Ιστορία

Βεζούβιος: Σαν σήμερα η έκρηξη του ηφαιστείου που έθαψε την Πομπηία

Βεζούβιος: Το μακρινό 79 μ.Χ. το ηφαίστειο του Βεζούβιου κοντά στη Πομπηία αρχίζει να εκρήγνυται. Μέσα στις επόμενες 25 ώρες θα έχει αφανίσει ολόκληρη την πόλη.

Ο Βεζούβιος είναι ένα βουνό – ηφαίστειο στις δυτικές ακτές της Ιταλίας και σε απόσταση 12 χλμ. από τη Νάπολη. Στους πρόποδες του βουνού, στις ακτές της Καμπανίας, κοντά στην σημερινή Νάπολη, κτίστηκε από τους Έλληνες τον 5ο αιώνα η Πομπηία. Η Πομπηία ήταν μία όμορφη και πλούσια αστική πόλη, προς την πλευρά της Τυρρηνικής θάλασσας. Ο πληθυσμός της έφτανε περίπου τους 30.000 κατοίκους.

Η τοποθεσία της και το κλίμα της ήταν περίφημα, πράγμα που την έκανε το καλύτερο θέρετρο της αρχαίας Ρώμης. Πολλοί πλούσιοι Ρωμαίοι είχαν χτίσει πάνω στους σκεπασμένους με αμπέλια λόφους της, όμορφες εξοχικές επαύλεις, τις οποίες στόλιζαν με διάφορα έργα τέχνης. Οι κάτοικοι, μέχρι την έκρηξη του 79 μ.Χ., θεωρούσαν τον Βεζούβιο ένα απλό βουνό.

Ο Στράβωνας λέει ότι ήταν ένα απλό όμορφο βουνό, σκεπασμένο με ωραίους αγρούς, εκτός από την κορυφή του που ήταν επίπεδη, μαύρη και σκεπασμένη εδώ και εκεί και γι’ αυτό είχαν βγάλει το συμπέρασμα πως το βουνό είχε πάρει κάποτε φωτιά και είχε καεί, αλλά η φωτιά έσβησε, επειδή έλειπε το καύσιμο υλικό. Πριν την έκρηξη ο Βεζούβιος απέφερε πολλά χρήματα στην Πομπηία λόγω του εύφορου εδάφους γύρω του.

Όμως, αν και το έδαφός του έμοιαζε με παράδεισο, στην πραγματικότητα ήταν ένας εφιάλτης διότι ήταν ένα ενεργό ηφαίστειο, μόνο που οι κάτοικοι δεν το ήξεραν, αφού αυτό «κοιμόταν».

Τουλάχιστον ως εκείνη την ημέρα… Στις 24 Αυγούστου του 79 μ.Χ., αρχίζει να εκρήγνυται. Μέσα στις επόμενες 25 ώρες θα έχει αφανίσει ολόκληρη την πόλη. Η ζωή στην Πομπηία σταμάτησε για πάντα. Υπολογίζεται ότι χιλιάδες κάτοικοι θάφτηκαν ζωντανοί ή πέθαναν από ασφυξία καθώς δεν πρόλαβαν να απομακρυνθούν από την περιοχή.

Η ηφαιστειακή λάσπη που κατέπεσε στην πόλη και κάλυψε τα πάντα, «αποτύπωσε» στιγμιότυπα από την καθημερινότητα των κατοίκων και τις δραστηριότητες και διατήρησε σχεδόν ανέπαφη την πολεοδομική και αρχιτεκτονική ταυτότητα της Πομπηίας. Οι πρώτες ανασκαφές της θαμμένης στη στάχτη του Βεζούβιου Πομπηίας ξεκίνησαν το 1748 και έφεραν στο φως μια πόλη έτσι όπως ήταν ακριβώς τη στιγμή που τη σκέπασε το παχύ στρώμα στάχτης και λάβας (ύψους 6-7 μέτρων).

Οι ανακαλύψεις αυτές δεν αποτελούν τις μοναδικές αποδείξεις και στοιχεία της καταστροφής. Δυο συγγραφείς εκείνης της εποχής που παρακολουθούσαν το φαινόμενο κατέγραψαν τα γεγονότα. Ο Γάιος Πλίνιος ο Δεύτερος και ο Πλίνιος ο Νεώτερος. Ο πρώτος, προσπάθησε να πλησιάσει με πλοία στην παραλιακή πόλη της Ρετζίνα για να ερευνήσει το γεγονός, όμως τα πλοία με τα οποία ταξίδευε δεν κατάφεραν να αγκυροβολήσουν καθώς δέχονταν επίθεση από φλεγόμενους βράχους που εκτοξεύονταν από το βουνό.

Το επόμενο πρωινό γράφει ότι η στάχτη είχε σκεπάσει ακόμα και τον ήλιο. Μάλιστα, ο ίδιος πέθανε από τις δηλητηριώδεις αναθυμιάσεις. Ο δεύτερος είδε την έκρηξη του ηφαιστείου και εκατοντάδες ανθρώπους να προσπαθούν να κολυμπήσουν σε κύμα στάχτης, ώστε να γλιτώσουν. Αρκετοί επιβίωσαν από την έκρηξη της 24ης Αυγούστου, όμως την επομένη μια νέα έκρηξη τους σκότωσε ακαριαία. Όταν η βροχή που ακολούθησε αναμίχτηκε με την στάχτη δημιουργήθηκε ένα είδος τσιμέντου που κάλυψε όλη την πόλη.

Ο απολογισμός από την οργή του Βεζουβίου ήταν 13.000 νεκροί και μια πόλη εξαφανισμένη.

Η πρώτη ανακάλυψη τμήματος της Πομπηίας έγινε το 1592 τυχαία, κατά τις εργασίες για την κατασκευή του υπόγειου υδραγωγείου της πόλης Τόρε Ανουντσιάτα που βρίσκεται εκεί κοντά. Οι ανασκαφές άρχισαν το 1748 και από το 1860 άρχισε η συστηματική ανασκαφή της πόλης. Aν και το μεγαλύτερο μέρος των αρχικών κατασκευών έχει καταστραφεί, οι μορφές τους έχουν διατηρηθεί, σαν εκμαγεία, από τη λάβα.

Oι κάτοικοι του οικισμού αναγκάσθηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους με μεγάλη ταχύτητα, χωρίς να προλάβουν να περισώσουν τα προσωπικά τους αντικείμενα. Mπορούμε έτσι να δούμε πού έτρωγαν, πού μαγείρευαν και τι μορφή είχε η κοινωνική τους ζωή. Διασώθηκαν, προστατευμένες απ» τη φθορά του χρόνου, όλες οι πλούσιες επαύλεις, με τις πολυάριθμες τοιχογραφίες τους, η αγορά, οι πολυάριθμοι ναοί, το μικρό και το μεγάλο θέατρο, οι αψίδες, οι κρήνες, τα καταστήματα, τα ιδιωτικά σπίτια. Μαζί τους, διασώθηκαν και λεπτομέρειες που μας δείχνουν τον ξαφνικό θάνατο της πόλης, από την καθημερινή ζωή που διακόπηκε απότομα.

Τα τελευταία χρόνια -δυστυχώς- η αρχαία πόλη παρουσιάζει αρκετά προβλήματα και συχνά πέφτουν τοίχοι μετά από καταρρακτώδεις βροχές. Η UNESCO  και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν εγκρίνει κονδύλιο εκατομμυρίων ευρώ για τις αναστηλώσεις.

 

Ακολουθήστε το Πενταπόσταγμα στο Google news Google News

ΔΗΜΟΦΙΛΗ