«Εθνική επιτυχία» χαρακτηρίζει ο αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και βουλευτής Α΄ Αθηνών με τη ΝΔ Άγγελος Συρίγος την επίσκεψη Χαφτάρ στην Αθήνα, και μάλιστα στη διαδρομή προς το Βερολίνο.
Ο κ. Συρίγος προειδοποιεί ότι αν επιτευχθεί λύση και στη νέα κυβέρνηση της Λιβύης συμμετέχουν όλες οι αντιμαχόμενες ομάδες, θα συγκυβερνά και η ομάδα που υποστήριξε το μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης και αυτό δυσκολεύει αρκετά τα πράγματα ως προς την άμεση καταγγελία του μνημονίου από τη νέα λιβυκή κυβέρνηση.
Σε ό,τι αφορά την επανίδρυση του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, ο κ. Συρίγος επισημαίνει ότι η κυβέρνηση απέδειξε ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα έχει δυνατότητα και σθένος να διορθώνει λάθη.
Ο κ. Συρίγος σε συνέντευξή του στο freesunday.gr, υπενθυμίζει ότι «άβυσσος χωρίζει τις απόψεις» της Ελλάδας και της Τουρκίας και προβλέπει ότι «εάν πάμε να ξανασυζητήσουμε, θα προκύψει το ίδιο αδιέξοδο».
Η αντιπολίτευση προσεγγίζει τον αποκλεισμό της Ελλάδας από τη διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη ως «διπλωματική ήττα». Συμμερίζεστε την άποψη; Τι θα έπρεπε να πει η Ελλάδα, αν ήταν παρούσα;
Δεν μπορούμε να αντιμετωπίζουμε τέτοια θέματα με ποδοσφαιρική αντίληψη του τύπου έκανα μια καλή ντρίμπλα ή ένα τακουνάκι. Σαφώς και δεν είναι καλή η μη συμμετοχή μας στη διάσκεψη του Βερολίνου. Πρόκειται όμως για έναν μακρύ αγώνα που θα έχει καλές και κακές στιγμές. Το κρίσιμο είναι στο τέλος της διαδρομής να έχουμε επιτύχει τις εθνικές μας επιδιώξεις. Επί παραδείγματι, η επίσκεψη Χαφτάρ στην Αθήνα, και μάλιστα στη διαδρομή προς το Βερολίνο, είναι αντιστοίχως μια εθνική επιτυχία.
Συνδυάζεται ο αποκλεισμός με την εύκολη αποδοχή της πρότασης για λύση στο θέμα του ονόματος της Βόρειας Μακεδονίας και το ότι η Αθήνα δηλώνει προβλέψιμος σύμμαχος;
Είναι δύο διαφορετικά θέματα. Παρά τις ριζικές μου διαφωνίες, δεν νομίζω ότι η Συμφωνία των Πρεσπών ήταν μια εύκολη απόφαση για την προηγούμενη κυβέρνηση. Το κακό είναι ότι η συνολική εξωτερική πολιτική που άσκησε ο ΣΥΡΙΖΑ πέρασε το μήνυμα ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα που υποχωρεί. Με τα Σκόπια υποχωρούμε διότι είναι μια μικρή χώρα που κινδυνεύει να διαλυθεί εάν δεν βοηθηθεί. Με την Τουρκία υποχωρούμε διότι είναι μεγάλη και επικίνδυνη χώρα και φτάνουμε να αποδεχόμαστε απόψεις περί «μοναχοφάηδων», ενώ τονίζεται ότι πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν την εκτενή ακτογραμμή της στη Μεσόγειο. Με την Αλβανία υποχωρούμε ως προς τη συμφωνία θαλάσσιας οριοθετήσεως που υπογράψαμε το 2009. Επειδή δεν της αρέσει η συμφωνία, είμαστε διατεθειμένοι να συζητήσουμε για αλλαγή της, διότι πρέπει να λύνουμε τα προβλήματα. Είναι διαφορετικό το θέμα των συμμαχιών. Η Ελλάδα από πλευράς γεωπολιτικού μεγέθους είναι μια μικρομεσαία χώρα. Δεν έχουμε το περιθώριο να πούμε ότι δεν σεβόμαστε τις συμμαχίες στις οποίες συμμετέχουμε.
Μπορεί να βρεθεί κοινή συνισταμένη των συμφερόντων των χωρών που συμμετέχουν, ώστε να επιτευχθεί λύση; Για παράδειγμα, έχουν άποψη οι ΗΠΑ;
Η πρωτοβουλία του Βερολίνου έχει ξεκινήσει εδώ και πέντε χρόνια. Το ενδιαφέρον των μεγάλων δυνάμεων, περιλαμβανομένων και των ΗΠΑ, επικεντρώνεται στο γεγονός ότι η Λιβύη είναι βασική πετρελαιοπαραγωγός χώρα. Δεν είναι σίγουρο ότι στην επερχόμενη διάσκεψη θα επιλυθεί η λιβυκή κρίση. Εάν πάμε προς επίλυση, θα σχηματιστεί μια νέα κυβέρνηση εθνικής ενότητας με ισχυρό πρόσωπο τον στρατάρχη Χαφτάρ. Η προσπάθεια της Τουρκίας αλλά και η τάση της διεθνούς κοινότητας είναι να βρίσκονται μέσα στη νέα κυβέρνηση όλες οι αντιμαχόμενες ομάδες. Συνεπώς θα συγκυβερνά και η ομάδα που υποστήριξε το σημερινό παράνομο μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης. Αυτό δυσκολεύει αρκετά τα πράγματα ως προς την άμεση καταγγελία του μνημονίου από τη νέα λιβυκή κυβέρνηση. Εάν παραταθεί η σημερινή κατάσταση, ο ΟΗΕ θα εξακολουθεί να αναγνωρίζει ως νόμιμη την κυβέρνηση της Τριπόλεως υπό τον Σαράζ.
Χθες ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας πρότεινε στην Ελλάδα να υπογραφεί συμφωνία για τον καθορισμό της θαλάσσιας δικαιοδοσίας. Θα πρέπει να συζητηθεί η πρόταση ή αναιρεί τη στρατηγική της Χάγης;
Η οριοθέτηση των ζωνών στις οποίες ασκούμε κυριαρχικά δικαιώματα, δηλαδή η υφαλοκρηπίδα και η ΑΟΖ, είναι και ο στόχος της Ελλάδας. Συζητάμε με την Τουρκία για το θέμα από το 1975. Έχουν βεβαίως υπάρξει μεγάλα διαλείμματα διακοπής των συνομιλιών. Άβυσσος, όμως, χωρίζει τις απόψεις των δύο χωρών. Η Τουρκία δεν αναγνωρίζει στα νησιά υφαλοκρηπίδα. Οπότε, εάν πάμε να ξανασυζητήσουμε, θα προκύψει το ίδιο αδιέξοδο. Γι’ αυτόν τον λόγο λέμε ότι η λύση μπορεί να προέλθει μόνον από προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Δύο πρώην πρωθυπουργοί τον τελευταίο καιρό έχουν αναφερθεί σε δύσκολες αποφάσεις για τα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής. Είναι έτοιμη η ελληνική κοινωνία να δεχτεί τέτοιες δύσκολες αποφάσεις, όποιες και αν εννοούσαν;
Ασχολούμαι με θέματα εξωτερικής πολιτικής όλη μου τη ζωή. Δεν υπάρχουν δύσκολες ή εύκολες αποφάσεις. Υπάρχουν αποφάσεις που προστατεύουν τα ελληνικά συμφέροντα, πάντα μέσα στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου. Εάν προσφύγουμε στη διεθνή δικαιοδοσία για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, προφανώς και θα αποδεχτούμε την όποια απόφασή της.
Η κυβέρνηση έδειξε να αιφνιδιάζεται από την τεράστια αύξηση των μεταναστευτικών ροών από την Τουρκία μετά τις εκλογές. Έχετε κάποια ερμηνεία τι τις προκάλεσε;
Από τον Ιούλιο μέχρι τον Δεκέμβριο του 2019 είχαμε υπερδιπλασιασμό των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών εν συγκρίσει προς το πρώτο εξάμηνο του 2019. Οι ροές ελέγχονται απολύτως από την Τουρκία. Είναι προφανές ότι η τουρκική κυβέρνηση επιτυγχάνει «μ’ έναν σμπάρο δυο τρυγόνια». Αφενός ασκεί πίεση στην Ε.Ε. ενόψει της διαπραγμάτευσης για την οικονομική ενίσχυσή της λόγω των εκατομμυρίων Σύριων που διαμένουν ως πρόσφυγες στο έδαφός της. Αφετέρου ασκεί πίεση σ’ εμάς, οδηγώντας την κατάσταση στα νησιά στο απροχώρητο. Αποτελεί ένα άλλο είδος ασύμμετρης επιθέσεως για τη χώρα μας.
Προσφάτως αποκτήσαμε ξανά υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής. Υπουργείο, με τη δομή που πρέπει να έχει ένα υπουργείο, πώς θα αποκτήσουμε;
Να ξεκινήσουμε από ένα ερώτημα που άκουσα τις τελευταίες ημέρες. Αποτελούσε λάθος η κατάργηση του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής; Εκ του αποτελέσματος, η απάντηση είναι καταφατική. Το κρίσιμο σημείο, όμως, δεν είναι εάν έγινε κάποιο λάθος. Λάθη γίνονται και θα γίνονται. Το κρίσιμο σημείο είναι εάν διορθώνονται τα λάθη. Η κυβέρνηση απέδειξε ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα έχει δυνατότητα και σθένος να διορθώνει λάθη. Από κει και πέρα, ως προς τη δομή του νέου υπουργείου, επιτρέψτε μου να σχολιάσω ότι επί ΣΥΡΙΖΑ υπήρχε ένα υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής που πάλευε να σταθεί στα πόδια του ανεπιτυχώς. Να επισημάνω επίσης ότι μεταναστευτική πολιτική δεν είναι μόνον οι παρανόμως εισερχόμενοι. Είναι και οι νομίμως διαμένοντες, που ανέρχονται σε 640.000 άτομα και βρίσκονται στη χώρα μας πάνω από 15-20 χρόνια. Δυστυχώς, οι τελευταίοι κάπου ξεχάστηκαν μπροστά στη Μόρια και στα στρατόπεδα της Χίου και της Σάμου.
Είχε κατατεθεί η άποψη ότι η κατάσταση στις εξωτερικές σχέσεις της χώρας θα έπρεπε να οδηγήσει σε Πρόεδρο της Δημοκρατίας που να γνωρίζει αυτά τα θέματα. Θα πρέπει ο Πρόεδρος να έχει τέτοιον ρόλο;
Μετά την αναθεώρηση του Συντάγματος το 1986, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απέκτησε μόνον συμβολικό χαρακτήρα. Συμβολίζει την ενότητα του έθνους. Στην προκειμένη περίπτωση, συμβολίζει και την πορεία μας μετά το 1974 για ισότητα των δύο φύλων. Τα θέματα εξωτερικής πολιτικής τα χειρίζεται η κυβέρνηση. Ο ρόλος του Προέδρου της Δημοκρατίας είναι μόνον επικουρικός στην ελληνική εξωτερική πολιτική.
