Άνοιξε ο δρόμος για δασμούς το 2026 σε Temu και Shein

Ανατροπή στο καθεστώς που μέχρι σήμερα άφηνε τα μικρά δέματα να μπαίνουν στην Ευρώπη χωρίς τελωνειακή επιβάρυνση φέρνει η πολιτική συμφωνία των υπουργών Οικονομικών στο πρόσφατο Ecofin. Από το 2026, οι χώρες της Ε.Ε. προετοιμάζονται να εφαρμόσουν δασμούς ακόμη και σε αποστολές αξίας κάτω των 150 ευρώ — δηλαδή σε εκείνα τα πακέτα που φτάνουν κατά εκατομμύρια από πλατφόρμες τρίτων χωρών, κυρίως από την Κίνα.

Η κίνηση αυτή δεν σημαίνει ότι το νέο καθεστώς οριστικοποιήθηκε πλήρως, αλλά αποτελεί το πρώτο βήμα μιας μεταβατικής περιόδου έως το 2028, οπότε και αναμένεται να λειτουργήσει το ενιαίο ευρωπαϊκό τελωνειακό σύστημα. Ως τότε, η επιβολή δασμών στα μικροδέματα θα λειτουργήσει ως προσωρινό πλαίσιο για τη μείωση των στρεβλώσεων που καταγράφονται τα τελευταία χρόνια.

Στη συζήτηση του Ecofin, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης πήρε σαφή και ενεργή θέση υπέρ της ευρωπαϊκής πρότασης για την κατάργηση του ορίου των 150 ευρώ, στηρίζοντας πλήρως την επιβολή δασμών στα δέματα χαμηλής αξίας που εισάγονται από τρίτες χώρες. Τόνισε ότι η πολιτική αυτή είναι κρίσιμη για τη διαφάνεια του ηλεκτρονικού εμπορίου, την προστασία των Ευρωπαίων καταναλωτών και την αποκατάσταση ίσων όρων ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις της Ε.Ε. Παράλληλα, ευθυγραμμίστηκε με τη γαλλική στάση, ζητώντας την εφαρμογή του μέτρου όσο το δυνατόν νωρίτερα, από τις αρχές του 2026, υπογραμμίζοντας ότι πρόκειται για ζήτημα ιδιαίτερης σημασίας τόσο για τα τελωνεία όσο και για την ίδια την Ένωση.

Ο επίτροπος Οικονομίας και Παραγωγικότητας Βάλντις Ντομπρόβσκις τόνισε την ανάγκη για «δίκαιους κανόνες» στο ηλεκτρονικό εμπόριο, επισημαίνοντας ότι ο τεράστιος όγκος φθηνών προϊόντων που εισάγονται απευθείας στους Ευρωπαίους καταναλωτές απαιτεί μια συνολικότερη και πιο λειτουργική θεσμική αντιμετώπιση.

Οι τεχνικές λεπτομέρειες για το πώς θα εφαρμοστούν οι νέες χρεώσεις αναμένεται να καθοριστούν τις επόμενες εβδομάδες. Ο στόχος, όμως, είναι ξεκάθαρος: να περιοριστεί η ανεξέλεγκτη είσοδος μικρών δεμάτων που σήμερα δεν πληρώνουν δασμούς, δημιουργώντας αθέμιτο ανταγωνισμό και προσφέροντας στις πλατφόρμες εκτός Ε.Ε. ένα άδικο πλεονέκτημα.

Τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο συμβούλιο είναι αποκαλυπτικά. Έως και 65% των μικροδεμάτων δηλώνονται με χαμηλότερη αξία από την πραγματική, ενώ το 91% των αποστολών κάτω των 150 ευρώ που μπήκαν πέρυσι στην Ευρωπαϊκή Ένωση προήλθαν από την Κίνα. Πολλές από αυτές τις εταιρείες σπάνε τις παραγγελίες σε μικρά πακέτα για να αποφύγουν το τελωνείο, πρακτική που αυξάνει σημαντικά τα απόβλητα συσκευασίας και τις εκπομπές.

Η συνολική αναμόρφωση του συστήματος θα ολοκληρωθεί το 2028 με τη λειτουργία του “EU Customs Data Hub”, της νέας ηλεκτρονικής πλατφόρμας που θα επιτρέπει τον αυτόματο υπολογισμό των τελωνειακών χρεώσεων για κάθε εισαγόμενο αντικείμενο. Με την πλήρη ενεργοποίησή της, θα καταργηθεί οριστικά ο κανόνας που επιτρέπει σήμερα την εισαγωγή αγαθών αξίας κάτω των 150 ευρώ χωρίς δασμούς.

Στη χώρα μας, το μέτρο αγγίζει έναν από τους πιο δυναμικούς τομείς του ηλεκτρονικού εμπορίου. Με μέση αξία δέματος περίπου 25 ευρώ, ο συνολικός τζίρος των μικροδεμάτων που έφτασαν στην Ελλάδα πέρυσι εκτιμάται στα 627 εκατ. ευρώ — ποσό που αντιστοιχεί σχεδόν στο 21% της συνολικής online αγοράς, η οποία υπολογίζεται στα 3 δισ. ευρώ. Με απλά λόγια, περίπου 1 στα 5 ευρώ που ξοδεύουν οι Έλληνες καταναλωτές στο internet κατευθύνεται σε πλατφόρμες τρίτων χωρών.

Ενδεικτικά, σύμφωνα με την ΕΣΕΕ, η Ελλάδα την περίοδο 2023–2024 βρέθηκε στις κορυφαίες ευρωπαϊκές αγορές για TEMU και SHEIN. Τα στοιχεία διαφάνειας των δύο πλατφορμών δείχνουν ότι στο πρώτο εξάμηνο του 2025 κατέγραψαν περίπου 2,7 εκατομμύρια ενεργούς μηνιαίους χρήστες η καθεμία — αριθμοί που αποτυπώνουν το μέγεθος της διείσδυσης στην ελληνική αγορά.

Ανάλογη στροφή προς αυστηρότερη εποπτεία των εισαγωγών μικρής αξίας έχει γίνει και στις ΗΠΑ, οι οποίες από τον Μάιο κατάργησαν τον δικό τους κανόνα απαλλαγής (de minimis) για προϊόντα από Κίνα και Χονγκ Κονγκ κάτω των 800 ευρώ.