Το υπουργείο Εσωτερικών της Γερμανίας κάλεσε επίσημα την Τουρκο-Ισλαμική Ένωση Θρησκευτικών Υποθέσεων (DITIB), το γερμανικό παράρτημα της Διεύθυνσης Θρησκευτικών Υποθέσεων της Τουρκίας (Diyanet), να αποστασιοποιηθεί σαφώς από την εξτρεμιστική ρητορική, κοινώς να σταματήσει να προκαλεί την Ευρώπη με ακραίες ισλαμικές κορώνες.
Η κίνηση αυτή αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη ανησυχία του Βερολίνου για τα θρησκευτικά δίκτυα που υποστηρίζονται από την Άγκυρα και συνεχίζουν να ασκούν επιρροή στις μουσουλμανικές κοινότητες στη Γερμανία.
Εκπρόσωπος του Γερμανικού υπουργείου, μιλώντας στην εφημερίδα Die Welt και δήλωσε ότι, "η γερμανική κυβέρνηση αναμένει «όλες οι οργανώσεις που συνεργάζονται με τις ομοσπονδιακές αρχές να αποστασιοποιηθούν σαφώς από δομές ή άτομα που διαδίδουν αντισημιτικά αφηγήματα ή επιδιώκουν ισλαμιστικούς στόχους».
Η απαίτηση αυτή έρχεται μετά τις εξελίξεις σε συνέδριο Ισλαμιστών μελετητών στην Κωνσταντινούπολη στις 22 Αυγούστου, στο οποίο συμμετείχε ο κορυφαίος κληρικός της Τουρκίας, Αλί Ερμπάς, επικεφαλής της κυβερνητικής οργάνωση Diyanet.
Στο τέλος της συνάντησης, οι συμμετέχοντες ενέκριναν μια ανακοίνωση που εξέφραζε την υποστήριξη στον ένοπλο αγώνα της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ και απηύθυνε κάλεσμα για «παγκόσμιο τζιχάντ».
Γερμανοί αξιωματούχοι θεώρησαν αυτή τη δήλωση ως βαθιά προβληματική, ιδίως δεδομένης της δομικής και προσωπικής εξάρτησης της DITIB από την τουρκική Diyanet.
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο συνέδριο της Κωνσταντινούπολης, ο Ερμπάς περιέγραψε το παλαιστινιακό ζήτημα ως «ζήτημα πίστης, ηθικής και συνείδησης», προσθέτοντας: «Γνωρίζουμε ότι η ειρήνη δεν θα έρθει στον κόσμο μέχρι να έρθει η ειρήνη στην Παλαιστίνη.
Πρέπει να απελευθερώσουμε αυτήν την αρχαία γεωγραφία από τους καταπιεστές που προσκολλώνται σε αυτήν σαν τσιμπούρια και τη μολύνουν σαν μικρόβια. Για αυτόν τον λόγο, όλοι οι μουσουλμάνοι, τα μουσουλμανικά κράτη και οι άνθρωποι με συνείδηση πρέπει να ενωθούν, να λάβουν σοβαρές αποφάσεις και να επιβάλουν κυρώσεις για να σταματήσουν τους καταπιεστές».
Ο Ερμπάς πρόσθεσε επίσης ότι οι καταπιεσμένοι σύντομα θα πετύχουν τη νίκη, ενώ οι καταπιεστές αναπόφευκτα θα αντιμετωπίσουν την τιμωρία που τους αξίζει. Τέτοια ρητορική έχει αυξήσει τις ανησυχίες στη Γερμανία σχετικά με το εάν η DITIB, ως μια σημαντική οργάνωση-ομπρέλα που εκπροσωπεί εκατοντάδες τζαμιά στη χώρα, ευθυγραμμίζεται επαρκώς με τις δημοκρατικές και συνταγματικές αρχές της Γερμανίας.
Στο πλαίσιο της στρατηγικής της για τη μείωση της ξένης επιρροής στα τοπικά θρησκευτικά ιδρύματα, η γερμανική κυβέρνηση έχει προχωρήσει στην εκπαίδευση ιμάμηδων στο εσωτερικό της χώρας αντί να βασίζεται σε κληρικούς που αποστέλλονται από την Τουρκία.
Η δέσμευση συμπεριλήφθηκε στη συμφωνία συνασπισμού που υπέγραψαν τα κυβερνώντα κόμματα κατά τη διαμόρφωση της τρέχουσας κυβέρνησης, η οποία αναφέρει ότι η συνεργασία με θρησκευτικές ενώσεις στη Γερμανία θα εξαρτηθεί από την έκταση της παρέμβασης ή της κατεύθυνσης από ξένες κυβερνήσεις.
Το γερμανικό υπουργείο Εσωτερικών έχει ήδη διαθέσει 465.000 ευρώ φέτος για την υποστήριξη προγραμμάτων εκπαίδευσης ιμάμηδων σε συνεργασία με το Islamkolleg Deutschland στο Όσναμπρουκ.
Στόχος είναι η αντικατάσταση του μακροχρόνιου συστήματος στο οποίο η Diyanet διόριζε και πλήρωνε κληρικούς που υπηρετούν στη Γερμανία.
Αρκετές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της Γερμανίας και της Αυστρίας, έχουν ξεκινήσει έρευνες για τα τζαμιά και τα πολιτιστικά κέντρα της Diyanet μετά από ισχυρισμούς ότι κληρικοί κατασκόπευαν επικριτές της τουρκικής κυβέρνησης.
Η ανησυχία της Γερμανίας με την τουρκική DITIB επιδεινώνεται από ευρύτερες ανησυχίες σχετικά με την τουρκική πολιτική επιρροή μέσω οργανώσεων της διασποράς.
Μια ολοκληρωμένη έκθεση 380 σελίδων του υπουργείου Εσωτερικών που δημοσιεύθηκε το 2023 τόνισε τον ρόλο του εθνικιστικού κινήματος των Γκρίζων Λύκων (Ulkuculer), το οποίο διατηρεί στενούς δεσμούς με τον σύμμαχο του Ερντογάν, το Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος (MHP).
Η έκθεση σημείωσε τη συνεργασία στη Γερμανία μεταξύ των Ulkuculer και του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), καθώς και τις συνδέσεις με την Ένωση Διεθνών Δημοκρατών (UID), μια ομάδα λόμπινγκ που συνδέεται με το AKP και δραστηριοποιείται στο εξωτερικό.
Η DITIB και η Ισλαμική Κοινότητα Milli Gorus (IGMG) αναφέρθηκαν ως βασικά θρησκευτικά ιδρύματα που εμπλέκονται σε αλληλεπικαλυπτόμενα δίκτυα. Αρχικά ιδρύθηκε ως κοσμικός κρατικός φορέας για την αντιμετώπιση του ριζοσπαστισμού στην Τουρκία, η Diyanet έχει υποστεί μια βαθιά μεταμόρφωση υπό την 23χρονη διακυβέρνηση του Ερντογάν.
Έχει γίνει ολοένα και περισσότερο ένα μέσο για την προώθηση του πολιτικού Ισλάμ που ευθυγραμμίζεται με την ιδεολογία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.
Ολόκληρη η Ευρώπη, και η Ελλάδα οφείλουν να είναι σε εγρήγορση, για την σχέση της τουρκικής κυβέρνησης με Τζαμιά εκτός Τουρκίας, τα οποία ελέγχει ο Τούρκος πρόεδρος για να πετύχει τα άνομα σχέδια του.