Στην αρμόδια Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, εισήχθη για επεξεργασία το νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας, για την σύσταση Ακαδημιών Επαγγελματικής Κατάρτισης και ένταξή τους στο Εθνικό Σύστημα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης.
Πρόκειται για θεματικές δομές επαγγελματικής κατάρτισης του Υπουργείου Παιδείας που ιδρύονται και λειτουργούν ως υφιστάμενα ή νέα παραρτήματα δημόσιων Σχολών Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης (Σ.Α.Ε.Κ.). Παραμένουν σε δημόσιο πλαίσιο λειτουργίας και ευθύνης, ενώ συνεργάζονται με οικονομικούς φορείς, όπως επιχειρήσεις και συλλογικούς φορείς της αγοράς για τον σχεδιασμό προγραμμάτων σπουδών (οδηγοί κατάρτισης) και την παροχή υποδομών και εξοπλισμού.
Αποτελούν σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, για τον εντοπισμό πραγματικών αναγκών της αγοράς και τη διαμόρφωση προγραμμάτων σπουδών προσαρμοσμένων σε αυτές.
Οι Ακαδημίες, φιλοδοξούν να γίνουν θεματικοί κόμβοι γνώσης για τους νέους, που θα συνδέουν την εκπαίδευση με την σύγχρονη αγορά εργασίας, επισημαίνεται στην εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου. Η Πολιτεία, θα εγγυάται τις σπουδές και οι επιχειρήσεις θα προσφέρουν την τεχνογνωσία, τον εξοπλισμό, τις εγκαταστάσεις και θα εξασφαλίζουν τις θέσεις πρακτικής άσκησης και μαθητείας.
Δωρεάν φοίτηση και υποχρεωτική πρακτική άσκηση
Η φοίτηση είναι δωρεάν και θα συνοδεύεται από υποχρεωτική πρακτική άσκηση, με αμοιβή και πλήρη ασφάλιση, ενώ οι συνεργαζόμενες εταιρείες δεσμεύονται να προσλαμβάνουν τουλάχιστον το 40% των αποφοίτων. Το πρόγραμμα σπουδών θα διδάσκεται από πιστοποιημένους εκπαιδευτές με παιδαγωγική επάρκεια, ενώ οι απόφοιτοι θα αποκτούν δίπλωμα επαγγελματικής ειδικότητας με εξετάσεις πιστοποίησης και δυνατότητα συνέχισης σπουδών σε συναφή τμήματα ΑΕΙ.
Με έμφαση στις ανάγκες της τοπικής οικονομίας - από την Αγροδιατροφή και τον Τουρισμό, έως τη Βιομηχανία και την Τεχνολογία - οι Ακαδημίες φιλοδοξούν να γίνουν ένας νέος δίαυλος ευκαιριών: να δώσουν στους νέους επαγγελματικά δικαιώματα και προοπτική απασχόλησης, ενώ παράλληλα να ενισχύσουν τις τοπικές κοινωνίες και την εθνική οικονομία με υψηλά καταρτισμένο προσωπικό.
Επίσης, με το νομοσχέδιο εισάγεται η διδασκαλία του μαθήματος της Οικονομίας στη Γ' Γυμνασίου, ώστε οι μαθητές να αποκτούν βασικές γνώσεις για το εισόδημα, την αποταμίευση, την επιχειρηματικότητα και το σχολείο να έρχεται πιο κοντά στις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας και της αγοράς εργασίας.
Ο υφυπουργός Παιδείας, Κωνσταντίνος Βλάσσης, απηύθυνε πρόσκληση συνεργασίας σε οικονομικούς φορείς, όπως επιχειρήσεις, Ενώσεις, Επιμελητήρια, Συνεταιρισμούς και Αναπτυξιακούς Φορείς, να υποβάλλουν πρόταση με ένα συγκεκριμένο εξαετές σχέδιο και ενημέρωσε ότι ήδη έχουν γίνει επαφές με αρκετούς φορείς, με τους οποίους δυνητικά μπορεί το υπουργείο να συνεργαστεί στην ίδρυση των Ακαδημιών.
«Μια ευεργετική σύμπραξη με τον ιδιωτικό τομέα, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα, τον δημόσιο χαρακτήρα των ΣΑΕΚ»
«Προωθούμε, λοιπόν, μια ευεργετική σύμπραξη με τον ιδιωτικό τομέα, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα, τον δημόσιο χαρακτήρα των ΣΑΕΚ. Η σύμπραξη αυτή, που αποτελεί τον πυρήνα του νέου θεσμού, επιτρέπει τον εντοπισμό των πραγματικών αναγκών της αγοράς, τη διαμόρφωση προγραμμάτων σπουδών προσαρμοσμένων σε αυτές και την εξασφάλιση υποδομών και πόρων, που διαφορετικά, θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να διατεθούν» ανέφερε συγκριμένα.
Ειδικότερα ενημέρωσε ότι για την ίδρυση μιας Ακαδημίας, υπογράφεται συμφωνία μεταξύ του Υπουργείου και του εκάστοτε οικονομικού φορέα, που ορίζει σαφώς τις δεσμεύσεις των δύο μερών και προβλέπει την περιφέρεια ίδρυσης, το θεματικό περιεχόμενο και τις ειδικότητες, τις υποδομές και τον εξοπλισμό, τον μέγιστο αριθμό καταρτιζόμενων ανά ειδικότητα και άλλα ζητήματα, ώστε να διασφαλιστεί τόσο η ομαλή λειτουργία της δομής, όσο και η διασφάλιση της εποπτείας από την πλευρά μας. Στο γενικότερο πλαίσιο, οι Ακαδημίες θα διέπονται, αυτό που είπα και προηγουμένως, απ' όσα ορίζουν τη λειτουργία των ΣΑΕΚ και απευθύνονται σε αποφοίτους Γενικών και Επαγγελματικών Λυκείων και σε κατόχους ισότιμων τίτλων.
«Αντιμετωπίζουμε το αφήγημα ότι τα προσόντα των αποφοίτων της ΕΕΚ δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες των εργοδοτών και δημιουργούμε το πλαίσιο για την αντιμετώπιση της διαρροής από τις ΣΑΕΚ, που είναι ένα υπαρκτό πρόβλημα. Επομένως, η Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα, επιτρέπει να χαρτογραφούνται οι πραγματικές ανάγκες της αγοράς, να διαμορφώνονται προγράμματα σπουδών προσαρμοσμένα σε αυτές και να εξασφαλίζονται υποδομές και πόροι που αλλιώς θα ήταν δύσκολα να διατεθούν. Έτσι γίνεται αντιληπτή η αξία του να φέρουμε τις ίδιες τις επιχειρήσεις, τους φορείς που γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα τις ανάγκες σε εξειδίκευση και ανθρώπινο δυναμικό ως συμπαίκτες στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση.
«Μάθηση, εξειδίκευση και πρακτική άσκηση»
Τα οφέλη θα είναι τεράστια για τις τοπικές κοινωνίες καθώς τα θεματικά αντικείμενα και οι ειδικότητες θα επιλέγονται με γνώμονα τα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά κάθε περιφέρειας, ώστε η κατάρτιση να συνδέεται με τις τοπικές παραγωγικές δυνατότητες, να δημιουργεί υπεραξία για τις τοπικές κοινωνίες και να στηρίζει την αποκέντρωση των ευκαιριών. Και το προσδοκώμενο αποτέλεσμα, είναι και να κρατήσουμε τα παιδιά μας στον τόπο τους, εκεί που βρίσκονται να μπορούν να τους δώσουμε τις απαραίτητες ευκαιρίες να βρουν καλά αμειβόμενες εργασίες. Πρόκειται, λοιπόν, για μια διαδρομή που συνδυάζει μάθηση, εξειδίκευση και πρακτική άσκηση» υπογράμμισε ο αρμόδιος υφυπουργός Παιδείας.
Τα κόμματα
Νέα Δημοκρατία
«Στόχος μας είναι να πάψει η επαγγελματική εκπαίδευση να θεωρείται το αποπαίδι του εκπαιδευτικού συστήματος. Στόχος μας είναι η επαγγελματική εκπαίδευση να εδραιωθεί ως μία ισάξια εναλλακτική διαδρομή, με αυτή του Πανεπιστημίου και σε αυτή την κατεύθυνση κινούμαστε συστηματικά, νομοθετικά και επιχειρησιακά, από το 2019. Μπορούμε πλέον να μιλάμε όχι μόνο για Εθνικό Σύστημα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, αλλά για ένα πραγματικό δίκτυο παραγωγικής ανάπτυξης και αναβάθμισης δεξιοτήτων, που θα καλύπτει το σύνολο των Περιφερειών της χώρας» τόνισε η εισηγήτρια της ΝΔ, Ιωάννα Λυτρίβη.
Ο εισηγητής της μειοψηφίας, Στέφανος Παραστατίδης, επισήμανε ότι το σχήμα της επαγγελματικής κατάρτισης, όπου το θεωρητικό κομμάτι της παρέχεται στις επαγγελματικές σχολές και το πρακτικό στον χώρο των επιχειρήσεων, υπηρετείται με διάφορους τρόπους και διαφορετικά μοντέλα σε ολόκληρη την Ευρώπη, όμως εξέφρασε επιφυλάξεις και σοβαρούς προβληματισμούς για το μοντέλο που επιλέγει η κυβέρνηση να αντιμετωπίσει αυτή την πρόκληση, όπως: το ότι δημιουργείται ένα νέο γραφειοκρατικό, με θολό οργανικό ρόλο στο Εθνικό Σύστημα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και το να θεσμοθετούνται δυσκίνητα και ασαφή διοικητικά σχήματα που χαρακτηρίζονται από αλληλοεπικάλυψη αρμοδιοτήτων κ.α.
ΠΑΣΟΚ
«Η Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση στη χώρα δεν χρειάζεται άλλη επικοινωνία. Δεν χρειάζεται φανταχτερούς τίτλους που κάνουν γκελ στα πρωτοσέλιδα και στις ιστοσελίδες. Μην κάνετε και εσείς ό τι έκαναν οι προηγούμενοι. Χρειάζεται χρηματοδότηση, ώστε να μην εξακολουθεί να παραμένει ο φτωχός συγγενής στις χαμηλές εκπαιδευτικές δαπάνες της χώρας. Χρειάζεται νέα εκπαιδευτικά εγχειρίδια. Χρειάζεται εκπαιδευτικούς και στελέχη» είπε μεταξύ άλλων ο εισηγητής του ΠΑΣΟΚ
ΣΥΡΙΖΑ
Η ειδική αγορήτρια του ΣΥΡΙΖΑ, Πόπη Τσαπανίδου, έκανε λόγο για έναν θεσμό - βιτρίνα, που η κυβέρνηση του βαφτίζει με έναν μεγαλεπίβολο τίτλο για λόγους επικοινωνιακούς και μόνο, που δεν βασίζεται στην πραγματικότητα αφού: δεν φτιάχνει τίποτα καινούργιο, οι σχολές παύουν πια να ανήκουν στη δημόσια σφαίρα, αλλά στηρίζονται σε εργοδοτικές συμφωνίες και ανοίγει ο δρόμος για ιδιωτικές ακαδημίες, οι τίτλοι σπουδών δεν έχουν αξία, δεν υπάρχει περαιτέρω εκπαίδευση, η μαθητεία γίνεται υποχρεωτική αλλά χωρίς δικαιώματα. «Δεν είναι μεταρρύθμιση το νομοσχέδιό σας, παγίδα είναι». συμπλήρωσε.
ΚΚΕ
Από το ΚΚΕ, η ειδική αγορήτρια, Αφροδίτη Κτενά, είπε ότι το νομοσχέδιο δεν επιδιώκει να υποστηρίξει την επαγγελματική εκπαίδευση - αυτή παραμένει το «αποπαίδι» μαζί με την ειδική - ούτε θέλει να υποστηρίξει τα νέα παιδιά και τις οικογένειές τους αλλά το νέο παραγωγικό μοντέλο, τα νέα πεδία κερδοφορίας, που θέλει να ανοίξει η κυβέρνηση προκειμένου να στηριχτεί και η στροφή στην πολεμική οικονομία.
«Η επαγγελματική εκπαίδευση, η κατάρτιση και η επανακατάρτιση, η δια βίου μάθηση, είναι πολύ σοβαρή υπόθεση. Εσείς, ούτε θέλετε ούτε μπορείτε να τα προσφέρετε σύμφωνα με τις τεχνολογικές εξελίξεις και με γνώμονα τις κοινωνικές ανάγκες. Δεν το επιτρέπει ο ίδιος ο τρόπος λειτουργίας αυτού του συστήματος που βασίζεται στο ελάχιστο κόστος από τη μια - γι' αυτό και σας νοιάζουν οι περικοπές δαπανών - και το μέγιστο κέρδος από την άλλη, όταν η βασική δύναμη παραγωγής είναι ο άνθρωπος» προσέθεσε.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ
Η Σοφία - Χάιδω Ασημακοπούλου, από την Ελληνική Λύση, παρατήρησε πως πρόκειται για μια ακόμη νομοθετική παρέμβαση, χωρίς να έχουν προλάβει να εφαρμοστούν και να αξιολογηθούν οι προηγούμενες και υποστήριξε ότι με το νομοσχέδιο αυτό, φαίνεται ότι μετατρέπεται η επαγγελματική εκπαίδευση σε πεδίο ιδιωτικής εκμετάλλευσης με αποτέλεσμα, να υποβαθμίζεται ο Εθνικός μας χαρακτήρας της Επαγγελματικής Κατάρτισης, ενώ δίνονται υπερεξουσίες στον υπουργό.
ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ
Η ειδική αγορήτρια της Νέας Αριστεράς, Μερόπη Τζούφη, υπογράμμισε ότι είναι μια ακόμη στροφή στον δρόμο της ιδιωτικοποίησης, του κατακερματισμού και της υποβάθμισης της δημόσιας εκπαίδευσης. «Ο κεντρικός άξονας είναι η ίδρυση των ακαδημιών επαγγελματικής κατάρτισης μεταβάλλοντας το θεσμικό πλαίσιο των ΣΑΕΚ, πρώην ΙΕΚ, της μαθητείας και της πιστοποίησης προσόντων. Όλα αυτά όχι με γνώμονα τις πραγματικές ανάγκες της νέας γενιάς, των εκπαιδευτικών και της κοινωνίας, αλλά με αποκλειστικό γνώμονα τις ανάγκες της αγοράς και των εργοδοτών» είπε και προσέθεσε η κυβέρνηση με το νομοσχέδιο αυτό, υπονομεύει τις δημόσιες ΣΑΕΚ, συνεχίζοντας να πριμοδοτεί τις ιδιωτικές. Επίσης, δημιουργεί νέες κοινωνικά αχρείαστες δομές με μόνο σκοπό να διευκολύνει την εργοδοτική συμμετοχή, παγιώνει τη φθηνή εργασία, μοιράζει φοροαπαλλαγές σε επιχειρήσεις, κατακερματίζει περαιτέρω το οικοσύστημα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και το εθνικό πλαίσιο προσόντων.
ΝΙΚΗ
Ο Σπυρίδων Τσιρώνης από το κόμμα «Νίκη» μίλησε για άλλο ένα νομοσχέδιο «που αποδεικνύει την έλλειψη οράματος και σχεδιασμού για τη δημόσια παιδεία, αποτελεί ομολογία ανικανότητας να παρακολουθήσει η κυβέρνηση τις εξελίξεις και στην αγορά αλλά και στην τεχνολογία και παραδίδει αυτό που δε μπορεί να κάνει, αντί για εθνική παιδεία δηλαδή, επιχειρηματική παιδεία" και προσέθεσε ότι "παραδίδεται η εθνική παιδεία στις επιχειρηματικές ορέξεις και αυτό είναι συνειδητή στρατηγική επιλογή της Κυβέρνησης».
ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΥΘΕΡΙΑΣ
Εκ μέρους της Πλεύσης Ελευθερίας ο Διαμαντής Καραναστάσης, επισήμανε ότι υπάρχει ο κίνδυνος να δημιουργηθούν παράλληλα μονοπάτια που παράγουν ίδιους τίτλους, αλλά διαφορετικής αξίας και τόνισε ότι η μαθητεία και η πρακτική χρειάζονται πραγματικές εγγυήσεις όχι να λειτουργούν ως φθηνό εργατικό δυναμικό. Αναφέρθηκε εξάλλου στην ανάγκη οι καλλιτεχνικές σπουδές να νομοθετηθούν σε ένα ξεκάθαρο ειδικό νομοσχέδιο και να κατοχυρωθούν σε πανεπιστημιακό επίπεδο. Είναι το περίφημο νομοσχέδιο της Ανώτατης Σχολής Παραστατικών Τεχνών, το οποίο περιμένει ο καλλιτεχνικός κόσμος, ένα χρόνο, όπως είπε και φαίνεται ότι "κόλλησε".
Βλάσης: «Πολλές ανακρίβειες και ισοπέδωση των πάντων»
Απαντώντας ο υφυπουργός Παιδείας, Κωνσταντίνος Βλάσης, στις ενστάσεις της Αντιπολίτευσης, έκανε λόγο για πολλές ανακρίβειες και ισοπέδωση των πάντων, χωρίς ωστόσο να ακουστούν προτάσεις.
Απαντώντας στην Πόπη Τσαπανίδου, από τον ΣΥΡΙΖΑ, αναφορικώς με τα όσα είπε για ελλείψεις εκπαιδευτικών και υποδομών, σημείωσε ότι από το 2020 έχουν διοριστεί, κοντά στους 50.000 μόνιμοι εκπαιδευτικοί, "αριθμός που δεν υπήρχε ποτέ στο παρελθόν". Φέτος, διορίστηκαν 10.000 μόνιμοι εκπαιδευτικοί, σε συνέχεια των προηγούμενων χρόνων και αμέσως στις αρχές Σεπτεμβρίου, διορίστηκαν στην πρώτη φάση 24.000 αναπληρωτές και κατόπιν - βλέποντας τα κενά- έγιναν άλλες 12.000 για αναπληρωτές εκπαιδευτικούς.
Όσον αφορά τις υποδομές, υπογράμμισε ότι έγινε ανακαίνιση σε 431 σχολεία, κάτι που γίνεται για πρώτη φορά και ακολουθούν άλλα 2,5 χιλιάδες.
Σταχυολογώντας τις παρατηρήσεις του κ. Παραστατίδη, σχετικώς με τα της ΕΕΚ και ότι δεν έχει γίνει τίποτα αυτά τα έξι χρόνια, ο κ. Βλάσης απάντησε ότι μέσα σε αυτά τα χρόνια έχουν ιδρυθεί και λειτουργούν 25 ΠΕΠΑΛ, 10 πειραματικές και 5 θεματικές ΣΑΕΚ του Υπουργείου, εφαρμόζονται 130 νέοι οδηγοί κατάρτισης για όλες τις ειδικότητες των ΣΑΕΚ, από το Σεπτέμβρη του 2024, έχει σχεδόν ολοκληρωθεί η προμήθεια εργαστηριακού εξοπλισμού για τα εργαστηριακά κέντρα, έχουν εφαρμοστεί πειραματικές ειδικότητες σε ΕΣΚ και ΣΑΕΚ, έχουν γίνει κτιριακές παρεμβάσεις σε 21 από τα 24 ΠΕΠΑΛ, σε έξι από τις δεκαπέντε πειραματικές θεματικές ΣΑΕΚ, έχουν πιστοποιηθεί νέα επαγγελματικά περιγράμματα, εκπονήθηκε το στρατηγικό σχέδιο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και Δια Βίου Μάθησης για το ‘25 -'27, υπάρχει νέος κανονισμός για ΣΑΕΚ και ΣΔΕ, υπάρχει αύξηση και μεγάλη αύξηση των προσφερόμενων θέσεων μαθητείας, έχει προχωρήσει η ίδρυση ΕΣΚ μέσα στα σωφρονιστικά καταστήματα και η ίδρυση ΣΑΕΚ και ΕΠΑΛ εντός των σωφρονιστικών καταστημάτων κ.α.
Σχετικώς με τα όσα υποστήριξαν οι περισσότεροι από τους ειδικούς αγορητές για φθηνό εργατικό προσωπικό, ο αρμόδιος υφυπουργός διερωτήθηκε «πως βγαίνει αυτό το συμπέρασμα;» και τόνισε πως εδώ πρόκειται για την εκπλήρωση μιας ανάγκης εύρεσης καταρτισμένου προσωπικού το οποίο μάλιστα θα αμείβεται πολύ καλά. Στον ισχυρισμό ότι το ποσοστό του 40% το οποίο θα απορροφάται από τις εταιρείες είναι μικρό, απάντησε ότι πεποίθηση είναι ότι θα απορροφηθούν πολλοί περισσότεροι απόφοιτοι, ωστόσο το κράτος όφειλε να διασφαλίσει έστω ένα ελάχιστο ποσοστό των καταρτιζόμενων που θα μπορούν να βρίσκουν εργασία.
Για τις αναφορές ότι οι εργοδότες μπαίνουν στη διοίκηση, ο κ. Βλάσης εξήγησε ότι υπάρχει ένα πενταμελές όργανο, το οποίο η πλειοψηφία ανήκει στο Δημόσιο, σαφώς έχουν συμμετοχή οι εργοδότες αλλά σαφώς δεν έχουν την κυρίαρχη άποψη μέσα σε αυτό.
