων, Παθολόγος – Λοιμωξιολόγος Καθηγητής Παθολογικής Φυσιολογίας – Λοιμωξιολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Νικόλαος Σύψας ανέφερε: «Η Παγκόσμια Εβδομάδα Εμβολιασμών αποτελεί υπενθύμιση της καθοριστικής σημασίας των εμβολίων για τη δημόσια υγεία. Ο εμβολιασμός παραμένει το πιο αποτελεσματικό μέσο πρόληψης σοβαρών αναπνευστικών λοιμώξεων, όπως ο RSV, η γρίπη, ο κορωνοϊός και ο πνευμονιόκοκκος, ιδίως σε ευπαθείς ομάδες, όπως τα άτομα με χρόνια πνευμονοπάθεια, οι ηλικιωμένοι και οι ανοσοκατεσταλμένοι. Η ενίσχυση της εμβολιαστικής κάλυψης δεν είναι μόνο ιατρική προτεραιότητα, αλλά και πράξη ευθύνης απέναντι στο κοινωνικό σύνολο. Η συνεχής επιστημονική ενημέρωση, σε συνδυασμό με στοχευμένες παρεμβάσεις ευαισθητοποίησης, είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της εμπιστοσύνης και της συμμετοχής του πληθυσμού σε εμβολιαστικά προγράμματα».
Με τη σειρά του, ο κ. Πέτρος Μπακάκος, Γενικός Γραμματέας της ΕΠΕ, Καθηγητής Πνευμονολογίας, Α’ Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, δήλωσε ότι «Ο φετινός εορτασμός μας δίνει μια ακόμα ευκαιρία να τονίσουμε ότι ο εμβολιασμός του γενικού πληθυσμού – και ιδιαίτερα των ευπαθών ομάδων – αποτελεί τη βασικότερη ασπίδα προστασίας έναντι των λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος αλλά, παράλληλα, είναι και απαραίτητη προϋπόθεση για την ελάττωση της νοσηρότητας και την προαγωγή της δημόσιας υγείας».
Ο κ. Δημήτρης Κοντοπίδης, Πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Ασθενών με Πνευμονολογικά Νοσήματα «ΑΝΑΣΑ», European Lung Foundation Chair, στο σύντομο χαιρετισμό του δήλωσε ότι «ως ασθενείς με αναπνευστικά νοσήματα, κατανοούμε πως προκύπτουν ανησυχίες και απορίες σχετικά με τον εμβολιασμό όταν πάσχεις από κάποιο νόσημα: «Είναι ασφαλές για μένα;», «Θα βοηθήσει στην κατάστασή μου;». Κάθε νόσημα, άσθμα, ΧΑΠ, ίνωση ή άλλες παθήσεις, έχει τις δικές του ιδιαιτερότητες. Γι’ αυτό και η ανάγκη για εμβολιασμό συνοδεύεται από την ανάγκη για σωστή, τεκμηριωμένη ενημέρωση».
Στο πλαίσιο της ειδικής διαδραστικής θεματικής ενότητας «Αφουγκραζόμαστε τη φωνή των Ασθενών», αρμόδια στελέχη της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας έδωσαν απαντήσεις σε συγκεκριμένες ερωτήματα και απορίες, που έθεσαν τα μέλη του Συλλόγου «ΑΝΑΣΑ».
Ενδεικτικά, η κυρία Παρασκευή Κατσαούνου, Μέλος Δ.Σ. της ΕΠΕ, Καθηγήτρια Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Επιστημονικά Υπεύθυνη της Μονάδα Πνευμονολογίας & Αναπνευστικής Ανεπάρκειας, Α΄ ΚΕΘ, ΓΝΑ «Ο Ευαγγελισμός», όσον αφορά τον RSV, ανέφερε ότι στη χώρα μας υπάρχουν πλέον δύο αποτελεσματικά και ασφαλή εμβόλια, που αποζημιώνονται από τον προηγούμενο Σεπτέμβριο για όλους άνω των 75 ετών και για τους ασθενείς με συννοσηρότητες άνω των 60 ετών. Εξήγησε, ωστόσο, ότι η νοσηρότητα από τον ιό και η θνησιμότητα φαίνεται να είναι ιδιαίτερα υψηλή και πλέον υπάρχουν δεδομένα ασφάλειας και αποτελεσματικότητας για άτομα άνω των 18 ετών και μεταξύ 50-59 ετών. Για το λόγο αυτό η ΕΠΕ ζητά να αποζημιωθούν ανεξαρτήτως ηλικίας οι ενήλικες ασθενείς (κυστική ίνωση, σοβαρή διάμεση πνευμονοπάθεια σοβαρή πνευμονική υπέρταση, ΧΑΠ κλπ.) που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για νόσο RSV.
Ως προς τον κοκκύτη, συστήνεται αναμνηστική δόση ανά δεκαετία στους ενήλικες, καθώς φαίνεται ότι τα περιστατικά αυξάνονται – παρά το γεγονός ότι η διάγνωσή του είναι εξαιρετικά δύσκολη – καθώς η ανοσία, που αποκτούν τα άτομα από τον εμβολιασμό στην παιδική ηλικία, εξασθενεί.
Επιπλέον, με αφορμή σχετικές ερωτήσεις ασθενών, η κυρία Κατσαούνου σημείωσε ότι οι ανεπιθύμητες ενέργειες από τα συνήθη εμβόλια είναι ασήμαντες (άλγος στο σημείο της ένεσης, κακουχία, πυρέτιο κλπ.), ενώ ο συνολικός κίνδυνος – ακόμη και για σύνδρομο Guillain Barre – παραμένει εξαιρετικά χαμηλός σε σχέση με τα οφέλη της ανοσοποίησης. Τόνισε ακόμη ότι οι καπνιστές ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για τις λοιμώξεις και ότι οι εγκυμονούσες οφείλουν να εμβολιάζονται σε κάθε κύηση με το εμβόλιο του κοκκύτη, του RSV και της γρίπης, προκειμένου να μεταφέρουν στο έμβρυό τους αντισώματα που θα τα προστατέψουν μετά τη γέννησή τους.
