Ένα άρθρο ενός Αυστραλού οικονομικού εμπειρογνώμονα σχετικά με τα σχέδια της ΕΕ για περιορισμό της οικονομικής ελευθερίας και της ιδιωτικότητας έχει κατακλύσει το διαδίκτυο. Το γερμανικό TKP επίσης το ανέφερε. Ωστόσο, οι ισχυρισμοί του αποδείχθηκαν μόνο εν μέρει αληθινοί ─ η πραγματικότητα είναι συχνά ακόμη χειρότερη, από αυτή που αναφέρει. Ωστόσο, τα μετρητά δεν έχουν πεθάνει (ακόμα), όπως γράφει ο Thomas Oysmüller.
«Τα μετρητά πεθαίνουν σε 847 ημέρες» ήταν ο τίτλος του X-Post του Σανάκα Άνσλεμ Περέρα (Shanaka Anslem Perera), το οποίο έχει πλέον πάνω από δύο εκατομμύρια προβολές. Το TKP ανέφερε επίσης την εκτενή ανάλυσή του για τα σχέδια της ΕΕ. Ενώ οι θεμελιώδεις αναλύσεις του σχετικά με την ιδιωτικότητα και την ψηφιοποίηση είναι ακριβείς, ορισμένες νομικές λεπτομέρειες παραβλέφθηκαν.
Ο Περέρα συζητά δύο βασικά ζητήματα:
- τον έλεγχο των μετρητών και
- την παρακολούθηση των Bitcoin/κρυπτονομισμάτων.
Ωστόσο, παραλείπει κρίσιμες πληροφορίες. Το πρόβλημα είναι ότι αυτό δεν βελτιώνει την κατάσταση.
Πρώτον: Μετρητά
Η δέσμη μέτρων κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες εγκρίθηκε τον Μάιο του 2024. Περιορίζει τις συναλλαγές με μετρητά στα 10.000 ευρώ και απαιτεί (αλλά όχι από όλους) τους εμπόρους να ταυτοποιούν τους πελάτες τους για συναλλαγές με μετρητά που υπερβαίνουν τα 3.000 ευρώ. Ο Κανονισμός κατά της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες (AMLR) ορίζει τα εξής:
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Αποκαλύψεις Τηλέμαχου Χυτήρη: Γιατί του είπε ο Ανδρέας Παπανδρέου «Καλώς ήλθες στην κόλαση»
«Τα πρόσωπα που εμπορεύονται αγαθά ή παρέχουν υπηρεσίες μπορούν να δέχονται ή να πραγματοποιούν πληρωμές σε μετρητά μόνο έως το ποσό των 10.000 ευρώ ή το ισόποσο σε τοπικό ή ξένο νόμισμα, ανεξάρτητα από το αν η συναλλαγή πραγματοποιείται σε μία μόνο πράξη ή σε περισσότερες πράξεις που φαίνεται να συνδέονται.» Και «για να διασφαλιστεί ότι τα μέτρα είναι ανάλογα με τους κινδύνους που σχετίζονται με συναλλαγές κάτω των 10.000 ευρώ, τα μέτρα αυτά θα πρέπει να περιορίζονται στην ταυτοποίηση και την επαλήθευση του πελάτη και του πραγματικού δικαιούχου για περιστασιακές συναλλαγές σε μετρητά ύψους τουλάχιστον 3.000 ευρώ.»
Τα κράτη μέλη έχουν προθεσμία έως το 2027 για να θεσπίσουν τους κανονισμούς. Ωστόσο, ορισμένες χώρες της ΕΕ έχουν ήδη προχωρήσει ακόμη περισσότερο ─ και τα κράτη μέλη επιτρέπεται να εφαρμόζουν σημαντικά χαμηλότερα όρια. Στην Ισπανία και τη Γαλλία, για παράδειγμα, οι συναλλαγές με μετρητά περιορίζονται ήδη στα 1.000 ευρώ. Αυτό ισχύει μέχρι σήμερα.
Δεύτερον: Bitcoin & Κρυπτονομίσματα
Η κατάσταση γύρω από τα κρυπτονομίσματα και τον σχετικό κανονισμό MiCAR είναι ακόμη πιο περίπλοκη.
Οποιοσδήποτε πάροχος λογισμικού που διαχειρίζεται κεφάλαια και εμπίπτει στον Κανονισμό της ΕΕ για τις Αγορές Κρυπτονομισμάτων (MiCAR) — και ως εκ τούτου θεωρείται Πάροχος Υπηρεσιών Κρυπτονομισμάτων (CASP) — πρέπει να συμμορφώνεται με τα πλαίσια «Γνωρίστε τον Πελάτη σας» (KYC) και «Καταπολέμηση της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες» (AML) βάσει του AMLR από τον Ιούλιο του 2026. Οι πάροχοι ψηφιακών πορτοφολιών που δεν παρέχουν υπηρεσίες θεματοφυλακής και οι πάροχοι πορτοφολιών υλικού δεν εξαιρούνται πλήρως από τον AMLR, αλλά υπόκεινται σε περιορισμένες απαιτήσεις όταν ενεργούν ως CASP. Η εξαίρεση ισχύει μόνο για την καθαρή αυτο-θεματοφυλακή χωρίς μεσάζοντες.
Η MiCAR ορίζει μια «υπηρεσία κρυπτονομισμάτων» ως «την φύλαξη και διαχείριση κρυπτονομισμάτων για λογαριασμό πελατών», ενώ η «φύλαξη και διαχείριση κρυπτονομισμάτων για λογαριασμό πελατών» ορίζεται ως «η φύλαξη ή ο έλεγχος κρυπτονομισμάτων ή τα μέσα πρόσβασης σε τέτοια κρυπτονομίσματα για λογαριασμό πελατών, πιθανώς με τη μορφή ιδιωτικών κρυπτογραφικών κλειδιών». Σύμφωνα με την MiCAR, οποιοσδήποτε πάροχος πορτοφολιού φύλαξης που διαχειρίζεται κεφάλαια και πληροί τις προϋποθέσεις ως CASP πρέπει να λάβει άδεια MiCAR έως τον Ιούλιο του 2026. Μεγαλύτεροι πάροχοι, όπως η Bitpanda, έχουν ήδη εφαρμόσει αυτήν την απαίτηση.
Ο νόμος AMLR απαιτεί επίσης από όλες τις CASP να διενεργούν δέουσα επιμέλεια σε όλες τις πληρωμές προς και από πορτοφόλια που δεν τελούν υπό θεματοφυλακή και να ζητούν απόδειξη ιδιοκτησίας για κάθε διεύθυνση για πληρωμές άνω των 1.000 ευρώ. Αυτό εφαρμόζεται ήδη από τα μεγαλύτερα ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων.
Ο κανονισμός AMLR για μεταφορές από και προς πορτοφόλια που δεν τελούν υπό θεματοφυλακή εναρμονίζει τον ήδη ευρέως υιοθετημένο κανονισμό ταξιδιών της FATF, ο οποίος απαιτεί από τις CASP να «λαμβάνουν και να διατηρούν πληροφορίες σχετικά με την αυτοφιλοξενούμενη διεύθυνση», «να διασφαλίζουν ότι η μεταφορά κρυπτονομισμάτων μπορεί να ταυτοποιηθεί μεμονωμένα» και «να επαληθεύουν ότι αυτή η διεύθυνση ανήκει ή ελέγχεται από τον πελάτη της CASP εάν το ποσό της μεταφοράς υπερβαίνει τα 1.000 ευρώ».
Αυτό σημαίνει ότι τα άτομα που αποκτούν τα Bitcoin τους μέσω ανταλλακτηρίων και χρηματιστών για να τα διαχειριστούν ανεξάρτητα υποβάλλονται σε μια διαδικασία επαλήθευσης εκ των προτέρων. Αυτό συμβαίνει ήδη σήμερα.
Ένα άλλο σημείο της νομοθεσίας κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες είναι η ρητή απαγόρευση των κρυπτονομισμάτων απορρήτου για τα CASP. Και αυτό έχει εφαρμοστεί σε μεγάλο βαθμό: Το Monero δεν είναι πλέον σχεδόν καθόλου διαθέσιμο προς πώληση σε καθιερωμένα χρηματιστήρια.
Θα είναι η ΕΕ χωρίς μετρητά μέχρι το 2027, όπως ισχυρίζεται δραματικά ο Αυστραλός οικονομολός; Πιθανώς όχι. Πολλοί από τους κανονισμούς που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αυτό έχουν ήδη εφαρμοστεί εν μέρει ─ συχνά με ακόμη πιο αυστηρότερους εθνικούς κανόνες από αυτούς που απαιτούνται από την ΕΕ. Ωστόσο, το 2027 σηματοδοτεί το σημείο στο οποίο θα πρέπει να ολοκληρωθεί η ομοιόμορφη επιβολή του ορίου των 10.000 ευρώ και άλλων διατάξεων της AMLR σε ολόκληρη την ΕΕ, γεγονός που θα μπορούσε να αυστηροποιήσει τους περιορισμούς. Παρόλα αυτά, το οικονομικό απόρρητο είναι ήδη περιορισμένο σήμερα και η πλήρης εφαρμογή των κανονισμών θα μπορούσε να επιδεινώσει την κατάσταση.
Το FPÖ (Freedom Party of Austria, = Κόμμα Ελευθερία της Αυστρίας) συμμετείχε επίσης στη συζήτηση την Τρίτη με δελτίο τύπου, το οποίο ανέφερε, μεταξύ άλλων, τα εξής:
Για τον Κολμ (του κόμματος FPÖ), αυτή η πολιτική κατά των μετρητών αποτελεί έκφραση βαθιάς δυσπιστίας προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της. «Είναι μέρος μιας σειράς έργων επιτήρησης και ελέγχου: το ψηφιακό ευρώ – προγραμματιζόμενο και κεντρικά ελεγχόμενο. Το μητρώο περιουσιακών στοιχείων της ΕΕ, το οποίο καταγράφει όλους τους λογαριασμούς, τις καταθέσεις, τα ακίνητα, τα περιουσιακά στοιχεία, τα κρυπτονομίσματα, τα τελωνειακά δεδομένα, τα μητρώα όπλων και τις κατοικίες. Η νέα αρχή καταπολέμησης του ξεπλύματος χρήματος AMLA με την εκτεταμένη πρόσβασή της και την προγραμματισμένη παρακολούθηση συνομιλίας της ΕΕ. Όλα αυτά δεν είναι σύμπτωση, αλλά μάλλον συστηματικά», δήλωσε ο οικονομικός εκπρόσωπος του FPÖ. Η ΕΕ αποστασιοποιείται έτσι ολοένα και περισσότερο από τις δικές της θεμελιώδεις αρχές της ελευθερίας, της προσωπικής ευθύνης και του κράτους δικαίου: «Αντίθετα, ένα γραφειοκρατικό καθεστώς δυσπιστίας αυξάνεται, θέτοντας τους πολίτες και τις επιχειρήσεις υπό γενική δυσπιστία και καταργώντας το οικονομικό απόρρητο».
