Η διπλή γιορτή της Λέσβου, της απελευθέρωσης από τον οθωμανικό ζυγό το 1912 και του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, στέκει ως αιώνιο σύμβολο πίστης, ανδρείας και ταυτότητας. Ένα χρονικό δόξας, δακρύων και φωτός.
Ημέρα που η Ιστορία στάθηκε όρθια στο Αιγαίο
Σάββατο, 8 Νοεμβρίου.
Ημέρα που η Λέσβος ανασαίνει διπλά: με την πνοή της ελευθερίας και τη φτερούγα του Ταξιάρχη.
Ημέρα που ο ουρανός και η γη ενώνονται — όπως τότε, το 1912, όταν η Μυτιλήνη λύτρωνε την ψυχή της από τετρακόσια και πλέον χρόνια σκλαβιάς.
Η 8η Νοεμβρίου δεν είναι μια απλή επέτειος· είναι η ιερότερη στιγμή της λεσβιακής μνήμης.
Την ίδια μέρα που ο Αρχιστράτηγος Μιχαήλ τιμάται από τους πιστούς ως ο φύλακας των Ελλήνων, οι καμπάνες της ελευθερίας ηχούν ξανά για να θυμίσουν πως οι λαοί σώζονται όταν πιστεύουν, όταν αγωνίζονται και όταν θυμούνται.
Το Φθινόπωρο που έγινε Άνοιξη – Το Χρονικό της Απελευθέρωσης
Το φθινόπωρο του 1912, η Ελλάδα –υπό την ηγεσία του Ελευθερίου Βενιζέλου– έχει ήδη κηρύξει τον πόλεμο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ο ελληνικός στόλος, με ναύαρχο τον Παύλο Κουντουριώτη και σημαία το θρυλικό θωρηκτό «Αβέρωφ», κυριαρχεί στο Αιγαίο και απελευθερώνει τα νησιά του.
Στις 7 Νοεμβρίου, ο στόλος φτάνει έξω από τη Μυτιλήνη.
Η πόλη, ακόμη υπό οθωμανική διοίκηση, ζει μέσα στον φόβο αλλά και στην ελπίδα.
Οι καμπάνες σιωπηλές, οι εκκλησίες γεμάτες ψιθύρους· ο λαός περιμένει το θαύμα.
Και το θαύμα έρχεται.
8 Νοεμβρίου 1912 — ανήμερα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ.
Ο ελληνικός στόλος αγκυροβολεί μπροστά στο λιμάνι. Στις 9:00 το πρωί, ο ναύαρχος Κουντουριώτης στέλνει τελεσίγραφο στον Οθωμανό διοικητή, Αμπντουλάχ Πασά:
«Παραδώσατε την πόλη και το νησί ειρηνικά, αλλιώς θα καταληφθεί διά των όπλων.»
Η απάντηση δεν έρχεται ποτέ.
Κι έτσι, το μεσημέρι, οι ελληνικές δυνάμεις αποβιβάζονται στο λιμάνι της Ερμού και υψώνουν την ελληνική σημαία στο Διοικητήριο.
Η Μυτιλήνη είναι ελεύθερη.
Οι “Ημέρες Φόβιας” και η Μάχη του Κλαπάδου
Όμως η ελευθερία δεν ήρθε χωρίς σκιά.
Μέρος του οθωμανικού στρατού –περίπου 3.000 άνδρες με βαρύ οπλισμό– υποχώρησε προς τα ορεινά της Αγιάσου και οχυρώθηκε στην περιοχή του Κλαπάδου, όπου για έναν ολόκληρο μήνα προετοίμαζε την αντεπίθεση.
Η Μυτιλήνη έζησε τότε τις λεγόμενες «Ημέρες Φόβιας»:
ένα σκοτεινό διάστημα γεμάτο ανασφάλεια, φόβο και αβεβαιότητα. Οι κάτοικοι δεν ήξεραν αν η ελευθερία ήταν οριστική ή προσωρινή.
Ο ελληνικός στρατός, με επικεφαλής τον συνταγματάρχη Απατσίδη, ετοιμάζεται για τη μεγάλη σύγκρουση.
2-8 Δεκεμβρίου 1912.
Η Μάχη του Κλαπάδου ξεσπά με σφοδρότητα.
Οι ελληνικές δυνάμεις, λιγοστές αλλά αποφασισμένες, επιτίθενται από τα χαράκια του Αγίου Παύλου και της Αγιάσου.
Ο ουρανός σείεται από κανονιές, οι βουνοπλαγιές γεμίζουν καπνό και αίμα.
Κι όμως — μέσα στις λάσπες και το κρύο του Δεκέμβρη, γεννιέται η λύτρωση.
Η μάχη λήγει με πλήρη νίκη των Ελλήνων.
Ο Οθωμανός διοικητής υπογράφει το Πρωτόκολλο Παράδοσης.
Η Λέσβος είναι και τυπικά, για πάντα, ελεύθερη.
Στις 8 Δεκεμβρίου 1912, στο ίδιο νησί όπου ακριβώς έναν μήνα πριν ο Ταξιάρχης είχε «κατεβεί» με τα φτερά του, ο ελληνικός στρατός ανεμίζει ξανά τη σημαία του — αυτή τη φορά όχι μόνο στην πόλη, αλλά σε κάθε κορυφή, σε κάθε χωριό, σε κάθε ψυχή.
Ο Αρχιστράτηγος Μιχαήλ – Ο Ουράνιος Φρουρός της Λέσβου
Η σύμπτωση δεν είναι τυχαία.
Η απελευθέρωση της Μυτιλήνης συνέπεσε με τη γιορτή του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, του φτερωτού προστάτη της Λέσβου.
Η παράδοση λέει πως εκείνη τη μέρα, όταν το «Αβέρωφ» έκοβε τα κύματα προς το λιμάνι, οι ναύτες είδαν στον ουρανό έναν φτερωτό στρατηλάτη να τους καθοδηγεί.
Ο λαός της Λέσβου πίστεψε πως ο ίδιος ο Ταξιάρχης του Μανταμάδου οδηγούσε τα ελληνικά πλοία προς τη λύτρωση.
Από τότε, η πίστη των Λεσβίων στον Ταξιάρχη έγινε ακόμη πιο βαθιά.
Η εικόνα του, σμιλεμένη από αίμα και χώμα –όπως λέει ο θρύλος μετά τη σφαγή των μοναχών–, στέκει ως ακοίμητος φρουρός του νησιού.
Κάθε χρόνο, στις 8 Νοεμβρίου, χιλιάδες πιστοί κατακλύζουν το μοναστήρι του Μανταμάδου. Προσκυνούν, δακρύζουν, ευχαριστούν.
Όχι μόνο για τα θαύματα του Ταξιάρχη, αλλά και για το θαύμα της Ελευθερίας.
Από το 1912 στο 2025 – Μνήμη και Ευθύνη
Σήμερα, 113 χρόνια μετά, η Μυτιλήνη γιορτάζει με την ίδια ένταση.
Οι μαθητές κρατούν σημαίες, οι στρατιώτες παρελαύνουν, οι καμπάνες χτυπούν χαρμόσυνα.
Κι όμως, κάτω από τη γιορτή υπάρχει κάτι βαθύτερο: η υποχρέωση να θυμόμαστε.
Να θυμόμαστε τους προγόνους που πάλεψαν με πίστη, αλλά και τους αγγέλους που στάθηκαν δίπλα τους.
Να θυμόμαστε πως η ελευθερία δεν είναι ποτέ δεδομένη — θέλει φρουρούς, όπως θέλει και φτερά.
Στη σημερινή εποχή των νέων προκλήσεων, η Λέσβος συνεχίζει να είναι σύνορο και σύμβολο.
Στα νερά της διασταυρώνονται οι πολιτισμοί, οι κρίσεις, οι ελπίδες.
Και κάθε 8 Νοεμβρίου, η Ιστορία της μας ψιθυρίζει:
«Κράτα γερά τη γαλανόλευκη, κράτα γερά την ψυχή σου.»
Πηγή: lesvosnews.net
